جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمدرضا پورمحمدی؛ مهری سعادت جو
چکیده
طرح مسئله: در مناطق شهری، مفهوم زیرساخت سبز به عنوان وسیله‌ای برای ارتقای کیفیت زندگی و رفاه ساکنان برجسته شده است. زیرساخت سبز به شبکه‌ای از فضاهای سبز به هم‌پیوسته اشاره دارد که خدمات اکوسیستمی متعددی را ارائه می‌کنند. با ادغام زیرساخت‌های سبز در برنامه‌ریزی شهری، شهرها می‌توانند اثرات نامطلوب شهرنشینی را کاهش دهند و در عین ...
بیشتر
طرح مسئله: در مناطق شهری، مفهوم زیرساخت سبز به عنوان وسیله‌ای برای ارتقای کیفیت زندگی و رفاه ساکنان برجسته شده است. زیرساخت سبز به شبکه‌ای از فضاهای سبز به هم‌پیوسته اشاره دارد که خدمات اکوسیستمی متعددی را ارائه می‌کنند. با ادغام زیرساخت‌های سبز در برنامه‌ریزی شهری، شهرها می‌توانند اثرات نامطلوب شهرنشینی را کاهش دهند و در عین حال زیست‌پذیری و پایداری محیط شهری را بهبود بخشند. برای دستیابی به توسعه پایدار از طریق فضاهای سبز، اولویت قرار دادن آنها در فرآیندهای برنامه‌ریزی شهری ضروری است. هدف پژوهش: در نظر گرفتن توزیع عادلانه فضاهای سبز، اطمینان از دسترسی برای همه اعضای جامعه، و طراحی فضاهای چند منظوره است که نیازهای مختلف را برآورده می‌کند. علاوه بر این، شیوه‌های مدیریت پایدار، مانند حفاظت از آب، استفاده از گونه‌های گیاهی بومی و مشارکت جامعه، برای حفظ و نگهداری طولانی‌مدت فضاهای سبز حیاتی هستند. روش پژوهش: از نظر روش‌شناسی، توصیفی-تحلیلی با اهدف کاربردی بوده روش تحقیق به صورت تهیه پرسشنامه و داده‌های استخراج‌شده از نرم‌افزارGIS و با بهره‌گیری از تحلیل سلسله مراتبی (AHP) صورت گرفت. نتایج پژوهش: برمبنای تحلیل 4 معیار اصلی و 9 زیر‌معیار اثرگذار، نتایج نشان‌دهنده اهمیت گزینه‌های افزایش تعاملات اجتماعی، کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی و آموزش و پرورش جسم و ذهن به همراه افزایش تراکم به ترتیب با امتیازات 0.173، 0.161 و 0.139، برحسب اولویت انتخاب و براساس آنها برنامه‌ریزی‌هایی برای بهبود فضاهای سبز منطقه 10 کلانشهر تبریز پیشنهاد شده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
پگاه طالبی؛ الهام اپرا؛ میترا شاطری
چکیده
استان چهارمحال و بختیاری، یکی از مناطق دارای توان طبیعی گردشگرپذیر در کشور ایران است و از انجایی‌که مدیریت بهینه گردشگری در این مناطق می‌تواند نقش مهمی در جذب سرمایه حاصل از این صنعت داشته باشد شناخت نقاط قوت و ضعف این مناطق در جذب گردشگر، گام مهمی در جذب درآمد حاصل از این صنعت است. یکی از مناطق گردشگری که در استان چهارمحال و بختیاری ...
