جغرافیا و برنامه ریزی شهری
بررسی و مطالعه تطبیقی نقش عناصر معماری و شهرسازی در هویت‌بخشی به فضاهای شهری (مطالعه موردی: محله ولیعصر و مقصودیه کلانشهر تبریز)

محمدرضا پورمحمدی؛ شهریور روستایی؛ لعیا حسینی فرد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 شهریور 1403

https://doi.org/10.22034/jprd.2024.60953.1084

چکیده
  توجه به وجود عناصر معماری در فضاهای شهری بر هویت تاثیر می‌گذارد. به‌طوری‌که عدم توجه به آن منجر به آشفتگی در فضاهای شهری می‌شود. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، مطالعه تطبیقی عناصر معماری و شهرسازی در هویتبخشی به فضاهای شهری دو محله بافت متمایز تاریخی و نوساز در کلانشهر تبریز میباشد. این پژوهش از نظر هدف،‌ کاربردی و بر اساس ماهیت،‌ ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
تحلیلی بر نحوه‌ی گذران اوقات فراغت نوجوانان و جوانان و عوامل مؤثر بر آن در بافت‌های شهری اردبیل

ابراهیم سامی؛ احمد اسدی؛ فاطمه قهرمانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 آبان 1403

https://doi.org/10.22034/jprd.2024.62895.1114

چکیده
  اوقات فراغت به‌طور معمول به‌عنوان فعالیتی آزادانه و لذت‌بخش محسوب می‌شود که بخش قابل توجهی از برنامه‌های روزانه‌ی نوجوانان و جوانان را تشکیل می‌دهد و به رشد و رفاه عمومی آن‌ها کمک قابل توجهی می‌کند. بنابراین شناسایی الگوهای مختلف اوقات فراغت، عوامل مؤثر بر آن و برنامه‌ریزی مناسب در این زمینه می‌تواند تضمینی برای الگوی آینده‌ی ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
تأثیر مولفه‌های حکمروایی شهری بر تحقق‌پذیری بازآفرینی شهری در بافت‌های فرسوده؛ مورد مطالعه شهرکرد

علی حسینی؛ محمدرسول ظفری؛ علی صابری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 آبان 1403

https://doi.org/10.22034/jprd.2024.63832.1131

چکیده
  گذار از دیدگاه حکمرانی با نگاه بالا به پایین و متمرکز مدیریتی به‌سوی دیدگاه فراسنتیِ مردم مبنا با رویکردی پایین به بالا و دیدگاه مشارکتی منسجم و یکپارچه یکی از مهم‌ترین تغییرات دو قرن گذشته تا به امروز بوده است. در دوران معاصر به‌جای مدیریت بسته و انحصاری، دیدگاهی باز با نقش دادن به همه ارکان دخیل حاکم شد. با هدف پژوهش حاضر بررسی ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
تحلیلی بر نقش دولت توسعه گرا در پیوستن کلانشهرهای ایران به شبکه شهرهای جهانی و ارایه الگوی بهینه

هانیه اسدزاده؛ تاج الدین کرمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 دی 1403

https://doi.org/10.22034/jprd.2024.64055.1139

چکیده
  گذر به اقتصاد شهرپایه و جهانی شدن شهرها، دولت‌ها را ملزم به تغییر رویکردهای سنتی و انطباق با شرایط جهانی جدید کرده است. کلانشهرها و مناطق شهری، به‌عنوان گره‌گاه‌های اصلی اقتصاد جهانی، ظرفیت بالقوه‌ای برای ایفای نقش‌های فراملی و جهانی دارند. این مناطق می‌توانند با ایجاد شرایط رقابتی، به تقویت اقتصاد ملی و پیونددهی اقتصاد محلی، ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
تحلیل فضایی شاخص‌های رشد هوشمند در نواحی شهر زنجان

محسن احدنژادروشتی؛ محمدتقی حیدری؛ حسین طهماسبی مقدم؛ امیرحسین شیخ محمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 دی 1403

https://doi.org/10.22034/jprd.2025.61658.1097

چکیده
  رشد فزاینده جمعیت شهری در دهه‌های اخیر شهرها را تحت تأثیر نیروها و چالش‌های گوناگونی ازجمله ترافیک شهری، رشد سکونتگا‌ه‌های غیررسمی، رشد لجام‌گسیخته شهری و ناهنجاری‌های اجتماعی که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به افزایش جرم و جنایت، بیکاری، عدم دسترسی به خدمات شهری مناسب که به کیفیت زندگی شهری آسیب می‌زنند، منجر می‌شود. و آگاهی ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
بررسی تفکیک فضایی گروه های شغلی در ساختار فضایی کلان شهر تبریز

