برنامه ریزی شهری
شیوا ولایتی
چکیده
همگام با روند رشد شهرنشینی، سیاست تولید مسکن انبوه و احداث مجتمع های مسکونی در قالب الگوی کوتاه و بلندمرتبه به عنوان یکی از راه‌های پاسخ به نیاز مسکن در زمان‌های مختلف، مشابه با سایر نقاط کشور، در شهر تبریز به مرحله اجرا درآمد. اما معماری مجتمع‌های مسکونی یکی از مسایل حائز اهمیت دربرنامه‌ریزی شهری است. چرا که شکل‌گیری ابعاد مختلف ...
بیشتر
همگام با روند رشد شهرنشینی، سیاست تولید مسکن انبوه و احداث مجتمع های مسکونی در قالب الگوی کوتاه و بلندمرتبه به عنوان یکی از راه‌های پاسخ به نیاز مسکن در زمان‌های مختلف، مشابه با سایر نقاط کشور، در شهر تبریز به مرحله اجرا درآمد. اما معماری مجتمع‌های مسکونی یکی از مسایل حائز اهمیت دربرنامه‌ریزی شهری است. چرا که شکل‌گیری ابعاد مختلف آن بازتاب و برآیند شرایط گوناگون است. از دیدگاه برنامه‌ریزی شهری شناخت این عوامل و نقش آنها اهمیت بالایی داشته و ضمن اینکه از اولویت‌های مطالعاتی در حوزه برنامه‌ریزی شهری محسوب می‌شود در سیاست‌گذاری درست جهت توسعه شهرهای مطلوب و پایدار نیز موثر میباشد. در این مقاله ضمن مشخص نمودن این عوامل اعم از اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی، سیاسی، شهرسازی و محیطی، از برنامه‌ریزان شهری، شهرسازان و متخصصان معماری خواسته شده است تا اهمیت هریک از ملاحظات مذکور را در شکل‌گیری ابعاد معماری مجتمع‌های مسکونی مشخص نمایند. در ادامه با بکارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، نقش عوامل مذکور در طراحی پلان، نما، سازه و مصالح، مکانیابی، فرم و جهت‌گیری مجتمع‌های مسکونی شهر تبریز رتبه‌بندی شده است. نتایج حاصل نشان میدهد در بین ابعاد مختلف، عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به مراتب بیشتر از ملاحظات شهرسازی، محیطی و فرهنگی در معماری و ساخت مجتمع‌های مسکونی موثر بوده و تا حدودی از سایر ابعاد مسکن غفلت شده است. طوریکه ملاحظات اقتصادی بیشترین وزن را دارد.
برنامه ریزی شهری
ناهیده رضائی؛ فرزین حق پرست؛ رحمت محمدزاده
چکیده
توسعه شهری هنوز هم یکی از موضوعات مهم قرن بیست و یکم است. با این حال بسیاری از شهرهای جهان با مشکل نابرابری دست و پنجه نرم می‌کنند. برای ساخت محیط‌های شهری هوشمند، فراگیر، قابل زندگی و پایدار می‌باید از تکنولوژی و ابتکار عمل در کنار هم کمک گرفت. مقاله حاضر به بررسی هوشمندسازی بازار سنتی تبریز می پردازد. آن‌چه که این مطالعه را با اهمیت ...
بیشتر
توسعه شهری هنوز هم یکی از موضوعات مهم قرن بیست و یکم است. با این حال بسیاری از شهرهای جهان با مشکل نابرابری دست و پنجه نرم می‌کنند. برای ساخت محیط‌های شهری هوشمند، فراگیر، قابل زندگی و پایدار می‌باید از تکنولوژی و ابتکار عمل در کنار هم کمک گرفت. مقاله حاضر به بررسی هوشمندسازی بازار سنتی تبریز می پردازد. آن‌چه که این مطالعه را با اهمیت می سازد این است که بازار تبریز به‌رغم مواجه با مسایل و مشکلات ناشی از عصر مدرن، هنوز بیش از هر عنصر دیگر در سازمان فضایی و کالبدی شهر ایفای نقش می نماید. این تحقیق برای نیل به اهداف از روش های کمی و کیفی بهره برد. در بخش کمّی از ابزار پرسشنامه‌ی با40 نفر از افراد دارای صلاحیت کافی در امر بازار استفاده شد که از طریق روش دلفی تدوین شده بود. در بخش کیفی نیز به روش مصاحبه عمیق و نیمه عمیق اقدام شده و تحلیل داده‌ها از طریق پدیدارشناسی بوده است. نتایج مطالعات نشان می دهد که در راستای ارتقاء کیفیت و هوشمندسازی بازار تبریز، اصول و معیارهایی چون حکمروایی، ساخت و ساز، فناوری و شهروند هوشمند با داشتن امتیاز متوسط به بالا، اهمیت خاص دارند. از این رو، بسط هوشمندسازی از طریق سیاست‌ها، توسعه زیرساخت های ارتباطی، آموزش لازم، ، گسترش تحقیقات توسعه فناوری و توجه به استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان در خصوص تجارت الکترونیک و ... در کنار توسعه کیفی و ارتقای فضاهای فیزیکی و کالبدی و توجه به ارزش های تاریخی بازار می تواند حایز ارزش بیشتری گردد.
برنامه ریزی شهری
آرام خضرلو
چکیده
امنیت کالبدی و دسترسی به خدمات عمومی یکی از مهمترین بارزه‌های یک محله سکونتی سالم محسوب شده و به ارتقای ایمنی و حس آرامش و نشاط در شهروندان منجر می‌شود. امینت کالبدی به حفظ جان و مال مردم گرایش داشته و با دسترسی به خدمات عمومی نیازهای روزمره آنان را برآورده می‌سازد. هدف این تحقیق سنجش تأثیر امنیت کالبدی و دسترسی به خدمات عمومی بر ...
بیشتر
امنیت کالبدی و دسترسی به خدمات عمومی یکی از مهمترین بارزه‌های یک محله سکونتی سالم محسوب شده و به ارتقای ایمنی و حس آرامش و نشاط در شهروندان منجر می‌شود. امینت کالبدی به حفظ جان و مال مردم گرایش داشته و با دسترسی به خدمات عمومی نیازهای روزمره آنان را برآورده می‌سازد. هدف این تحقیق سنجش تأثیر امنیت کالبدی و دسترسی به خدمات عمومی بر ارتقای کیفیت سکونتی شهروندان میباشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و از ابزار پرسشنامه جهت تجزیهوتحلیل اطلاعات استفاده شده است و نمونه مورد مطالعه در تحقیق منطقه 4 شهر ارومیه میباشد. در تحقیق حاضر با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون که برای تمامی متغیرهای شاخصهای امنیت کالبدی و دسترسی به خدمات عمومی در ارتباط با کیفیت سکونتی مثبت و معنادار بدست آمده، می‌توان به این نتیجه رسید که با ارتقای شاخص-های امنیت مسکن می‌توان به ارتقای کیفیت سکونتی شهروندان کمک کرد، هر چند که این ارتباط چندان هم قوی نباشد. براساس نتایج بدست آمده میزان رضایت‌مندی عمومی از شاخص امنیت کالبدی در بین ساکنین منطقه 4 در حد پایینی بوده و برابر با 23/2 بوده‌است. در این بین رضایت‌مندی از عمر واحد مسکونی و کیفیت معابر اصلی با 14/2 و 27/1 از همه پایین‌تر است. میزان رضایت‌مندی از معیار دسترسی به خدمات شهری به جهت وجود گره‌های فعالیتی در این منطقه بالاتر از میانگین و برابر با 04/4 است.
محدثه معینی فر
چکیده
پیوند میان استیفای حق‌های شهروندان و حکمرانی که در حق به شهر به اوج ظهور و بروز خود رسیده، امری غیرقابل‌انکار است و بدین ترتیب، حق به شهر و حکمرانی محلی دو روی یک سکه خواهند بود. این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال‌هاست که مفهوم، ابعاد و محتوای حق به شهر در حقوق ایران چیست و این حق چه نسبت و رابطه‌ای با حکمرانی مبتنی ...