بیشتر
استان چهارمحال و بختیاری، یکی از مناطق دارای توان طبیعی گردشگرپذیر در کشور ایران است و از انجایی‌که مدیریت بهینه گردشگری در این مناطق می‌تواند نقش مهمی در جذب سرمایه حاصل از این صنعت داشته باشد شناخت نقاط قوت و ضعف این مناطق در جذب گردشگر، گام مهمی در جذب درآمد حاصل از این صنعت است. یکی از مناطق گردشگری که در استان چهارمحال و بختیاری پتانسیل مناسبی برای جذب گردشگر را دارا میباشد، قلعه چالشتر است. این قلعه به دلیل داشتن سابقه تاریخی به عنوان یکی از حوزه‌های کم برخوردار به شمار می‌رود که شناسایی نقاط قوت و ضعف آن قدم مهمی در راستای مدیریت جذب گردشگری در منطقه به شمار می‌آید همچنین می‌تواند ضمن بهره‌مندی از منافع اقتصادی (اشتغال، درآمد و...) از فرصت‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نیز به نفع ساکنان منطقه و کشور برخوردار گردد. از اینرو در این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که راهکارهای مدیریتی مناسب برای توسعه گردشگری قلعه چالشتر کدام است؟.پژوهش حاضر، ازلحاظ روش، توصیفی- تحلیلی است و از تکنیک SWOT برای تدوین راهبردها و از ماتریس QSPM برای اولویت‌بندی راهبردهای انتخابی استفاده شده است. داده‌های این پژوهش با استفاده از تکمیل 20 عدد پرسشنامه توسط اعضای هیئت علمی، خبرگان و مدیران حوزه گردشگری چهارمحال و بختیاری گردآوری شده است. نتایج حاصل از این پژوهش، به شناسایی و تعیین مأموریت، چشم‌انداز، اهداف کمی و کیفی و ارائه راهبرد برای توسعه صنعت گردشگری قلعه چالشتر پرداخته است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فیروز جعفری؛ آیلار حسین زاده
چکیده
فضای سبز شهری، از شاخصهای مهم در حوزه‌های مربوط به برنامه‌ریزی شهری، حفاظت محیط زیست و سیاست‌های توسعه شهری پایدار به حساب می‌آید. آگاهی از مکان، میزان و توزیع فضای سبز شهری یک ضرورت محسوب می‌شود.فضای سبز موجود به منظور توسعه اراضی مسکونی در حال کاهش است. امروزه با پیشرفت‌های صورت گرفته تولید تصاویر ماهواره‌ای با قدرت تفکیک طیفی ...
بیشتر
فضای سبز شهری، از شاخصهای مهم در حوزه‌های مربوط به برنامه‌ریزی شهری، حفاظت محیط زیست و سیاست‌های توسعه شهری پایدار به حساب می‌آید. آگاهی از مکان، میزان و توزیع فضای سبز شهری یک ضرورت محسوب می‌شود.فضای سبز موجود به منظور توسعه اراضی مسکونی در حال کاهش است. امروزه با پیشرفت‌های صورت گرفته تولید تصاویر ماهواره‌ای با قدرت تفکیک طیفی و مکانی بالا و تکنیک‌های سنجش از دور، ARCGIS و پردازش تصویر امکان جمع آوری داده و تصمیم‌گیری سریع و دقیق در مطالعات محیطی ایجاد کرده است. هدف اصلی این پژوهش آشکارسازی پوشش فضای سبز شهری با استفاده از پردازش شیءگرا میباشد. جهت انجام این پژوهش از تصاویر ماهواره‌ای IRS، سنجنده (Liss) در سال 2017 و همچنین تصاویر سنتینل 2، باندهای 2، 3، 4، 8 (مرئی) با قدرت تفکیکی مکانی 10 متر استفاده گردید. پس از انجام تصحیحات لازم، تصاویر در محیط نرم افزاری ENVI5.1 و eCognition پردازش شده که این پردازش‌ها شامل الگوریتم‌های (,SI NDSI,NDVI, Brightness و...) برای شناسایی منطقه و از الگوریتم‌های شیءپایه جهت ارزیابی استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که این روش با دقت کلی 93 درصد و ضریب کاپای 92 درصد از دقت خوبی جهت ارزیابی برخوردار بوده است و امکان آشکارسازی فضاهای سبز شهری با استفاده از روش پردازش شیءگرا وجود داشته و مشخص گردید با بهره‌گیری از تصاویر ماهواره‌ای و الگوریتم‌های شیءگرا امکان شناسایی، بررسی فضای سبز شهری وجود دارد و نتایج آن در راستایی شناسایی الگوریتم‌های شیءپایه و استفاده از آن-ها در مطالعات تحقیقاتی آتی می‌تواند راهگشای کارآمدی باشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سارا ساحلی؛ رسول قربانی؛ فیروز جعفری
چکیده
کیفیت محیطی یک مفهوم چند بعدی است که با مفاهیمی هم چون کیفیت زندگی، کیفیت مکان، ادراک و رضایت شهروندی، نقاط مشترکی دارد. می‌توان ارتقا کیفیت محیطی را یکی از مهمترین وظایف برنامه ریزان و طراحان حوزه شهری دانست. خیابان‌های شهری به‌عنوان یکی از ارکان تشکیل‌دهنده ساختار شهرها، که تاثیر اصلی در ارتقا یا کاهش کیفیت محیطی شهر دارند، ...