سیما پیری؛ اکبر اصغری زمانی؛ شهریور روستایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 دی 1403

https://doi.org/10.22034/jprd.2025.63987.1146

چکیده
  پدیده تفکیک همراه با رشد سریع شهرنشینی به یک مسئله اصلی برای پایداری کلان شهرها تبدیل شده است. با افزایش نقش صنعت، تکنولوژی و دانش، تقسیم کار بیشتری در کلان شهر تبریز صورت گرفته و تفکیک در ساختار فضایی کلان شهر تبریز بیشتر نمایان گشته است. هدف تحقیق بررسی شدت تفکیک فضایی-اقتصادی گروه های شغلی به عنوان معرف مولفه درآمد و نحوه توزیع طبقات ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
ارزیابی شکوفایی شهری و شناسایی پیشران‌های کلیدی آن با رویکرد آینده پژوهی ؛ مطالعه موردی: شهر قاین

هادی سلیمانی مقدم؛ سعید حسین آبادی؛ زهرا ابراهیمی

دوره 3، شماره 10 ، آبان 1403، ، صفحه 67-52

https://doi.org/10.22034/jprd.2024.62858.1113

چکیده
  هدف این پژوهش ارزیابی مؤلفه‌های شکوفایی شهری در وضع موجود و شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر آینده شکوفایی شهری در شهر قاین است. برای ارزیابی وضع موجود از روش میدانی و با ابزار پرسشنامه به سنجش نظرات مردم در مورد شاخص‌های مختلف شکوفایی شهری در 5 بعد بهره‌وری، زیرساخت‌ها،کیفیت زندگی، عدالت و مشارکت و پایداری محیطی پرداخته شد. در این راستا، ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
شناسایی راهبردهای تحقق الگوی مسکن سالم در مواجهه با بیماری‌های همه‌گیر آتی (مورد مطالعه: منطقه سه شهر سنندج)

پارسا احمدی دهرشید؛ احمد پوراحمد؛ حسین منصوریان؛ امیررضا خاوریان گرمسیر

دوره 3، شماره 10 ، آبان 1403، ، صفحه 94-68

https://doi.org/10.22034/jprd.2024.62944.1117

چکیده
  باتوجه‌به تأثیرات عمیق بحران‌های بهداشتی بر کیفیت زندگی و سلامت ساکنان، این تحقیق به شناسایی و تحلیل راهبردهای تحقق الگوی مسکن سالم در مواجهه با بیماری‌های همه‌گیر آتی در منطقه سه شهر سنندج می‌پردازد. هدف اصلی این مطالعه بررسی و توسعه استراتژی‌هایی است که بتوانند به بهبود ویژگی‌های مسکن و افزایش آمادگی برای بحران‌های بهداشتی ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
اثر کارکردی مصرف فضاهای مرکز شهر بر سرمایه اجتماعی (مطالعۀ موردی: بافت مرکزی شهر زنجان)

اسماعیل دویران

دوره 3، شماره 9 ، شهریور 1403، ، صفحه 79-62

https://doi.org/10.22034/jprd.2024.62569.1106

چکیده
  فضاهای عمومی با تنوع کارکردی خود همواره تولیدکننده و مصرف‌کننده سرمایه اجتماعی می‌باشند. این پژوهش باهدف بررسی کارکرد مصرف فضاهای عمومی و میزان سرمایه اجتماعی در بستر مکان، زمان و فعالیت پرداخته است. روش تحقیق از نوع ترکیبی مبتنی بر روش کیفی تفسیری و کمی تبیینی می‌باشد. داده‌ها با روش مشاهده سازمان‌یافته، مصاحبه‌های موردی و همچنین ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
ارزیابی ابعاد رویکرد توسعه پایدار شهری در بهبود فضاهای سبز شهری (نمونه موردی: منطقه 10 کلانشهر تبریز)