بیشتر
پیوند میان استیفای حق‌های شهروندان و حکمرانی که در حق به شهر به اوج ظهور و بروز خود رسیده، امری غیرقابل‌انکار است و بدین ترتیب، حق به شهر و حکمرانی محلی دو روی یک سکه خواهند بود. این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال‌هاست که مفهوم، ابعاد و محتوای حق به شهر در حقوق ایران چیست و این حق چه نسبت و رابطه‌ای با حکمرانی مبتنی بر پایداری دارد؟حق به شهر امری اعتباری است که متعلقِ آن، شهر و امکانات مادی و معنوی درون آن است که معیارهای متفاوتی را می‌توان برای تعیین ابعاد و محتوای آن برشمرد، مانند قانون و عرف خاص که البته معیار دوم برایآنکه اعتبار یابد، باید به تصویب قانونگذار برسد. صاحبان این حق، مردم و متعهد آن نیز دولت و بخشی از آن یعنی شهرداریها و سازمانهای مشابه و خود مردم هستند. حکمرانی مبتنی بر پایداری با روشهایی چون رفع ابهامهای حق به شهر و ایجاد شرایط استیفای این حق از طریق دستیابی به اهداف خود می‌تواند به استیفای حق به شهر کمک نماید.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
هادی حکیمی؛ رحیم حیدری چیانه؛ سودا بلالکه
چکیده
امروزه سکونتگاههای غیررسمی و نبود امنیت تصرف در آنها توجه بسیاری از اندیشمندان را به خود جلب کرده است تا آنجا که سازمان اسکان بشر از نبود امنیت تصرف در مساکن غیررسمی به عنوان شاخص محرومیت یاد کرده است. امنیت تصرف یکی از مهمترین مسائلی است که سکونتگاههای غیررسمی با آن مواجه هستند. موضوع تحقیق حاضر، تحلیل نقش امنیت تصرف در کیفیت کالبدی ...
بیشتر
امروزه سکونتگاههای غیررسمی و نبود امنیت تصرف در آنها توجه بسیاری از اندیشمندان را به خود جلب کرده است تا آنجا که سازمان اسکان بشر از نبود امنیت تصرف در مساکن غیررسمی به عنوان شاخص محرومیت یاد کرده است. امنیت تصرف یکی از مهمترین مسائلی است که سکونتگاههای غیررسمی با آن مواجه هستند. موضوع تحقیق حاضر، تحلیل نقش امنیت تصرف در کیفیت کالبدی مسکن در محله یوسف آباد، یکی از مراکز اسکان غیررسمی کلانشهر تبریز، است که در محدوده منطقه یک شهر تبریز قرار گرفته است. هدف از انجام این تحقیق بررسی میزان امنیت تصرف ادراکی و رابطه امنیت تصرف ادراکی و کیفیت کالبدی مسکن در محدوده مورد مطالعه میباشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است و در آن از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری در این مطالعه ساکنان محله اسکان غیررسمی یوسف آباد تبریز میباشد که شیوه نمونه گیری احتمالی ساده بوده و برای محاسبه حجم نمونه از فرمول "شارل کوکران" استفاده شده است وحجم نمونه با توجه به این فرمول 373 است و برای تحلیل داده ها نیز از نرم افزار SPSS.25 استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگر این است که میزان امنیت تصرف ادراکی در محله مورد مطالعه در سطح پایینی قرار دارد و شاخص احتمال تخلیه در هر لحظه از عوامل اصلی در کاهش امنیت تصرف ادراکی در محله یوسف آباد است و میان امنیت تصرف ادراکی و کیفیت کالبدی مسکن رابطه مثبت و معناداری وجود ندارد.
برنامه ریزی شهری
حسن محمودزاده؛ توکل آقایاری؛ داود حاتمی
چکیده
امروزه با رشد جمعیت سالمند در جامعه، نیاز به محیط‌های شهری آرام و سالم، متناسب با نیازهای سالمندان بییش از گذشته احساس می‌شود. بر اساس رویکرد سازمان بهداشت جهانی، شهرهای دوستدار سالمند شامل آن دسته از فضاهای شهری هستند که توزیع خدمات عمومی در آنها به‌گونه‌ای است که حداکثر تناسب را با نیازها و محدودیت‌های افراد سالمند دارند. برای ...
بیشتر
امروزه با رشد جمعیت سالمند در جامعه، نیاز به محیط‌های شهری آرام و سالم، متناسب با نیازهای سالمندان بییش از گذشته احساس می‌شود. بر اساس رویکرد سازمان بهداشت جهانی، شهرهای دوستدار سالمند شامل آن دسته از فضاهای شهری هستند که توزیع خدمات عمومی در آنها به‌گونه‌ای است که حداکثر تناسب را با نیازها و محدودیت‌های افراد سالمند دارند. برای سنجش وضعیت منطقه سه کلانشهر تبریز از منظر شهر دوستدار سالمند از پرسشنامه استاندارد سازمان بهداشت جهانی که در 8 شاخص و 81 گویه تهیه شده؛ استفاده شده است. تحلیلهای آماری در این پژوهش به کمک نرم‌افزار SPSS نسخه 26 انجام شده.نتایج بررسی و سنجش هشت شاخص دوستدار سالمند در منطقه سوم شهرداری کلانشهر تبریز نشان داد که میانگین شاخص فضاهای بیرونی و ساختمان‌ها 80/2، شاخص حمل و نقل 72/2، مسکن 34/2، شاخص مشارکت اجتماعی 41/2، شاخص احترام و فعالیت اجتماعی 39/2، شاخص مشارکت در امور مدنی و اشتغال 34/2، شاخص ارتباطات و اطلاعات 51/2 و شاخص حمایتهای اجتماعی و خدمات سلامت 44/2 میباشد. که در این بین شاخص فضاهای بیرونی و ساختمان‌ها با میانگین 80/2 بهترین وضعیت و شاخصهای حمل و نقل و مشارکت در امور مدنی و اشتغال هر دو با 72/2 درصد بدترین وضعیت را داشته‌اند. با توجه به میانگین‌های به دست آمده؛ مشخص می‌گردد که میانگین همه شاخصهای بررسی شده کمتر از حد وسط طیف لیکرت(عدد 3)، میباشد. لذا نتیجه می‌گیریم که منطقه سه شهرداری کلان شهر تبریز دوستدار سالمند نیست و تا رسیدن به حد مطلوب فاصله زیادی دارد.
برنامه ریزی منطقه ای
امیر پورداداش؛ اکبر اصغری زمانی؛ ایرج تیموری
چکیده
تغییرات شدید جهان معاصر ضرورت حفظ محیط زیست، کاهش فقر، افزایش سواد، ساختارهای پنهان، پیچیدگی های عملکردی- ساختاری جوامع امروزی از موضوعاتی نیست که بتوان با الگوهای توسعه عصر صنعتی به آنها دست یافت. حکمروایی شایسته به عنوان یک پیش شرط اساسی برای عملکرد خوب بازارها و ایجاد شرایط جذب سرمایه گذاری و تخصیص پایدار سرمایه گذاری های فیزیکی ...
