مقاله علمی و پژوهشی
برنامه ریزی شهری
ناهیده رضائی؛ فرزین حق پرست؛ رحمت محمدزاده
چکیده
توسعه شهری هنوز هم یکی از موضوعات مهم قرن بیست و یکم است. با این حال بسیاری از شهرهای جهان با مشکل نابرابری دست و پنجه نرم می‌کنند. برای ساخت محیط‌های شهری هوشمند، فراگیر، قابل زندگی و پایدار می‌باید از تکنولوژی و ابتکار عمل در کنار هم کمک گرفت. مقاله حاضر به بررسی هوشمندسازی بازار سنتی تبریز می پردازد. آن‌چه که این مطالعه را با اهمیت ...
بیشتر
توسعه شهری هنوز هم یکی از موضوعات مهم قرن بیست و یکم است. با این حال بسیاری از شهرهای جهان با مشکل نابرابری دست و پنجه نرم می‌کنند. برای ساخت محیط‌های شهری هوشمند، فراگیر، قابل زندگی و پایدار می‌باید از تکنولوژی و ابتکار عمل در کنار هم کمک گرفت. مقاله حاضر به بررسی هوشمندسازی بازار سنتی تبریز می پردازد. آن‌چه که این مطالعه را با اهمیت می سازد این است که بازار تبریز به‌رغم مواجه با مسایل و مشکلات ناشی از عصر مدرن، هنوز بیش از هر عنصر دیگر در سازمان فضایی و کالبدی شهر ایفای نقش می نماید. این تحقیق برای نیل به اهداف از روش های کمی و کیفی بهره برد. در بخش کمّی از ابزار پرسشنامه‌ی با40 نفر از افراد دارای صلاحیت کافی در امر بازار استفاده شد که از طریق روش دلفی تدوین شده بود. در بخش کیفی نیز به روش مصاحبه عمیق و نیمه عمیق اقدام شده و تحلیل داده‌ها از طریق پدیدارشناسی بوده است. نتایج مطالعات نشان می دهد که در راستای ارتقاء کیفیت و هوشمندسازی بازار تبریز، اصول و معیارهایی چون حکمروایی، ساخت و ساز، فناوری و شهروند هوشمند با داشتن امتیاز متوسط به بالا، اهمیت خاص دارند. از این رو، بسط هوشمندسازی از طریق سیاست‌ها، توسعه زیرساخت های ارتباطی، آموزش لازم، ، گسترش تحقیقات توسعه فناوری و توجه به استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان در خصوص تجارت الکترونیک و ... در کنار توسعه کیفی و ارتقای فضاهای فیزیکی و کالبدی و توجه به ارزش های تاریخی بازار می تواند حایز ارزش بیشتری گردد.
مقاله علمی و پژوهشی
برنامه ریزی شهری
حسن محمودزاده؛ توکل آقایاری؛ داود حاتمی
چکیده
امروزه با رشد جمعیت سالمند در جامعه، نیاز به محیط‌های شهری آرام و سالم، متناسب با نیازهای سالمندان بییش از گذشته احساس می‌شود. بر اساس رویکرد سازمان بهداشت جهانی، شهرهای دوستدار سالمند شامل آن دسته از فضاهای شهری هستند که توزیع خدمات عمومی در آنها به‌گونه‌ای است که حداکثر تناسب را با نیازها و محدودیت‌های افراد سالمند دارند. برای ...