محمدرضا پورمحمدی؛ مهری سعادت جو

دوره 3، شماره 8 ، خرداد 1403، ، صفحه 44-19

https://doi.org/10.22034/jprd.2024.59688.1072

چکیده
  طرح مسئله: در مناطق شهری، مفهوم زیرساخت سبز به عنوان وسیله‌ای برای ارتقای کیفیت زندگی و رفاه ساکنان برجسته شده است. زیرساخت سبز به شبکه‌ای از فضاهای سبز به هم‌پیوسته اشاره دارد که خدمات اکوسیستمی متعددی را ارائه می‌کنند. با ادغام زیرساخت‌های سبز در برنامه‌ریزی شهری، شهرها می‌توانند اثرات نامطلوب شهرنشینی را کاهش دهند و در عین ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
تحلیل تأثیرات پروژه های فتوولتائیک در پایداری محیط زیست و عدالت محیطی (نمونه موردی: شهر ارومیه)

آریا نوری؛ اصغر عابدینی

دوره 3، شماره 8 ، خرداد 1403، ، صفحه 61-45

https://doi.org/10.22034/jprd.2024.61214.1088

چکیده
  ایران نیز به دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب و پتانسیل بالای تابش خورشید، از فرصت ایده آلی برای توسعه صنعت انرژی خورشیدی به ویژه سامانه های فتوولتائیک برخوردار است .باتوجه به ذخایر محدود انرژی فسیلی و افزایش سطح مصرف انرژی در جهان ،فعلی دیگر نمیتوان به منابع موجود انرژی متکی بود. با توجه به تجزیه و تحلیل آمار به دست آمده و استفاده از تکنیک ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
بررسی روند زمانی - فضایی توسعه فیزیکی شهر ارومیه در طی دو دهه اخیر با تأکید بر شناسایی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر آن

هادی حکیمی؛ فردین مصطفایی جورنی

دوره 3، شماره 8 ، خرداد 1403، ، صفحه 75-62

https://doi.org/10.22034/jprd.2024.59661.1071

چکیده
  شهرنشینی روزافزون منجر به توسعه چشم‌گیر در تعدادی از مناطق شهری شده و علاوه بر آن تغییرات ساختار کاربری زمین به دلیل رشد و گسترش سریع مناطق شهری قابل ‌توجه بوده است. بر همین اساس، در پژوهش حاضر به مطالعه الگوهای زمانی و فضایی توسعه فیزیکی شهر ارومیه در طول دو دهه اخیر پرداخته شده است. پژوهش حاضر ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره لندست ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
بررسی رتبه‌بندی نواحی شهری مبتنی بر برخورداری از شاخص های کمی و کیفی مسکن (مورد مطالعه: شهر دامغان)

پارسا احمدی دهرشید؛ علی اکبر تقی پور؛ قاسم عسکری

دوره 3، شماره 8 ، خرداد 1403، ، صفحه 95-76

https://doi.org/10.22034/jprd.2024.61306.1090

چکیده
  ارزیابی کیفیت مسکن در سطح نواحی شهری، ابزار راهنمایی برای شناخت وضعیت کیفیت مسکن و از سوی دیگر، تبیین‌کننده نواحی نیازمند مداخله در راستای ارتقای سطح اسکان مطلوب جمعیت است. تعدد واحدهای مسکونی فرسوده، لرزه‌خیر بودن شهر و روند روبه‌رشد افزایش جمعیت و مهاجرت در شهر دامغان، لزوم مطالعه در حوزه اسکان مطلوب جمعیت را در این شهر، آشکار ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
نقش ارزش‌های میراث معماری و شهری در تدوین و انتخاب استراتژی توسعه اقتصاد گردشگری (مطالعه موردی: قلعه چالشتر، استان چهارمحال و بختیاری)

پگاه طالبی؛ الهام اپرا؛ میترا شاطری

دوره 2، شماره 6 ، آذر 1402، ، صفحه 43-57

https://doi.org/10.22034/jprd.2023.57498.1056

چکیده
  استان چهارمحال و بختیاری، یکی از مناطق دارای توان طبیعی گردشگرپذیر در کشور ایران است و از انجایی‌که مدیریت بهینه گردشگری در این مناطق می‌تواند نقش مهمی در جذب سرمایه حاصل از این صنعت داشته باشد شناخت نقاط قوت و ضعف این مناطق در جذب گردشگر، گام مهمی در جذب درآمد حاصل از این صنعت است. یکی از مناطق گردشگری که در استان چهارمحال و بختیاری ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
آشکارسازی پوشش فضای سبز شهری با استفاده از پردازش شیءگرای تصاویر ماهواره ای (مطالعه موردی: محله های منجم و یوسف آباد تبریز)