بیشتر
تغییرات شدید جهان معاصر ضرورت حفظ محیط زیست، کاهش فقر، افزایش سواد، ساختارهای پنهان، پیچیدگی های عملکردی- ساختاری جوامع امروزی از موضوعاتی نیست که بتوان با الگوهای توسعه عصر صنعتی به آنها دست یافت. حکمروایی شایسته به عنوان یک پیش شرط اساسی برای عملکرد خوب بازارها و ایجاد شرایط جذب سرمایه گذاری و تخصیص پایدار سرمایه گذاری های فیزیکی و بهبود کارایی سازمانها و عملکرد شهرها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از سوی دیگر می‌تواند از طریق اثرگذاری بر سایر مولفه های توسعه منطقه در افزایش رفاه عمومی و امنیت اقتصادی نیز تاثیرگذار باشد و زمینه توسعه پایدار مناطق آزاد را فراهم سازد. نوع تحقیق کاربردی – توسعه ای و روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و پیمایشی با استفاده از پرسشنامه می باشد. در تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و از روش های آزمون T تک نمونه ای، همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. محدوده مورد مطالعه کل محدوده 51 هزار هکتاری منطقه آزاد ارس بوده که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 400 نفر می باشد. نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون نشان می دهد که رابطه معنادار بالایی بین شاخص های حکمروایی خوب با شاخص های توسعه پایدار وجود داشته و الگوهای حکمروایی خوب با ضریب تحقق 62 درصد توانایی پیش بینی و تحقق شاخص های توسعه پایدار را در منطقه دارا می باشد. در نهایت جهت تحقق توسعه پایدار منطقه آزاد ارس اتخاذ رویکرد حکمروایی خوب الزامی است.
برنامه ریزی شهری
خدیجه رضائی؛ محمدباقر بهشتی
چکیده
عوارض بخش مسکن به خصوص در دهه اخیر و در شهرهای بزرگ کشور، یک عامل تأثیرگذار بر قیمت و عرضه مسکن، قلمداد می شود. این پژوهش بر آن است تا شاخص های موثر عوارض شهرداری بر عرضه مسکن را از دیدگاه خبرگان فعال در حوزه مسکن در کلانشهر تبریز مورد بررسی قرار دهد. به منظور شناسایی شاخص ها، از مصاحبه با خبرگان حوزه ساخت و مسکن استفاده شد. پس از استخراج ...
بیشتر
عوارض بخش مسکن به خصوص در دهه اخیر و در شهرهای بزرگ کشور، یک عامل تأثیرگذار بر قیمت و عرضه مسکن، قلمداد می شود. این پژوهش بر آن است تا شاخص های موثر عوارض شهرداری بر عرضه مسکن را از دیدگاه خبرگان فعال در حوزه مسکن در کلانشهر تبریز مورد بررسی قرار دهد. به منظور شناسایی شاخص ها، از مصاحبه با خبرگان حوزه ساخت و مسکن استفاده شد. پس از استخراج شاخص‌ها، پرسشنامه ای بر مبنای رویکرد دلفی فازی طراحی و در اختیار خبرگان قرار داده شد. نمونه نهایی، شامل تعداد 14 نفر از استادان و فعالان حوزه ساخت با حداقل 5 سال سابقه کاری در حوزه ساخت و مسکن بودند. با بررسی انجام گرفته، تعداد 114 شاخص اولیه استخراج شدند و پس از اجرای سه مرحله دلفی فازی و رسیدن به اجماع نظر خبرگان، تعداد 68 شاخص نهایی به عنوان شاخصه های عواض شهرداری مؤثر بر عرضه مسکن شناسایی شدند. با توجه به نتایج به دست آمده، خبرگان بر این باورند که، علی رغم این امر که افزایش عوارض منجر به افزایش درآمد شهرداری شده است، از سوی دیگر، عواملی مانند افزایش هزینه ها، رانت و رشوه خواری، هزینه های شهرداری و ناکارآمدی درآمد شهرداری را افزایش داده است. همچنین، بوروکراسی های اداری پیچیده، عدم شفافیت در مقدار عوارض و هزینه مرتبط با آن، تمرکز در مناطق خاص شهری، ضعف فرهنگ شهرنشینی و گسترش شهری، عدم استفاده دقیق از بافت های فرسوده، همگی از جمله شاخصه های عوارض شهرداری تأثیرگذار بر تغییرات قیمت و عرضه مسکن هستند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمد نعمتی؛ ایرج تیموری
چکیده
پژوهش حاضر به دنبال، بررسی اثرپذیری قیمت و اجاره‌بهای مسکن از برخی متغیرهای کلان اقتصادی است. داده‌های آماری این پژوهش بصورت اسنادی جمع آوری شده و شامل سال‌های 1398-1387 و به‌صورت فصلی میباشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل رگرسیونی حداقل مربعات معمولی و برای بررسی ایستایی متغیرها از آزمون دیکی - فولر تعمیم‌یافته استفاده شد. یافتههای ...
بیشتر
پژوهش حاضر به دنبال، بررسی اثرپذیری قیمت و اجاره‌بهای مسکن از برخی متغیرهای کلان اقتصادی است. داده‌های آماری این پژوهش بصورت اسنادی جمع آوری شده و شامل سال‌های 1398-1387 و به‌صورت فصلی میباشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل رگرسیونی حداقل مربعات معمولی و برای بررسی ایستایی متغیرها از آزمون دیکی - فولر تعمیم‌یافته استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان میدهد متغیرهای پیش‌بین، توضیح‌دهندگی بسیار بالای بر رفتار متغیر وابسته دارد. بهطوریکه در قیمت مسکن، معادله رگرسیون معنی‌داری با ضریب تعیین 98/0 و ضریب تعیین تعدیل‌شده 975/0 به دست آمد. براین‌اساس، این مدل 5/97 درصد از واریانس متغیر قیمت مسکن را پیش‌بینی می‌نماید. در اجاره‌بها مسکن نیز، معادله رگرسیون معنی‌داری با ضریب تعیین 986/0 و ضریب تعیین تعدیل‌شده 982/0 به دست آمد؛ در واقع، این مدل 2/98 درصد از واریانس متغیر اجاره‌بها مسکن را پیش‌بینی می‌نماید. در قیمت مسکن، ، «نرخ دلار غیررسمی»، «نرخ تورم» و «میزان نقدینگی» رابطه مستقیم و مثبتی به قیمت مسکن دارند. «نرخ بیکاری»، «قیمت سکه تمام بهارآزادی» و «نرخ سود بانکی» نیز رابطه مستقیم و منفی دارد. همچنین، اثر متغیرهای «شاخص قیمت مصرف‌کننده»، «نرخ دلار رسمی»، «تعداد واحد مسکونی ساخته شده» و «ارزش معاملات بورس» معنیدار نمی‌باشد. در اجاره‌بها مسکن، «نرخ دلار غیررسمی» و «نرخ تورم» رابطه مستقیم و مثبتی با اجاره‌بها مسکن دارند. «قیمت سکه تمام بهارآزادی»، «نرخ سود بانکی» و «نرخ بیکاری» نیز رابطه مستقیم و منفی دارد. همچنین، «شاخص قیمت مصرف‌کننده»، «نرخ دلار رسمی»، «تعداد واحد مسکونی ساخته شده»، «ارزش معاملات بورس» و «میزان نقدینگی» معنیدار نمی‌باشد.
برنامه ریزی شهری
محمد محمدنژاد؛ فریدون نقیبی
چکیده
افرایش جمعیت شهر ها و در کنار آن رشد افقی شهر ها باعث تغییر کاربری اراضی ناب کشاورزی و همچنین نادیده گرفته شدن بافت مرکزی و قدیمی شهر ها شده است. از رویکرد های مطرح شده در انتقاد به این مسائل می توان به توسعه میان افزای شهر نام برد که به دنبال بهره برداری از زمین های خالی، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده در شهر است. هدف اصلی این پژوهش واکاوی ...
