نوع مقاله : مقاله علمی و پژوهشی

نویسندگان

• هادی حکیمی ¹
• فردین مصطفایی جورنی ²

¹ دانشیارجغرافیا و و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی،دانشگاه تبریز

² کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی،دانشگاه تبریز

چکیده

شهرنشینی روزافزون منجر به توسعه چشم‌گیر در تعدادی از مناطق شهری شده و علاوه بر آن تغییرات ساختار کاربری زمین به دلیل رشد و گسترش سریع مناطق شهری قابل ‌توجه بوده است. بر همین اساس، در پژوهش حاضر به مطالعه الگوهای زمانی و فضایی توسعه فیزیکی شهر ارومیه در طول دو دهه اخیر پرداخته شده است. پژوهش حاضر ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره لندست و تکنیک طبقه‌بندی ماشین بردار پشتیبان (SVM) اقدام به استخراج نقشه کاربری اراضی در سه سال 1382، 1392 و 1402 شده و در فاز بعدی به تحلیل روندهای مختلف و محاسبه نقش جمعیت با استفاده از مدل هلدرن پرداخته شده است. مطابق یافته‌های پژوش، گستره اراضی مسکونی شهر ارومیه از 2/4377 هکتار در سال 1382 به 7/5895 هکتار در سال 1392 و 6573 هکتار در سال 1402 افزایش یافته و زمین‌های زیادی به محدوده شهر الحاق یافته است. بررسی‌ها حاکی از توسعه فیزیکی شهر در جهات مختلف و به‌ویژه به سمت غرب و شمال بوده است که این روند به شدت با گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی و نیز ادغام روستاها در بافت شهری همراه گردیده است. همچنین، نتایج مدل هلدرن نیز نشان می‌دهد که در ده سال اول دوره 88 درصد از توسعه فیزیکی شهر ناشی از رشد جمعیت بوده که در ده سال دوم به 78 درصد تقلیل یافته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که به طور کلی توسعه فیزیکی شهر ارومیه از نوع اسپرال بوده و عوامل مختلفی از قبیل تغییر کاربری، رشد جمعیت و حاشیه‌نشینی در آن دخیل بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها

• شهرنشینی
• توسعه فیزیکی
• لندست
• ارومیه

موضوعات

• جغرافیا و برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

A temporal-spatial analysis of the expansion of Urmia city during the past two decades with an emphasis on identifying its influential components

نویسندگان [English]

• Hadi Hakimi ¹
• Fardin mostafaei journi ²

¹ tabriz university

² Department of Urban Planning, Faculty of Environmental Science Planning, Tabriz University, Tabriz, Iran

چکیده [English]

The increase in urbanization has led to significant development in a number of urban areas, and in addition, changes in land use structure have been significant due to the rapid growth and expansion of urban areas. The city of Urmia is not exempted from this trend and its population and area have increased several times during the last few decades. Based on this, in the present study, the temporal and spatial patterns of the physical development of Urmia city during the last two decades have been investigated. The current research has been done in two basic stages. First, land use maps were extracted using Landsat satellite images and support vector machine classification technique in three years 1382, 1392 and 1402, and in the next phase, various trends were analyzed and the role of population was calculated using the Heldren model. According to Pejush's findings, the area of residential land in Urmia increased from 4377.2 hectares in 1382 to 5895.7 hectares in 1392 and 6573 hectares in 1402, and many lands were added to the city. Surveys have indicated the physical development of the city in different directions, especially towards the west and north, which is strongly associated with the expansion of informal settlements and the integration of villages into the urban context. Also, the results of Heldren's model also show that in the first ten years of the period, 88% of the city's physical development was due to population growth, which decreased to 78% in the second ten years. The results of the research show that in general, the physical development of Urmia city is of a spiral type and various factors such as land use change, population growth and marginalization were involved in it

کلیدواژه‌ها [English]

• Urbanization
• physical development
• Landsat
• Urmia