نوع مقاله : مقاله علمی و پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه معماری، دانشکده عمران، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز،ایران
چکیده
مهم‌ترین مرحله در برنامهریزی فضای سبز، تعیین الگوی فضای سبز مناسب برای شهر می‌باشد. با توجه به اهم این موضوع، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر در برنامهریزی فضای سبز شهری؛ همچنین شناخت شاخصهای کمی و کیفی فضای سبز شهری منطقه یک شهر خوی شکل گرفت. روش تحقیق حاضر از نوع کاربردی، رویکرد حاکم بر آن توصیفی-تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری؛ استفاده‌کنندگان از پارک‌ها و فضاهای سبز منطقه می‌باشند که با محاسبه نمونه آماری، 200 پرسشنامه طی سال 1400 در میان مراجعه-کنندگان به پارک‌ها و فضاهای سبز توزیع گردید. تحلیل یافته‌های حاصل از پرسش‌نامه‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS صورت گرفت؛ همچنین برای تحلیل یافته‌های پژوهش از نقشه-های GIS و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده گردید؛ برای اعمال فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی از نرم‌افزارExpert Choice بهره گرفته شد.
نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که از بین مولفه‌های مورد بررسی، مولفه کالبدی با معیار دسترسی بیشترین تاثیر را در برنامهریزی فضای سبز شهری منطقه یک داراست. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که تعداد پارک‌ها و فضاهای سبز منطقه؛ هم از نظر کمی و هم سرانه دچار کمبود می‌باشند. توزیع فضاهای سبز به خصوص پارک‌ها به طور ناعادلانه-ای صورت گرفته است از اینرو؛ ناحیه 7 در اولویت برنامهریزی فضای سبز شهری قرار گرفت.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Recognizing and investigating quantitative and qualitative indicators effective in urban green space planning (case study: Region 1 of Khoy city)
نویسندگان [English]
- Leila Rahimi 1
- Samaneh Zali 2
1 Assistant Professor, Department of Architecture, Faculty of Civil Engineering, Tabriz University, Tabriz, Iran
2 Master's student, Faculty of Planning and Environmental Sciences, Tabriz University, Tabriz, Iran
چکیده [English]
Abstract
The current research was conducted with the aim of investigating the effective factors in urban green space planning, as well as identifying the quantitative and qualitative indicators of urban green space in the region 1 of Khoy city. The current research method is applied and its approach is descriptive and analytical. The analysis of the questionnaires was done using SPSS software, also GIS maps and the Analytical Hierarchy Process (AHP) were used to analyze the research findings, and Expert Choice software was used to apply the hierarchical analysis process.
The results of the research show that among the examined components, the physical component with the accessibility criterion has the most impact in urban green space planning in Region 1. The findings of the research show that the number of parks and green spaces in the region is lacking both quantitatively and per capita. The distribution of green spaces, especially parks, has been done unfairly, therefore; District 7 was prioritized for urban green space planning.
Keywords: Urban green space, green space planning, quantitative and qualitative indicators, Khoy city
کلیدواژه‌ها [English]
- Urban green space
- green space planning
- quantitative and qualitative indicators
- Khoy city
- جمالی، عبدالله.(1398).شناخت فاکتورهای کیفی موثر در جانمایی فضاهای سبز شهری.فصلنامه مطالعات زیستی و زیست فناوری.دوره5،شماره2،ص 15-21.
- درسخوان، رسول و پاشاچینی، هادی.(1399).مکانیابی و تحلیل پراکنش فضای سبز با رویکرد عدالت فضایی (نمونه موردی:کلانشهر تبریز).فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی،سال 9،شماره36،ص 7-20.
- رسولی، سیدحسن؛درخشنده، محسن و میرکاظمی، عاطفه سادات.(1394).بررسی کیفی توسعه ی پارک های شهری و فضای سبز شهری در بهینه سازی استفاده شهروندان از آن در شهر ساری،دومین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در عمران، معماری و شهرسازی(ص1-24).موسسه سرآمد همایش کارین،ترکیه،اسفند 1394.
- سعیدنیا، احمد.(1383).کتاب سبز شهرداری:فضای سبز شهری.چاپ سوم.انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور.130 صفحه.