بیشتر
افرایش جمعیت شهر ها و در کنار آن رشد افقی شهر ها باعث تغییر کاربری اراضی ناب کشاورزی و همچنین نادیده گرفته شدن بافت مرکزی و قدیمی شهر ها شده است. از رویکرد های مطرح شده در انتقاد به این مسائل می توان به توسعه میان افزای شهر نام برد که به دنبال بهره برداری از زمین های خالی، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده در شهر است. هدف اصلی این پژوهش واکاوی پتانسیل توسعه میان افزا در منطقه چهار شهر ارومیه است. تحقیق از نظر هدف کاربردی و روش تحقیق در این پژوهش از نوع تحلیلی – توصیفی می باشد. ابتدا با استفاده از از مطالعات و منابع کتابخانه ای و اسنادی، شاخص های توسعه میان افزا شامل 9 معیار اصلی مشخص گردیده و با استفاده از پرسشنامه، از متخصصین مرتبط با موضوع که در دسترس بودند، به این شاخص ها و مولفه ها امتیاز داده شده و وزن نهایی شاخص های اصلی از طریق تحلیل سلسله مراتبی حاصل گردیده است. بنابراین با اعمال وزن و برهم نهی لایه ها، توسط تحلیل گر همپوشانی به ارزیابی پتانسیل توسعه میان افزا در منطقه 4 شهر ارومیه اقدام شده است. نتایج حاصل از نقشه همپوشانی شده نشان می دهد حدود 10 درصد از اراضی منطقه پتانسیل خیلی زیاد ( بسیار مناسب)، 24 درصد اراضی منطقه پتانسیل زیاد (مناسب)، 11 درصد از اراضی دارای پتانسیل متوسط و حدود 50 درصد اراضی منطقه دارای پتانسیل کم برای توسعه میان افزا می باشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
پگاه طالبی؛ الهام اپرا؛ میترا شاطری
چکیده
استان چهارمحال و بختیاری، یکی از مناطق دارای توان طبیعی گردشگرپذیر در کشور ایران است و از انجایی‌که مدیریت بهینه گردشگری در این مناطق می‌تواند نقش مهمی در جذب سرمایه حاصل از این صنعت داشته باشد شناخت نقاط قوت و ضعف این مناطق در جذب گردشگر، گام مهمی در جذب درآمد حاصل از این صنعت است. یکی از مناطق گردشگری که در استان چهارمحال و بختیاری ...
بیشتر
استان چهارمحال و بختیاری، یکی از مناطق دارای توان طبیعی گردشگرپذیر در کشور ایران است و از انجایی‌که مدیریت بهینه گردشگری در این مناطق می‌تواند نقش مهمی در جذب سرمایه حاصل از این صنعت داشته باشد شناخت نقاط قوت و ضعف این مناطق در جذب گردشگر، گام مهمی در جذب درآمد حاصل از این صنعت است. یکی از مناطق گردشگری که در استان چهارمحال و بختیاری پتانسیل مناسبی برای جذب گردشگر را دارا میباشد، قلعه چالشتر است. این قلعه به دلیل داشتن سابقه تاریخی به عنوان یکی از حوزه‌های کم برخوردار به شمار می‌رود که شناسایی نقاط قوت و ضعف آن قدم مهمی در راستای مدیریت جذب گردشگری در منطقه به شمار می‌آید همچنین می‌تواند ضمن بهره‌مندی از منافع اقتصادی (اشتغال، درآمد و...) از فرصت‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نیز به نفع ساکنان منطقه و کشور برخوردار گردد. از اینرو در این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که راهکارهای مدیریتی مناسب برای توسعه گردشگری قلعه چالشتر کدام است؟.پژوهش حاضر، ازلحاظ روش، توصیفی- تحلیلی است و از تکنیک SWOT برای تدوین راهبردها و از ماتریس QSPM برای اولویت‌بندی راهبردهای انتخابی استفاده شده است. داده‌های این پژوهش با استفاده از تکمیل 20 عدد پرسشنامه توسط اعضای هیئت علمی، خبرگان و مدیران حوزه گردشگری چهارمحال و بختیاری گردآوری شده است. نتایج حاصل از این پژوهش، به شناسایی و تعیین مأموریت، چشم‌انداز، اهداف کمی و کیفی و ارائه راهبرد برای توسعه صنعت گردشگری قلعه چالشتر پرداخته است.
برنامه ریزی شهری
فریدون امیدی؛ محمد امین میاحی
چکیده
زمینه و هدف: گسترش و افزایش بی رویه جمعیت شهرها، تغییر الگوی مصرف و ازدیاد پسماند و نبود روشهای علمی موثر در امر جمع آوری و دفع پسماندهای شهری، این موضوع را به عنوان یکی از معضلات جوامع شهری در آورده است. این تحقیق با هدف طراحی مدل مدیریت پسماند شهری مبتنی بر فناوری های نوین انجام شده است.روش بررسی: این تحقیق از نوع تحقیقات آمیخته(کیفی- ...
بیشتر
زمینه و هدف: گسترش و افزایش بی رویه جمعیت شهرها، تغییر الگوی مصرف و ازدیاد پسماند و نبود روشهای علمی موثر در امر جمع آوری و دفع پسماندهای شهری، این موضوع را به عنوان یکی از معضلات جوامع شهری در آورده است. این تحقیق با هدف طراحی مدل مدیریت پسماند شهری مبتنی بر فناوری های نوین انجام شده است.روش بررسی: این تحقیق از نوع تحقیقات آمیخته(کیفی- کمی)،کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- پیمایشی می باشد. 20 نفر خبره به روش هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماری بخش کمی شامل شهروندان شهر دزفول است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر به روش تصادفی در دسترس انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش کیفی با استفاده از روش گراندد تئوری و در بخش کمی از معادلات ساختاری استفاده گردیده است. یافته ها: نتایج نشان داد شاخص ساختار فرهنگی- اجتماعی، رهبری نوین و استفاده از دستورالعمل ها به عنوان مقوله‌های زمینه‌ای، شرایط محیطی و اقلیمی، هوشمندسازی مسیر مدیریت پسماند و اعتمادسازی به عنوان شرایط علی، ایجاد زیرساخت های مناسب، تحلیل هوشمند وآموزش به عنوان مقوله‌های راهبردها، چالش های مدیریت و انسانی، ساختاری و زیست محیطی به عنوان مقوله‌های مداخله‌گر در طراحی مدل مدیریت پسماند شهری مبتنی بر فناوری های نوین انتخاب شدند. نتیجه گیری: می توان با بهبود ساختار مدیریتی، افزایش آگاهی عمومی و بهبود سلامت انسانی و محیطی و بهره گیری از فناوری های نوین موجبات اثربخشی روش های مدیریت پسماند را فراهم ساخت.
برنامه ریزی شهری
مهدی خداداد
چکیده
بافت‌های فرسوده مناطق شهری نسبت به سایر مناطق شهری آسیب‌پذیرتر می‌باشند چراکه، تعداد بالای ساکنین آن، سیستم نامناسب دفع فاضلاب و زباله‌های شهری، نحوه ارتباطلات و دسترسی ضعیف، وجود خدمات زیربنایی و خدماتی بسیار کم و همچنین وجود ناامنی در برخی از این مناطق به علت شکل‌گیری گتوهای فقر، پرداختن به امر ارزیابی و تحلیل کیفیت زندگی در ...
بیشتر
بافت‌های فرسوده مناطق شهری نسبت به سایر مناطق شهری آسیب‌پذیرتر می‌باشند چراکه، تعداد بالای ساکنین آن، سیستم نامناسب دفع فاضلاب و زباله‌های شهری، نحوه ارتباطلات و دسترسی ضعیف، وجود خدمات زیربنایی و خدماتی بسیار کم و همچنین وجود ناامنی در برخی از این مناطق به علت شکل‌گیری گتوهای فقر، پرداختن به امر ارزیابی و تحلیل کیفیت زندگی در این مناطق امری انکارناپذیر است. در همین راستا، هدف پژوهش حاضر، ارزیابی رضایت‌مندی ساکنان بافت‌های فرسوده شهر گرگان از شاخصهای کیفیت زندگی میباشد. جهت انجام این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی و پیمایشی استفاده شده است همچنین جامعه آماری مورد مطالعه، ساکنین بافت‌های فرسوده شهر گرگان می-باشند که با استفاده از روش کوکران 480 نمونه انتخاب و پرسشنامه به‌صورت تصادفی ساده بین آنها توزیع شده است که برای قضاوتی صحیح از 22 شاخص در سه بُعد کالبدی- زیست‌محیطی، اجتماعی- اقتصادی و عملکردی- ساختاری استفاده شده است که مؤلفه‌های موردنظر، از طریق نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافتههای حاصل از پرسشنامه نشان میدهد که میزان رضایت ساکنان این بافتها در سطح متوسط میباشد.