بیشتر
کیفیت محیطی یک مفهوم چند بعدی است که با مفاهیمی هم چون کیفیت زندگی، کیفیت مکان، ادراک و رضایت شهروندی، نقاط مشترکی دارد. می‌توان ارتقا کیفیت محیطی را یکی از مهمترین وظایف برنامه ریزان و طراحان حوزه شهری دانست. خیابان‌های شهری به‌عنوان یکی از ارکان تشکیل‌دهنده ساختار شهرها، که تاثیر اصلی در ارتقا یا کاهش کیفیت محیطی شهر دارند، امروزه به مسیری صرفاً جهت حل معضل ترافیکی سواره تنزل یافته‌اند. این موضوع برای خیابان شهید بهشتی کرج که هسته اولیه شهر براساس آن شکل گرفته، نیز صادق است. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر شاخص های موثر در ارتقا کیفیت محیطی خیابان مذکور برای سه دوره معین توسعه است تا میزان به کارگیری آنها در طراحی و تاثیر آن در ارتقا کیفیت محیطی خیابان مشخص شود. جامعه آماری این تحقیق شامل 20 نفر از خبرگان و کارشناسان شهر کرج است که مرتبط با این حوزه می باشند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه است که براساس مبانی نظری و تحقیقات انجام شده، طراحی آن صورت گرفته است. نتایج بدست آمده از تحلیل آزمون T تک نمونه مستقل، نشان می دهد که در سه دوره توسعه یاد شده، برای طراحی و گسترش شبکه ارتباطی خیابان شهید بهشتی کرج، توجه کمتری به شاخصهای مؤثر در ارتقای کیفیت محیطی جهت تبدیل‌شدن به فضای سرزنده و فعال شده است. هرچند که با استفاده از آزمون توکی و رتبه بندی صورت گرفته، هر سه دوره نسبت به دوره قبل تر، وضعیت نسبتا بهتری در اعمال شاخص ها در ارتقا کیفیت محیطی خیابان فوق داشته اند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
مهدیه طاهونی؛ الهام طاهونی
چکیده
توجه به افزایش تعداد پروژه های بازآفرینی شهری در دهه های اخیر لزوم توجه به ابعاد اجتماعی در آن بسیار حائز اهمیت می باشد. بر این اساس سرمایه اجتماعی بعنوان یکی از پتانسیل های اجتماعی محله، مفهومی است که در بازآفرینی اهمیتی ویژه یافته است. با توجه به ضرورت موضوع، این پژوهش به بررسی نقش سرمایه اجتماعی در بازآفرینی محلات شمالی بافت تاریخی- ...
بیشتر
توجه به افزایش تعداد پروژه های بازآفرینی شهری در دهه های اخیر لزوم توجه به ابعاد اجتماعی در آن بسیار حائز اهمیت می باشد. بر این اساس سرمایه اجتماعی بعنوان یکی از پتانسیل های اجتماعی محله، مفهومی است که در بازآفرینی اهمیتی ویژه یافته است. با توجه به ضرورت موضوع، این پژوهش به بررسی نقش سرمایه اجتماعی در بازآفرینی محلات شمالی بافت تاریخی- فرهنگی شهر تبریز پرداخته است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی میباشد. ابزار گردآوری اطلاعات منابع کتابخانه‌ای و اسنادی و میدانی(پرسشنامه) میباشد. مهمترین عوامل مؤثر مورد شناسایی و روابط بین عوامل با استفاده از مدل تحلیل مسیر در Smart Pls مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی پایایی و روایی با پایایی مرکب و روایی همگرا میباشد که میزان آن برای تمامی متغیرها به ترتیب بالای 7/0 و 5/0 نشان دهنده روایی و پایایی مطلوب میباشد. نتایج مدل تحلیل مسیر نشان دهنده آن است متغیرهای مستقل پژوهش حاضر وابستگی به محیط، اعتماد، مشارکت اجتماعی و مشارکت مدنی به ترتیب با ضرایب مسیر 471/0، 295/0، 223/0 و 138/0 در سطح معنی‌داری 05/0p< بر متغیر وابسته پژوهش تأثیر مثبت و معناداری داشته است که در بین شاخصهای بررسی شده بیشترین تأثیر با ضریب 471/0 مربوط به متغیر وابستگی به محیط است و عضویت در نهادهای محلی با (842/0) بیشترین تاثیر را در بازآفرینی شهری پایدار محلات شمالی بافت تاریخی – فرهنگی شهر تبریز دارند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
هادی حکیمی؛ رحیم حیدری چیانه؛ سودا بلالکه
چکیده
امروزه سکونتگاههای غیررسمی و نبود امنیت تصرف در آنها توجه بسیاری از اندیشمندان را به خود جلب کرده است تا آنجا که سازمان اسکان بشر از نبود امنیت تصرف در مساکن غیررسمی به عنوان شاخص محرومیت یاد کرده است. امنیت تصرف یکی از مهمترین مسائلی است که سکونتگاههای غیررسمی با آن مواجه هستند. موضوع تحقیق حاضر، تحلیل نقش امنیت تصرف در کیفیت کالبدی ...