بیشتر
امروزه با رشد جمعیت سالمند در جامعه، نیاز به محیط‌های شهری آرام و سالم، متناسب با نیازهای سالمندان بییش از گذشته احساس می‌شود. بر اساس رویکرد سازمان بهداشت جهانی، شهرهای دوستدار سالمند شامل آن دسته از فضاهای شهری هستند که توزیع خدمات عمومی در آنها به‌گونه‌ای است که حداکثر تناسب را با نیازها و محدودیت‌های افراد سالمند دارند. برای سنجش وضعیت منطقه سه کلانشهر تبریز از منظر شهر دوستدار سالمند از پرسشنامه استاندارد سازمان بهداشت جهانی که در 8 شاخص و 81 گویه تهیه شده؛ استفاده شده است. تحلیلهای آماری در این پژوهش به کمک نرم‌افزار SPSS نسخه 26 انجام شده.نتایج بررسی و سنجش هشت شاخص دوستدار سالمند در منطقه سوم شهرداری کلانشهر تبریز نشان داد که میانگین شاخص فضاهای بیرونی و ساختمان‌ها 80/2، شاخص حمل و نقل 72/2، مسکن 34/2، شاخص مشارکت اجتماعی 41/2، شاخص احترام و فعالیت اجتماعی 39/2، شاخص مشارکت در امور مدنی و اشتغال 34/2، شاخص ارتباطات و اطلاعات 51/2 و شاخص حمایتهای اجتماعی و خدمات سلامت 44/2 می‌باشد. که در این بین شاخص فضاهای بیرونی و ساختمان‌ها با میانگین 80/2 بهترین وضعیت و شاخصهای حمل و نقل و مشارکت در امور مدنی و اشتغال هر دو با 72/2 درصد بدترین وضعیت را داشته‌اند. با توجه به میانگین‌های به دست آمده؛ مشخص می‌گردد که میانگین همه شاخصهای بررسی شده کمتر از حد وسط طیف لیکرت(عدد 3)، می‌باشد. لذا نتیجه می‌گیریم که منطقه سه شهرداری کلان شهر تبریز دوستدار سالمند نیست و تا رسیدن به حد مطلوب فاصله زیادی دارد.
مقاله علمی و پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
پگاه طالبی؛ الهام اپرا؛ میترا شاطری
چکیده
استان چهارمحال و بختیاری، یکی از مناطق دارای توان طبیعی گردشگرپذیر در کشور ایران است و از انجایی‌که مدیریت بهینه گردشگری در این مناطق می‌تواند نقش مهمی در جذب سرمایه حاصل از این صنعت داشته باشد شناخت نقاط قوت و ضعف این مناطق در جذب گردشگر، گام مهمی در جذب درآمد حاصل از این صنعت است. یکی از مناطق گردشگری که در استان چهارمحال و بختیاری ...
بیشتر
استان چهارمحال و بختیاری، یکی از مناطق دارای توان طبیعی گردشگرپذیر در کشور ایران است و از انجایی‌که مدیریت بهینه گردشگری در این مناطق می‌تواند نقش مهمی در جذب سرمایه حاصل از این صنعت داشته باشد شناخت نقاط قوت و ضعف این مناطق در جذب گردشگر، گام مهمی در جذب درآمد حاصل از این صنعت است. یکی از مناطق گردشگری که در استان چهارمحال و بختیاری پتانسیل مناسبی برای جذب گردشگر را دارا می‌باشد، قلعه چالشتر است. این قلعه به دلیل داشتن سابقه تاریخی به عنوان یکی از حوزه‌های کم برخوردار به شمار می‌رود که شناسایی نقاط قوت و ضعف آن قدم مهمی در راستای مدیریت جذب گردشگری در منطقه به شمار می‌آید همچنین می‌تواند ضمن بهره‌مندی از منافع اقتصادی (اشتغال، درآمد و...) از فرصت‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نیز به نفع ساکنان منطقه و کشور برخوردار گردد. از اینرو در این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که راهکارهای مدیریتی مناسب برای توسعه گردشگری قلعه چالشتر کدام است؟.پژوهش حاضر، ازلحاظ روش، توصیفی- تحلیلی است و از تکنیک SWOT برای تدوین راهبردها و از ماتریس QSPM برای اولویت‌بندی راهبردهای انتخابی استفاده شده است. داده‌های این پژوهش با استفاده از تکمیل 20 عدد پرسشنامه توسط اعضای هیئت علمی، خبرگان و مدیران حوزه گردشگری چهارمحال و بختیاری گردآوری شده است. نتایج حاصل از این پژوهش، به شناسایی و تعیین مأموریت، چشم‌انداز، اهداف کمی و کیفی و ارائه راهبرد برای توسعه صنعت گردشگری قلعه چالشتر پرداخته است.