برنامه ریزی شهری
اصغر عابدینی؛ فاطمه جبارپور مهرآباد؛ ابراهیم امامی؛ مهدی باقر زاده؛ روزبه ایرانی فر
چکیده
در برنامه‌ریزی کاربری اراضی، عدالت در توزیع و پراکنش فضایی کاربری‌ها یکی از مؤلفه‌های اساسی در توسعه پایدار شهری محسوب می‌شود. یکی از کاربری‌های بسیار مهم در شهرها کاربری آموزشی است، که ضرورت وجود آن برکسی پوشیده نیست. در تفکر و اندیشه اسلامی و با توصیه ی قرآن به تفکر و تحقیق و جست‌وجو در عالم خلقت به ریشه اصلی ایجاد مراکز علمی ...
بیشتر
در برنامه‌ریزی کاربری اراضی، عدالت در توزیع و پراکنش فضایی کاربری‌ها یکی از مؤلفه‌های اساسی در توسعه پایدار شهری محسوب می‌شود. یکی از کاربری‌های بسیار مهم در شهرها کاربری آموزشی است، که ضرورت وجود آن برکسی پوشیده نیست. در تفکر و اندیشه اسلامی و با توصیه ی قرآن به تفکر و تحقیق و جست‌وجو در عالم خلقت به ریشه اصلی ایجاد مراکز علمی در جوامع اسلامی تاکید شده است. در این راستا پژوهش مورد نظر به ارزیابی کاربری‌های آموزشی (مدارس ابتدایی) با توجه به اصول شهر اسلامی و وضعیت پراکنش آنها در بین مناطق دهگانه تبریز پرداخته و سپس با تلفیق شاخص‌ها به تحلیل مکانیابی فضاهای آموزشی می پردازد. نوع پژوهش حاضر کاربردی و روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است. در این پژوهش، ابتدا از روش نزدیکترین مجاورت یا همسایگی برای نشان دادن پراکندگی مدارس ابتدایی شهر تبریز و از روش تحلیل شبکه در سیستم اطلاعات جغرافیایی برای تحلیل وضع موجود توزیع فضایی مدارس و بررسی شعاع عملکرد آنها استفاده شده است و در نهایت برای ارزیابی معیارهای سه گانه از مدل تاپسیس استفاده شده تا واحد ارزیابی معیارها یکسان سازی شوند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که مناطق6، 8 و 10 به ترتیب در بالاترین رتبه و منطقه 7 در رتبه آخر قرار دارد، به این صورت که تنها منطقه 8 تحت پوشش100 درصدی شعاع عملکرد مفید قرار گرفته و از نظر معیار الگوی توزیع مدارس، منطقه 6 دارای الگوی منظم میباشد. و از نظر سرانه نیز هیچ یک از مناطق از وضعیت رضایت بخشی برخوردار نیستند.
برنامه ریزی شهری
ایرج تیموری؛ فیروز جعفری؛ زهرا وکیلی
چکیده
مصرف انرژی مسکونی یکی از بزرگ‌ترین حوزه‌های مصرف انرژی در جهان است و در میان تمام مصرف‌های انرژی، مصرف انرژی ساختمان بیشترین سهم را دارا می باشد که بیشترین انتشار کربن را به خود اختصاص می دهد. هدف پژوهش حاضر نیز تحلیل تأثیر پارامترهای کاهش میزان مصرف انرژی در مسکن شهری است تا ضمن شناسایی پارامترهای تأثیرگذار در کاهش میزان مصرف انرژی ...
بیشتر
مصرف انرژی مسکونی یکی از بزرگ‌ترین حوزه‌های مصرف انرژی در جهان است و در میان تمام مصرف‌های انرژی، مصرف انرژی ساختمان بیشترین سهم را دارا می باشد که بیشترین انتشار کربن را به خود اختصاص می دهد. هدف پژوهش حاضر نیز تحلیل تأثیر پارامترهای کاهش میزان مصرف انرژی در مسکن شهری است تا ضمن شناسایی پارامترهای تأثیرگذار در کاهش میزان مصرف انرژی مسکن شهری در منطقه چهار تبریز، راهکارهای عملی برای بهبود و کاهش میزان مصرف انرژی در واحدهای مسکونی در منطقه 4 شهر تبریز شود. پژوهش حاضر ازنظر هدف از نوع کاربردی و ازنظر ماهیت و روش پژوهش از نوع ترکیبی کیفی-کمّی است. بخش کیفی شامل شناسایی پارامترهای تأثیرگذار در کاهش مصرف انرژی مسکن شهری در منطقه 4 شهر تبریز از طریق بررسی مبانی نظری و تئوریک پژوهش و انجام تحلیل دلفی با مشارکت 15 متخصص دانشجویان دکتری، کارشناسان ادارة مسکن راه و شهرسازی تبریز و کارشناسان امور مسکن، اساتید دانشگاه به‌عنوان اعضای پانل است. در بخش کمّی با استفاده از مدل تحلیل معادلات ساختاری، نوع مؤلفه‌ها با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری بر سایر مؤلفه‌ها مشخص‌شده است. براساس نتایج به‌دست‌آمده از مدل تحلیل عاملی تأییدی، تمامی شاخصهای آشکار رابطة قوی بین متغیر پنهان خود دارند؛ بهطوریکه شاخصهای ترکیب خانوار به ترتیب پارامترهای سن سرپرست خانوار (925/0)، تعداد اعضای خانواده 7 ساله یا کمتر(900/0)، تعداد اعضای خانواده 21 تا 8 ساله (833/0)، تعداد اعضا خانوار (828/0)، تعداد اعضای خانواده 22 تا 59 ساله (827/0)، تعداد اعضای خانواده 60 ساله و بیشتر (818/0) را به خود اختصاص داده است.
برنامه ریزی شهری
اکبر رحیمی؛ المیرا دواتگر خرسند
چکیده
با گسترش شهرنشینی و تعامل افراد با فضاهای عمومی شهرها، کیفیت زندگی شهرنشینان به کیفیت فضاهای شهری گره خورده است. بدین ترتیب ضروری است که تمامی قسمت‌های مختلف یک شهر از خدمات شهری با کیفیت برخوردار باشند. با این حال تنش‌هایی مبنی بر کیفیت فضاهای عمومی، در مناطق مختلف شهرها دیده می‌شود که ممکن است عدالت فضایی را تحت تاثیر قرار دهد ...
بیشتر
با گسترش شهرنشینی و تعامل افراد با فضاهای عمومی شهرها، کیفیت زندگی شهرنشینان به کیفیت فضاهای شهری گره خورده است. بدین ترتیب ضروری است که تمامی قسمت‌های مختلف یک شهر از خدمات شهری با کیفیت برخوردار باشند. با این حال تنش‌هایی مبنی بر کیفیت فضاهای عمومی، در مناطق مختلف شهرها دیده می‌شود که ممکن است عدالت فضایی را تحت تاثیر قرار دهد و تجربه‌های متفاوت از زندگی شهری برای ساکنین مناطق مختلف یک شهر پدید آید. باتوجه به اهمیت این موضوع، مطالعه حاضر به بررسی کیفیت فضاهای عمومی مناطق مختلف شهر تبریز پرداخته است. اطلاعات مورد نیاز برای این پژوهش که ماهیت توصیفی- تحلیلی دارد، با استفاده از پرسشنامه و به‌طور تصادفی جمع‌آوری گردیده است. سوالات پرسشنامه در 2 بخش عمده شامل اطلاعات فردی و بخش سوالات مربوط به متغیرهای تحقیق تشکیل شده است. زیرساخت‌های فیزیکی، قابلیت دسترسی، شرایط فرهنگی و امنیت عینی و ذهنی متغیرهای این پژوهش را تشکیل دادهاند. داده‌های حاصل از پرسشنامه‌ها با استفاده از تحلیل لکه‌های داغ و شاخص موران در نرم افزار ARC GIS مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان‌دهنده این است که تفاوت معنی‌داری میان کیفیت فضاهای عمومی مناطق مختلف شهر تبریز وجود دارد، بهطوریکه منطقه 2، 5 و 1 با کیفیت‌ترین مناطق و منطقه 8، 10، 4 و 6 کم‌کیفیت‌ترین مناطق شهر تبریز از دیدگاه ساکنین شناخته شده‌اند.