بیشتر
امروزه سکونتگاههای غیررسمی و نبود امنیت تصرف در آنها توجه بسیاری از اندیشمندان را به خود جلب کرده است تا آنجا که سازمان اسکان بشر از نبود امنیت تصرف در مساکن غیررسمی به عنوان شاخص محرومیت یاد کرده است. امنیت تصرف یکی از مهمترین مسائلی است که سکونتگاههای غیررسمی با آن مواجه هستند. موضوع تحقیق حاضر، تحلیل نقش امنیت تصرف در کیفیت کالبدی مسکن در محله یوسف آباد، یکی از مراکز اسکان غیررسمی کلانشهر تبریز، است که در محدوده منطقه یک شهر تبریز قرار گرفته است. هدف از انجام این تحقیق بررسی میزان امنیت تصرف ادراکی و رابطه امنیت تصرف ادراکی و کیفیت کالبدی مسکن در محدوده مورد مطالعه میباشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است و در آن از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری در این مطالعه ساکنان محله اسکان غیررسمی یوسف آباد تبریز میباشد که شیوه نمونه گیری احتمالی ساده بوده و برای محاسبه حجم نمونه از فرمول "شارل کوکران" استفاده شده است وحجم نمونه با توجه به این فرمول 373 است و برای تحلیل داده ها نیز از نرم افزار SPSS.25 استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگر این است که میزان امنیت تصرف ادراکی در محله مورد مطالعه در سطح پایینی قرار دارد و شاخص احتمال تخلیه در هر لحظه از عوامل اصلی در کاهش امنیت تصرف ادراکی در محله یوسف آباد است و میان امنیت تصرف ادراکی و کیفیت کالبدی مسکن رابطه مثبت و معناداری وجود ندارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمد نعمتی؛ ایرج تیموری
چکیده
پژوهش حاضر به دنبال، بررسی اثرپذیری قیمت و اجاره‌بهای مسکن از برخی متغیرهای کلان اقتصادی است. داده‌های آماری این پژوهش بصورت اسنادی جمع آوری شده و شامل سال‌های 1398-1387 و به‌صورت فصلی میباشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل رگرسیونی حداقل مربعات معمولی و برای بررسی ایستایی متغیرها از آزمون دیکی - فولر تعمیم‌یافته استفاده شد. یافته‌های ...
بیشتر
پژوهش حاضر به دنبال، بررسی اثرپذیری قیمت و اجاره‌بهای مسکن از برخی متغیرهای کلان اقتصادی است. داده‌های آماری این پژوهش بصورت اسنادی جمع آوری شده و شامل سال‌های 1398-1387 و به‌صورت فصلی میباشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل رگرسیونی حداقل مربعات معمولی و برای بررسی ایستایی متغیرها از آزمون دیکی - فولر تعمیم‌یافته استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد متغیرهای پیش‌بین، توضیح‌دهندگی بسیار بالای بر رفتار متغیر وابسته دارد. به‌طوری‌که در قیمت مسکن، معادله رگرسیون معنی‌داری با ضریب تعیین 98/0 و ضریب تعیین تعدیل‌شده 975/0 به دست آمد. براین‌اساس، این مدل 5/97 درصد از واریانس متغیر قیمت مسکن را پیش‌بینی می‌نماید. در اجاره‌بها مسکن نیز، معادله رگرسیون معنی‌داری با ضریب تعیین 986/0 و ضریب تعیین تعدیل‌شده 982/0 به دست آمد؛ در واقع، این مدل 2/98 درصد از واریانس متغیر اجاره‌بها مسکن را پیش‌بینی می‌نماید. در قیمت مسکن، ، «نرخ دلار غیررسمی»، «نرخ تورم» و «میزان نقدینگی» رابطه مستقیم و مثبتی به قیمت مسکن دارند. «نرخ بیکاری»، «قیمت سکه تمام بهارآزادی» و «نرخ سود بانکی» نیز رابطه مستقیم و منفی دارد. همچنین، اثر متغیرهای «شاخص قیمت مصرف‌کننده»، «نرخ دلار رسمی»، «تعداد واحد مسکونی ساخته شده» و «ارزش معاملات بورس» معنیدار نمی‌باشد. در اجاره‌بها مسکن، «نرخ دلار غیررسمی» و «نرخ تورم» رابطه مستقیم و مثبتی با اجاره‌بها مسکن دارند. «قیمت سکه تمام بهارآزادی»، «نرخ سود بانکی» و «نرخ بیکاری» نیز رابطه مستقیم و منفی دارد. همچنین، «شاخص قیمت مصرف‌کننده»، «نرخ دلار رسمی»، «تعداد واحد مسکونی ساخته شده»، «ارزش معاملات بورس» و «میزان نقدینگی» معنیدار نمی‌باشد.