مقاله علمی و پژوهشی
برنامه ریزی شهری
ایرج تیموری؛ فیروز جعفری؛ زهرا وکیلی
چکیده
مصرف انرژی مسکونی یکی از بزرگ‌ترین حوزه‌های مصرف انرژی در جهان است و در میان تمام مصرف‌های انرژی، مصرف انرژی ساختمان بیشترین سهم را دارا می باشد که بیشترین انتشار کربن را به خود اختصاص می دهد. هدف پژوهش حاضر نیز تحلیل تأثیر پارامترهای کاهش میزان مصرف انرژی در مسکن شهری است تا ضمن شناسایی پارامترهای تأثیرگذار در کاهش میزان مصرف انرژی ...
بیشتر
مصرف انرژی مسکونی یکی از بزرگ‌ترین حوزه‌های مصرف انرژی در جهان است و در میان تمام مصرف‌های انرژی، مصرف انرژی ساختمان بیشترین سهم را دارا می باشد که بیشترین انتشار کربن را به خود اختصاص می دهد. هدف پژوهش حاضر نیز تحلیل تأثیر پارامترهای کاهش میزان مصرف انرژی در مسکن شهری است تا ضمن شناسایی پارامترهای تأثیرگذار در کاهش میزان مصرف انرژی مسکن شهری در منطقه چهار تبریز، راهکارهای عملی برای بهبود و کاهش میزان مصرف انرژی در واحدهای مسکونی در منطقه 4 شهر تبریز شود. پژوهش حاضر ازنظر هدف از نوع کاربردی و ازنظر ماهیت و روش پژوهش از نوع ترکیبی کیفی-کمّی است. بخش کیفی شامل شناسایی پارامترهای تأثیرگذار در کاهش مصرف انرژی مسکن شهری در منطقه 4 شهر تبریز از طریق بررسی مبانی نظری و تئوریک پژوهش و انجام تحلیل دلفی با مشارکت 15 متخصص دانشجویان دکتری، کارشناسان ادارة مسکن راه و شهرسازی تبریز و کارشناسان امور مسکن، اساتید دانشگاه به‌عنوان اعضای پانل است. در بخش کمّی با استفاده از مدل تحلیل معادلات ساختاری، نوع مؤلفه‌ها با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری بر سایر مؤلفه‌ها مشخص‌شده است. براساس نتایج به‌دست‌آمده از مدل تحلیل عاملی تأییدی، تمامی شاخصهای آشکار رابطة قوی بین متغیر پنهان خود دارند؛ به‌طوری‌که شاخصهای ترکیب خانوار به ترتیب پارامترهای سن سرپرست خانوار (925/0)، تعداد اعضای خانواده 7 ساله یا کمتر(900/0)، تعداد اعضای خانواده 21 تا 8 ساله (833/0)، تعداد اعضا خانوار (828/0)، تعداد اعضای خانواده 22 تا 59 ساله (827/0)، تعداد اعضای خانواده 60 ساله و بیشتر (818/0) را به خود اختصاص داده است.
مقاله علمی و پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فیروز جعفری؛ آیلار حسین زاده
چکیده
فضای سبز شهری، از شاخصهای مهم در حوزه‌های مربوط به برنامه‌ریزی شهری، حفاظت محیط زیست و سیاست‌های توسعه شهری پایدار به حساب می‌آید. آگاهی از مکان، میزان و توزیع فضای سبز شهری یک ضرورت محسوب می‌شود.فضای سبز موجود به منظور توسعه اراضی مسکونی در حال کاهش است. امروزه با پیشرفت‌های صورت گرفته تولید تصاویر ماهواره‌ای با قدرت تفکیک طیفی ...