برنامه ریزی شهری
رسول قربانی؛ رضا کریمی
چکیده
در سال‌های اخیر، جوامع در سراسر جهان آتش‌سوزی‌های بزرگ شهری را تجربه کرده‌اند و صدها نفر جان خود را از دست دادهاند. باید پذیرفت که همیشه درصدی از بحران‌ها بخش جدایی‌ناپذیر و طبیعی حیات سیستم‌ها می‌باشند؛ ولیکن بخش عظیمی از تهدیدها، بحران‌ها و التهابات تحمیلی هستند و بایستی با مدیریت صحیح و کاربست پدافند غیرعامل، آنها را قبل ...
بیشتر
در سال‌های اخیر، جوامع در سراسر جهان آتش‌سوزی‌های بزرگ شهری را تجربه کرده‌اند و صدها نفر جان خود را از دست دادهاند. باید پذیرفت که همیشه درصدی از بحران‌ها بخش جدایی‌ناپذیر و طبیعی حیات سیستم‌ها می‌باشند؛ ولیکن بخش عظیمی از تهدیدها، بحران‌ها و التهابات تحمیلی هستند و بایستی با مدیریت صحیح و کاربست پدافند غیرعامل، آنها را قبل از وقوع، پیش‌بینی و پیش‌گیری نمود. لذا هدف این پژوهش سنجش و مدلسازی فضایی آسیب‌پذیری شهر ارومیه در برابر آتشسوزی با رویکرد پدافند غیرعامل بوده بهطوری که نوع تحقیق، کاربردی و روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی میباشد و گردآوری اطلاعات نیز از طریق مطالعات کتابخانه‌ای، میدانی و پرسشنامه صورت گرفته است. برای نیل به هدف تحقیق، تعداد 14 شاخص بر اساس نظرات نخبگان انتخاب شده و در نرم‌افزار GIS لایه‌های اطلاعاتی برای آنها تشکیل شده است. برای محاسبه وزن شاخص‌ها از روش تصمیم‌گیری چندمعیاره BWM استفاده شده و نتایج آن در نرم‌افزار GAMS مورد تحلیل قرار گرفته است. سرانجام، وزن بدست آمده از روش BWM در شاخصهای 14 گانه استاندارد شده با توابع فازی ضرب شده و ترکیب شده است. نتایج بیانگر آن است که 12 درصد در پهنه آسیب‌پذیری خیلی‌کم، 31 درصد آسیب‌پذیری کم، 14 درصد آسیب‌پذیری متوسط، 29 درصد آسیب‌پذیری زیاد و 14 درصد در پهنه آسیب‌پذیری خیلی‌زیاد واقع شده است. برای تحلیل خودهمبستگی فضایی پهنه‌های آسیب‌پذیری از آماره موران استفاده شده و به منظور مدلسازی فضایی آسیب‌پذیری شهر ارومیه در برابر آتشسوزی از تحلیل لکه‌های سرد و داغ بهره گرفته شده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فیروز جعفری؛ آیلار حسین زاده
چکیده
فضای سبز شهری، از شاخصهای مهم در حوزه‌های مربوط به برنامه‌ریزی شهری، حفاظت محیط زیست و سیاست‌های توسعه شهری پایدار به حساب می‌آید. آگاهی از مکان، میزان و توزیع فضای سبز شهری یک ضرورت محسوب می‌شود.فضای سبز موجود به منظور توسعه اراضی مسکونی در حال کاهش است. امروزه با پیشرفت‌های صورت گرفته تولید تصاویر ماهواره‌ای با قدرت تفکیک طیفی ...
بیشتر
فضای سبز شهری، از شاخصهای مهم در حوزه‌های مربوط به برنامه‌ریزی شهری، حفاظت محیط زیست و سیاست‌های توسعه شهری پایدار به حساب می‌آید. آگاهی از مکان، میزان و توزیع فضای سبز شهری یک ضرورت محسوب می‌شود.فضای سبز موجود به منظور توسعه اراضی مسکونی در حال کاهش است. امروزه با پیشرفت‌های صورت گرفته تولید تصاویر ماهواره‌ای با قدرت تفکیک طیفی و مکانی بالا و تکنیک‌های سنجش از دور، ARCGIS و پردازش تصویر امکان جمع آوری داده و تصمیم‌گیری سریع و دقیق در مطالعات محیطی ایجاد کرده است. هدف اصلی این پژوهش آشکارسازی پوشش فضای سبز شهری با استفاده از پردازش شیءگرا میباشد. جهت انجام این پژوهش از تصاویر ماهواره‌ای IRS، سنجنده (Liss) در سال 2017 و همچنین تصاویر سنتینل 2، باندهای 2، 3، 4، 8 (مرئی) با قدرت تفکیکی مکانی 10 متر استفاده گردید. پس از انجام تصحیحات لازم، تصاویر در محیط نرم افزاری ENVI5.1 و eCognition پردازش شده که این پردازش‌ها شامل الگوریتم‌های (,SI NDSI,NDVI, Brightness و...) برای شناسایی منطقه و از الگوریتم‌های شیءپایه جهت ارزیابی استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که این روش با دقت کلی 93 درصد و ضریب کاپای 92 درصد از دقت خوبی جهت ارزیابی برخوردار بوده است و امکان آشکارسازی فضاهای سبز شهری با استفاده از روش پردازش شیءگرا وجود داشته و مشخص گردید با بهره‌گیری از تصاویر ماهواره‌ای و الگوریتم‌های شیءگرا امکان شناسایی، بررسی فضای سبز شهری وجود دارد و نتایج آن در راستایی شناسایی الگوریتم‌های شیءپایه و استفاده از آن-ها در مطالعات تحقیقاتی آتی می‌تواند راهگشای کارآمدی باشد.
برنامه ریزی شهری
محمودرضا شرقی؛ رحیم حیدری چیانه؛ شهریور روستایی
چکیده
نواحی شهری به علت آن که جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی بسیاری دارند غالبا مقاصد گردشگری مهمی محسوب می‌شوند. صنعت گردشگری به عنوان صنعتی نوپا، به ویژه در سال های اخیر تأثیرات عمیقی بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بیشتر کشورهای جهان داشته است. مطالعات در زمینه اثرات گردشگری در دهه ۱۹۶۰، به اثرات مثبت گردشگری و در دهه ۱۹۷۰ به اثرات منفی ...