فیروز جعفری؛ آیلار حسین زاده

دوره 2، شماره 6 ، آذر 1402، ، صفحه 73-86

https://doi.org/10.22034/jprd.2023.55501.1033

چکیده
  فضای سبز شهری، از شاخصهای مهم در حوزه‌های مربوط به برنامه‌ریزی شهری، حفاظت محیط زیست و سیاست‌های توسعه شهری پایدار به حساب می‌آید. آگاهی از مکان، میزان و توزیع فضای سبز شهری یک ضرورت محسوب می‌شود.فضای سبز موجود به منظور توسعه اراضی مسکونی در حال کاهش است. امروزه با پیشرفت‌های صورت گرفته تولید تصاویر ماهواره‌ای با قدرت تفکیک طیفی ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
بررسی تطبیقی سه دوره توسعه خیابان شهید بهشتی کرج از منظر شاخص های موثر در ارتقا کیفیت محیطی

سارا ساحلی؛ رسول قربانی؛ فیروز جعفری

دوره 2، شماره 5 ، شهریور 1402

https://doi.org/10.22034/jprd.2023.55533.1036

چکیده
  کیفیت محیطی یک مفهوم چند بعدی است که با مفاهیمی هم چون کیفیت زندگی، کیفیت مکان، ادراک و رضایت شهروندی، نقاط مشترکی دارد. می‌توان ارتقا کیفیت محیطی را یکی از مهم‌ترین وظایف برنامه ریزان و طراحان حوزه شهری دانست. خیابان‌های شهری به‌عنوان یکی از ارکان تشکیل‌دهنده ساختار شهرها، که تاثیر اصلی در ارتقا یا کاهش کیفیت محیطی شهر دارند، ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
بررسی نقش سرمایه اجتماعی در بازآفرینی پایدار شهری (مطالعه موردی: محلات شمالی بافت تاریخی- فرهنگی شهر تبریز)

مهدیه طاهونی؛ الهام طاهونی

دوره 1، شماره 3 ، بهمن 1401، ، صفحه 55-71

https://doi.org/10.22034/jprd.2023.55105.1025

چکیده
  توجه به افزایش تعداد پروژه های بازآفرینی شهری در دهه های اخیر لزوم توجه به ابعاد اجتماعی در آن بسیار حائز اهمیت می باشد. بر این اساس سرمایه اجتماعی بعنوان یکی از پتانسیل های اجتماعی محله، مفهومی است که در بازآفرینی اهمیتی ویژه یافته است. با توجه به ضرورت موضوع، این پژوهش به بررسی نقش سرمایه اجتماعی در بازآفرینی محلات شمالی بافت تاریخی- ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
بررسی نقش امنیت تصرف ادراکی در کیفیت کالبدی مسکن در سکونتگاه های غیررسمی شمال کلانشهر تبریز مطالعه موردی: محله یوسف آباد

هادی حکیمی؛ رحیم حیدری چیانه؛ سودا بلالکه

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 15-26

https://doi.org/10.22034/jprd.2022.15044

چکیده
  امروزه سکونتگاههای غیررسمی و نبود امنیت تصرف در آنها توجه بسیاری از اندیشمندان را به خود جلب کرده است تا آنجا که سازمان اسکان بشر از نبود امنیت تصرف در مساکن غیررسمی به عنوان شاخص محرومیت یاد کرده است. امنیت تصرف یکی از مهمترین مسائلی است که سکونتگاههای غیررسمی با آن مواجه هستند. موضوع تحقیق حاضر، تحلیل نقش امنیت تصرف در کیفیت کالبدی ...  بیشتر

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
اثرپذیری قیمت و اجاره‌بهای مسکن از متغیرهای کلان اقتصادی در ایران

محمد نعمتی؛ ایرج تیموری

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 27-41

https://doi.org/10.22034/jprd.2022.14931

چکیده
  پژوهش حاضر به دنبال، بررسی اثرپذیری قیمت و اجاره‌بهای مسکن از برخی متغیرهای کلان اقتصادی است. داده‌های آماری این پژوهش بصورت اسنادی جمع آوری شده و شامل سال‌های 1398-1387 و به‌صورت فصلی می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل رگرسیونی حداقل مربعات معمولی و برای بررسی ایستایی متغیرها از آزمون دیکی - فولر تعمیم‌یافته استفاده شد. یافته‌های ...  بیشتر