بیشتر
فضای سبز شهری، از شاخصهای مهم در حوزه‌های مربوط به برنامه‌ریزی شهری، حفاظت محیط زیست و سیاست‌های توسعه شهری پایدار به حساب می‌آید. آگاهی از مکان، میزان و توزیع فضای سبز شهری یک ضرورت محسوب می‌شود.فضای سبز موجود به منظور توسعه اراضی مسکونی در حال کاهش است. امروزه با پیشرفت‌های صورت گرفته تولید تصاویر ماهواره‌ای با قدرت تفکیک طیفی و مکانی بالا و تکنیک‌های سنجش از دور، ARCGIS و پردازش تصویر امکان جمع آوری داده و تصمیم‌گیری سریع و دقیق در مطالعات محیطی ایجاد کرده است. هدف اصلی این پژوهش آشکارسازی پوشش فضای سبز شهری با استفاده از پردازش شیءگرا می‌باشد. جهت انجام این پژوهش از تصاویر ماهواره‌ای IRS، سنجنده (Liss) در سال 2017 و همچنین تصاویر سنتینل 2، باندهای 2، 3، 4، 8 (مرئی) با قدرت تفکیکی مکانی 10 متر استفاده گردید. پس از انجام تصحیحات لازم، تصاویر در محیط نرم افزاری ENVI5.1 و eCognition پردازش شده که این پردازش‌ها شامل الگوریتم‌های (,SI NDSI,NDVI, Brightness و...) برای شناسایی منطقه و از الگوریتم‌های شیءپایه جهت ارزیابی استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که این روش با دقت کلی 93 درصد و ضریب کاپای 92 درصد از دقت خوبی جهت ارزیابی برخوردار بوده است و امکان آشکارسازی فضاهای سبز شهری با استفاده از روش پردازش شیءگرا وجود داشته و مشخص گردید با بهره‌گیری از تصاویر ماهواره‌ای و الگوریتم‌های شیءگرا امکان شناسایی، بررسی فضای سبز شهری وجود دارد و نتایج آن در راستایی شناسایی الگوریتم‌های شیءپایه و استفاده از آن-ها در مطالعات تحقیقاتی آتی می‌تواند راهگشای کارآمدی باشد.
مقاله علمی و پژوهشی
برنامه ریزی شهری
فرهاد جلیلوند؛ علی آذر
چکیده
توسعه و گسترش شهرنشینی و به دنبال آن افزایش تقاضای سفر در سال‌های اخیر، شهرها را با مشکلاتی نظیر ترافیک، کمبود پارکینگ‌های مناسب و کافی، مسائل زیست محیطی و غیره مواجه ساخته است. در عین حال، حمل و نقل عمومی، بویژه اتوبوسرانی در توسعه عملکردهای شهری از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین پرداختن به ابعاد مختلف این سیستم، برای افزایش ...
بیشتر
توسعه و گسترش شهرنشینی و به دنبال آن افزایش تقاضای سفر در سال‌های اخیر، شهرها را با مشکلاتی نظیر ترافیک، کمبود پارکینگ‌های مناسب و کافی، مسائل زیست محیطی و غیره مواجه ساخته است. در عین حال، حمل و نقل عمومی، بویژه اتوبوسرانی در توسعه عملکردهای شهری از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین پرداختن به ابعاد مختلف این سیستم، برای افزایش راندمان آن، گامی در جهت حل مشکلات مذکور خواهد بود. ایستگاه‌های اتوبوسرانی یکی از اجزای مهم این سامانه به شمار می آیند و در صورتیکه در مکان‌های مناسب استقرار یابند باعث افزایش کارایی و عملکرد این سامانه خواهد بود. لذا در این پژوهش سعی گردید تا پارامترهای تاثیرگذار در مکانیابی و توزیع ایستگاه‌های اتوبوس شهری شناسایی شده و بر اساس آن، توزیع فضائی ایستگاه‌های اتوبوس مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد. جهت نیل به این هدف، با بهره گیری از توابع تحلیلی مختلف در محیط GIS و با استفاده از مدل AHP مکان استقرار ایستگاه‌های اتوبوس منطقه 4 تبریز براساس معیارهای انتخابی مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصله نشان می‌دهد که ایستگاه‌های اتوبوس، محدوده منطقه 4 تبریز را بصورت کامل پوشش نمی‌دهند و فاصله استاندارد آنها نیز از همدیگر نیز رعایت نشده است. اما در حالت کلی نقشه نهایی حاصل از مدلAHP الگوی مطلوب توزیع مکانی ایستگاه‌های اتوبوس را نشان می‌دهد.