بیشتر
نواحی شهری به علت آن که جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی بسیاری دارند غالبا مقاصد گردشگری مهمی محسوب می‌شوند. صنعت گردشگری به عنوان صنعتی نوپا، به ویژه در سال های اخیر تأثیرات عمیقی بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بیشتر کشورهای جهان داشته است. مطالعات در زمینه اثرات گردشگری در دهه ۱۹۶۰، به اثرات مثبت گردشگری و در دهه ۱۹۷۰ به اثرات منفی آن پرداخته اند و در دهه ۱۹۸۰ به رویکردی متعادل تر و نظام مند تر روی آورده اند. گردشگری از بعد فرهنگی و اجتماعی، سبب تعامل فرهنگی با دنیای خارج، بین المللی شدن فرهنگ بومی، بهبود نظام های آموزشی و بهداشتی و خواهد شد اما با همه تأثیرات مفید خود در حیطه اجتماعی - فرهنگی، تأثیرات مخربی نیز داشته است. در این راستا این مقاله با هدف ارزیابی و شناخت اثرات توسعه گردشگری در کلان شهر تبریز به بررسی عوامل مذکور پرداخته است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی است. مهمترین ابزار تحقیق پرسشنامه است که در میان ساکنین جامعه میزبان پخش و پرسشگری شده است. جهت تحلیل و ارزیابی نتایج نیز بر حسب نیاز از روش ها و مدل های آماری من جمله آزمون آلفای کرونباخ، کلومگروف-اسمیرنف و تی استیودنت استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد جامعه میزبان شهر تبریز درک مثبتی از اثرات توسعه گردشگری در این شهر ندارد که این امر به صورت غیر مستقیم بر مشارکت اجتماعی شهروندان و احساس پذیرش گردشگر توسط آنان را تاثیر منفی می گذارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
اسماعیل دویران
چکیده
فضاهای عمومی با تنوع کارکردی خود همواره تولیدکننده و مصرف‌کننده سرمایه اجتماعی می‌باشند. این پژوهش باهدف بررسی کارکرد مصرف فضاهای عمومی و میزان سرمایه اجتماعی در بستر مکان، زمان و فعالیت پرداخته است. روش تحقیق از نوع ترکیبی مبتنی بر روش کیفی تفسیری و کمی تبیینی میباشد. داده‌ها با روش مشاهده سازمان‌یافته، مصاحبه‌های موردی و همچنین ...
بیشتر
فضاهای عمومی با تنوع کارکردی خود همواره تولیدکننده و مصرف‌کننده سرمایه اجتماعی می‌باشند. این پژوهش باهدف بررسی کارکرد مصرف فضاهای عمومی و میزان سرمایه اجتماعی در بستر مکان، زمان و فعالیت پرداخته است. روش تحقیق از نوع ترکیبی مبتنی بر روش کیفی تفسیری و کمی تبیینی میباشد. داده‌ها با روش مشاهده سازمان‌یافته، مصاحبه‌های موردی و همچنین تکمیل پرسشنامه در فضاهای عمومی مرکز شهر زنجان به تعداد 470 نمونه انجام یافته است. متغیرهای پژوهش در برگیرنده اعتماد، انسجام، آگاهی و مشارکت اجتماعی میباشد. تجزیهوتحلیل داده به روش کیفی جداول تفسیری و روش کمی مبتنی بر تمرکز، پراکندگی، رادار تغییرات، مدل تعقیبی و تی ولچ بوده است. یافته‌ها نشان میدهد نوع کارکرد مصرفی فضاهای عمومی اثر تعیین‌کننده در میزان سرمایه اجتماعی دارد. طوری که فضاهای عمومی خطی حرکت محور با محدودیت مکانی ایستایش، گفتگو، سرمایه اجتماعی کمتری نسبت به فضاهای عمومی جمع‌گرا با سازمان فضایی مبتنی بر نشستن و گفتمان اجتماعی دارند. میان بازه زمانی مصرف فضا و کارکرد آن با میزان سرمایه اجتماعی در سطح معناداری قابل‌قبول ارتباط معنادار وجود دارد. طوری که مدل تعقیبی نشان‌دهنده تفاوت معنادار فضاهای عمومی مرکز شهر زنجان در میزان سرمایه اجتماعی دارد. پراکندگی سرمایه اجتماعی در رادار تغییرات به سمت پیرامون رادار (مطلوبیت) بوده که بر اساس مدل ولچ این نسبت باتوجه‌به نوع و زمان مصرف فضا متفاوت از هم میباشد. نوع کارکرد فضا تعیین‌کننده نوع مصرف و به‌تناسب نوع مصرف اثرگذار بر سرمایه اجتماعی میباشد. مصرف‌کنندگان فضاهای عمومی مرکز شهر به‌تناسب زمانی، سرمایه اجتماعی متفاوتی را باتوجه‌به عملکرد فضا دارند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمدرضا پورمحمدی؛ شهریور روستایی؛ لعیا حسینی فرد
چکیده
توجه به وجود عناصر معماری در فضاهای شهری بر هویت تاثیر می‌گذارد. بهطوریکه عدم توجه به آن منجر به آشفتگی در فضاهای شهری می‌شود. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، مطالعه تطبیقی عناصر معماری و شهرسازی در هویتبخشی به فضاهای شهری دو محله بافت متمایز تاریخی و نوساز در کلانشهر تبریز میباشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت، ...
بیشتر
توجه به وجود عناصر معماری در فضاهای شهری بر هویت تاثیر می‌گذارد. بهطوریکه عدم توجه به آن منجر به آشفتگی در فضاهای شهری می‌شود. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، مطالعه تطبیقی عناصر معماری و شهرسازی در هویتبخشی به فضاهای شهری دو محله بافت متمایز تاریخی و نوساز در کلانشهر تبریز میباشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت، توصیفی – تحلیلی بر اساس شاخصهای سه گانه کالبدی، فرهنگی و اجتماعی میباشد. بنابراین از روش پیمایش و پرسشنامه بسته بر اساس طیف لیکرت، استفاده شده‌است. جامعه آماری این پژوهش نیز بر اساس جمعیت دو محله طبق بلوک‌های آماری سال 1395 و فرمول کوکران، 380 نفر محاسبه شده‌است. برای تحلیل متغیرها، از نرم افزار SPSS و آزمون T دو نمونه مستقل و مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار Smart PLS 4 استفاده شده‌است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که بر اساس بالا بودن میانگین نمرات در آزمون تی دو نمونه مستقل، محله مقصودیه از نظر عناصر معماری و شهرسازی در هویت بخشی به فضاهای شهری در وضعیت مطلوب و محله ولیعصر با میانگین پایین نمرات در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. بر اساس ضرایب مسیر در تکنیک معادلات ساختای، در محله مقصودیه، عناصر فرهنگی با مقدار ضریب 541/0 در رتبه اول و عناصر کالبدی و اجتماعی با مقادیر ضریب 365/0 و 242/0 به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارد. در محله ولیعصر عناصر اجتماعی با مقدار ضریب 381/0 در رتبه اول و عناصر کالبدی و فرهنگی با مقادیر ضریب 359/0 و 337/0 به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارد.
برنامه ریزی شهری
محمد حسین جهانگیر؛ ریحانه رشیدی
چکیده
مصرف انرژی در ساختمان ها همیشه از موضوعات مورد توجه مردم و تمامی نهادهای دنیا بوده است.ضرورت توجه به این موضوع به دلیل مصرف انرژی بالا و همچنین تلفات انرژی قابل توجه در آن ها می باشد.هدف از انجام این مطالعه،محاسبه انرژی مصرفی یک ساختمان آموزشی و به دست آوردن میزان تلفات انرژی آن ودرنهایت ارائه راهکار برای بهبود مصرف انرژی وکاهش آن ...
بیشتر
مصرف انرژی در ساختمان ها همیشه از موضوعات مورد توجه مردم و تمامی نهادهای دنیا بوده است.ضرورت توجه به این موضوع به دلیل مصرف انرژی بالا و همچنین تلفات انرژی قابل توجه در آن ها می باشد.هدف از انجام این مطالعه،محاسبه انرژی مصرفی یک ساختمان آموزشی و به دست آوردن میزان تلفات انرژی آن ودرنهایت ارائه راهکار برای بهبود مصرف انرژی وکاهش آن است.در راستای این هدف از ممیزی انرژی استفاده می شود.به این معنی که ساختمان موردنظر برای محاسبات ساختمان،دقیق معاینه شده و هزینه های آن برآورد شده و درآخر پیشنهادات کاهش مصرف انرژی با توجه به نقاطی که تلفات در آنها اتفاق می افتد ارائه می گردد.برای شبیه سازی ساختمان از نرم افزار دیزاین بیلدر و برای محاسبات ممیزی انرژی آن از روابط موجود در دستورالعمل تعیین مصرف انرژی و برچسب انرژی سازمان ملی استاندارد استفاده می شود.نتایج مطالعه نشان می دهد که بیشترین تلفات از در و پنجره و پل های حرارتی اتفاق می افتد و با تعریف سه سناریو و اجرای آنها در ساختمان بهبود مصرف انرژی وکاهش تلفات مشاهده می شود. در نهایت می‌توان مشاهده کرد که میزان تلفات حدود 40 درصد کاهش داشته و دمای آسایش ساختمان به 20 درجه سانتیگراد تغییر می یابد.