- شریفزاده، ابراهیم؛قدسی، سیدجلال و احدنژادرودتشتی، محسن.(1400).ارزیابی فضای سبز شهری با تاکید بر توزیع عادلانه بین نواحی شهری،نمونه موردی:شهر زنجان.دوفصلنامه توسعه پایدار محیط جغرافیایی،سال 3،شماره4،ص 1-15.
- صالحی، اسماعیل.(1399).کتاب سبز 1400(راهنمای عمل شهرداری ها)فضای سبز شهری. چاپ سوم.انتشارات مرکز مطالعات برنامهریزی شهری و روستایی.186صفحه.
- طالبی، فروزان.(1394).برنامه ریزی فضای سبز شهری به منظور ارتقا کیفیت زندگی شهروندان(مطالعه موردی:شهر خرم آباد).پایان نامه کارشناسی ارشد.گروه هنر.دانشکده هنر.دانشگاه ارومیه.
- فرجی، سعدی؛حامی، احمد و امامی، فرزین.(1400).ارزیابی شاخصهای کیفیت منظر عمومی شهری.فصلنامه علمی_پژوهشی آمایش محیط، دوره 14،شماره 55،ص 61-80.
- کیانی، مریم و قاسمی، الهام.(1399). ارتقا فضای سبز شهری براساس معیارهای منظر اکولوژیک(نمونه موردی: جاده سلامت پارک ناژوان). فصلنامه پژوهش های مکانی-فضایی. سال4،شماره 2،ص 39-61.
- مایدزاده، هدا و فرخیان، فروزان.(1399).تاثیر فضای سبز شهری بر کیفیت زندگی شهروندان در کلانشهر اهواز.فصلنامه علمی و پژوهش و برنامه ریزی شهری.سال11،شماره41،ص 23-36.
- محمدی، شاهرخ و جوانشیر، معصومه. (1395). بررسی کمبود فضای سبز و توسعه پارک شهری؛نمونه موردی:شهر خوی. اولین همایش هنر و صنعت در ساختمان عمران،معماری و شهرسازی(ص1-11).تبریز،دی 1395،دانشگاه فنی و حرفه ای تبریز.
- معاونت نظارت راهبردی،دفتر نظام فنی اجرایی(ریاست جمهوری).(1397).ضوابط طراحی فضای سبز شهری (تجدید نظر اول).چاپ دوم.انتشارات سازمان برنامه و بودجه.232 صفحه.
- وزارت راه و شهرسازی،اداره کل راه و شهرسازی استان آذربایجان غربی.(1391).طرح جامع شهر خوی،مطالعات وضع موجود(مصوب شورایعالی شهرسازی و معماری ایران).
- وزارت کشور، معاونت برنامهریزی استانداری آذربایجانغربی.(1400).سالنامه آماری استان آذربایجان غربی.
- وطنخواهی، محسن و اقوامی مقدم، عارف.(1393).مجموعه مصوبات شورایعالی شهرسازی و معماری ایران از بدو تاسیس تا پایان سال 1392.چاپ اول.انتشارات آزادپیما.1184صفحه.
- یاریپور، مجید؛هادیزاده زرگر، صادق.(1394). بررسی شاخصهای کمی و کیفی موثر در برنامه ریزی فضای سبز شهری(مطالعه موردی: شهر میانه). فصلنامه علمی_پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری. سال3،شماره10،ص 37-57.
- Addas,A.2020.Enhanced Public Open Spaces Planning in Saudi Arabia to meet National Transformation Program Goals.Current Urban Studies.8:184-204.
- Badiua,D,.Ioja,C,.Patroescua,M,.Breuste,J,.Artmannc,M,.Nita,M,.Gradinaru,S,.Hossu,C,.Onosea.2016. Is urban green space per capita a valuable target to achieve cities’ sustainability goals? Romania as a case study. Ecological Indicators. 70(4):53-66.
- Feltynowski,M,.Kronenberg,J.2020.Urban green spaces An underestimated resource in third-tier towns in Poland.Land.9(11):1-19.
- Garcia-Garcia.M.J.,Christien.L.,Gonzales-Garcia.C.2020.Sensitivity of green spaces to the process of urban planning.Three case studies of Madrid(Spain). Cities.100:1-14.
)