برنامه ریزی شهری
فرهاد جلیلوند؛ علی آذر
چکیده
توسعه و گسترش شهرنشینی و به دنبال آن افزایش تقاضای سفر در سال‌های اخیر، شهرها را با مشکلاتی نظیر ترافیک، کمبود پارکینگ‌های مناسب و کافی، مسائل زیست محیطی و غیره مواجه ساخته است. در عین حال، حمل و نقل عمومی، بویژه اتوبوسرانی در توسعه عملکردهای شهری از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین پرداختن به ابعاد مختلف این سیستم، برای افزایش ...
بیشتر
توسعه و گسترش شهرنشینی و به دنبال آن افزایش تقاضای سفر در سال‌های اخیر، شهرها را با مشکلاتی نظیر ترافیک، کمبود پارکینگ‌های مناسب و کافی، مسائل زیست محیطی و غیره مواجه ساخته است. در عین حال، حمل و نقل عمومی، بویژه اتوبوسرانی در توسعه عملکردهای شهری از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین پرداختن به ابعاد مختلف این سیستم، برای افزایش راندمان آن، گامی در جهت حل مشکلات مذکور خواهد بود. ایستگاه‌های اتوبوسرانی یکی از اجزای مهم این سامانه به شمار می آیند و در صورتیکه در مکان‌های مناسب استقرار یابند باعث افزایش کارایی و عملکرد این سامانه خواهد بود. لذا در این پژوهش سعی گردید تا پارامترهای تاثیرگذار در مکانیابی و توزیع ایستگاه‌های اتوبوس شهری شناسایی شده و بر اساس آن، توزیع فضائی ایستگاه‌های اتوبوس مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد. جهت نیل به این هدف، با بهره گیری از توابع تحلیلی مختلف در محیط GIS و با استفاده از مدل AHP مکان استقرار ایستگاه‌های اتوبوس منطقه 4 تبریز براساس معیارهای انتخابی مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصله نشان میدهد که ایستگاه‌های اتوبوس، محدوده منطقه 4 تبریز را بصورت کامل پوشش نمی‌دهند و فاصله استاندارد آنها نیز از همدیگر نیز رعایت نشده است. اما در حالت کلی نقشه نهایی حاصل از مدلAHP الگوی مطلوب توزیع مکانی ایستگاه‌های اتوبوس را نشان میدهد.
ناهیده رضائی؛ رحمت محمدزاده
چکیده
این مقاله درصدد بررسی کیفیت فضاهای باز و سبز در مجتمع‌های مسکونی شهر جدید سهند تبریز است. باگذشت اعصار و تحول سبک زندگی بشری، همچنان طبیعیت و فضای سبز به‌مثابه عنصری اساسی در زندگی افراد قلمداد می‌شود. حیات و سرزندگی شهر اساسا با فضاهای محیطی در ارتباط بوده و به‌همین جهت، این عوامل در اغلب شهرها به‌مثابه شاخص مهم در ارزیابی‌های ...
بیشتر
این مقاله درصدد بررسی کیفیت فضاهای باز و سبز در مجتمع‌های مسکونی شهر جدید سهند تبریز است. باگذشت اعصار و تحول سبک زندگی بشری، همچنان طبیعیت و فضای سبز به‌مثابه عنصری اساسی در زندگی افراد قلمداد می‌شود. حیات و سرزندگی شهر اساسا با فضاهای محیطی در ارتباط بوده و به‌همین جهت، این عوامل در اغلب شهرها به‌مثابه شاخص مهم در ارزیابی‌های زیست‌محیطی محسوب می‌شود. با این وجود، در اغلب شهرها، به این مهم توجه نشده و غالبا مساکن بدون فضاهای باز و سبز لازم توسعه می‌یابند. مقاله حاضر به روش پیمایشی و از نوع توصیفی - مقطعی انجام گرفته است. 330 خانوار ساکن به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و تحلیلی استفاده شد. کلیه تحلیل‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS 13.0 انجام پذیرفت. یافتههای بهدست آمده در رابطه با هدف کلی پژوهش بیانگر آن بود که بیشترین درصد (9/47) از واحدهای مورد پژوهش، کیفیت فضاهای باز و سبز در فضاهای مسکونی شهر جدید سهند را نیمه مطلوب و کمترین درصد (1/9)، نامطلوب ارزیابی نموده‌اند. میانگین و انحراف معیار نمرات واحدهای مورد پژوهش در رابطه با وضعیت فضاهای باز و سبز واحدهای مورد پژوهش به ترتیب 055/88 و 133/21 میباشد. در شهر جدید سهند به منظور ایجاد جذبه و تقویت جمعیت پذیری آن، علاوه بر ارتقاء کیفی فضاهای باز و سبز عمومی، بایستی در راستای آسایش اقلیمی به جنبه‌های محیطی و خرده اقلیمی و نیز کیفیت طراحی فضاهای باز و سبز مجتمع‌های مسکونی بیش از پیش توجه گردد.
برنامه ریزی شهری
یاسر قلی زاده؛ ایرج تیموری؛ رحیم حیدری چیانه
چکیده
با توجه به اهمیت گردشگری هوشمند، به عنوان یکی از اساسی‌ترین منبع درآمد هدف این پژوهش تحلیل اسنادی مقالات معتبر داخلی در خصوص گردشگری هوشمند بوده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و روش آن فراتحلیل است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مقالات علمی- پژوهشی است که در نشریات علمی-پژوهشی مورد تأیید وزارت علوم تحقیقات و فناوری در داخل ...
بیشتر
با توجه به اهمیت گردشگری هوشمند، به عنوان یکی از اساسی‌ترین منبع درآمد هدف این پژوهش تحلیل اسنادی مقالات معتبر داخلی در خصوص گردشگری هوشمند بوده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و روش آن فراتحلیل است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مقالات علمی- پژوهشی است که در نشریات علمی-پژوهشی مورد تأیید وزارت علوم تحقیقات و فناوری در داخل کشور به چاپ رسیده است که به خاطر کم بودن تعداد آنها (12 مورد) از روش تمام شماری استفاده شده است. نتایج حاصله از تحلیل نشان میدهد که از سال 1396 تا به حال (1400) تنها 12 مقاله علمی پژوهشی در داخل کشور وجود دارد که این امر بیانگر کم توجهی به پژوهش در خصوص گردشگری هوشمند در کشور ایران است. همچنین نتایج حاصله نشان دهنده آن است که از نظر پراکنش جغرافیایی، شهر اصفهان در جایگاه نخست قراردارد و رشته مدیریت بخصوص مدیریت بازگانی بیشترین نقش را در زمینه گردشگری هوشمند در ایران داشته است. همچنین تمام مقالات حوزه گردشگری هوشمند در ایران به صورت چندبعدی یا همان کل‌نگری بوده است و چیرگی روش ترکیبی به روش پوزیتیویسم یا اثبات‌گرایی کاملا مشهود است. از دیگر یافتههای پژوهش این است که روش گردآوری اکثر مقالات چاپ شده، اسنادی و ترکیبی (پرسشنامه و مصاحبه) بوده است. همچنین تجزیه و تحلیل داده‌ها در اکثر مقالات با استفاده از آزمون تی‌تک نمونه‌ای، مدل معادلات ساختاری و مدل فراترکیب بوده است و در خصوص نرم‌افزارهای پرکاربرد در حوزه مقالات داخلی گردشگری هوشمند به نرم‌افزار SPSS به همراه Smart PLS می‌توان اشاره نمود.
