نوع مقاله : مقاله علمی و پژوهشی
نویسندگان
1 مدرس دانشگاه فنی و حرفه ای، دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری
2 کارشناسی ارشد مهندسی معماری
چکیده
توجه به افزایش تعداد پروژه های بازآفرینی شهری در دهه های اخیر لزوم توجه به ابعاد اجتماعی در آن بسیار حائز اهمیت می باشد. بر این اساس سرمایه اجتماعی بعنوان یکی از پتانسیل های اجتماعی محله، مفهومی است که در بازآفرینی اهمیتی ویژه یافته است. با توجه به ضرورت موضوع، این پژوهش به بررسی نقش سرمایه اجتماعی در بازآفرینی محلات شمالی بافت تاریخی- فرهنگی شهر تبریز پرداخته است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی می‌باشد. ابزار گردآوری اطلاعات منابع کتابخانه‌ای و اسنادی و میدانی(پرسشنامه) می‌باشد. مهم‌ترین عوامل مؤثر مورد شناسایی و روابط بین عوامل با استفاده از مدل تحلیل مسیر در Smart Pls مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی پایایی و روایی با پایایی مرکب و روایی همگرا می‌باشد که میزان آن برای تمامی متغیرها به ترتیب بالای 7/0 و 5/0 نشان دهنده روایی و پایایی مطلوب می‌باشد. نتایج مدل تحلیل مسیر نشان دهنده آن است متغیرهای مستقل پژوهش حاضر وابستگی به محیط، اعتماد، مشارکت اجتماعی و مشارکت مدنی به ترتیب با ضرایب مسیر 471/0، 295/0، 223/0 و 138/0 در سطح معنی‌داری 05/0p< بر متغیر وابسته پژوهش تأثیر مثبت و معناداری داشته است که در بین شاخص‌های بررسی شده بیشترین تأثیر با ضریب 471/0 مربوط به متغیر وابستگی به محیط است و عضویت در نهادهای محلی با (842/0) بیشترین تاثیر را در بازآفرینی شهری پایدار محلات شمالی بافت تاریخی – فرهنگی شهر تبریز دارند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Examining the role of social capital in sustainable urban regeneration (Case study: the northern neighborhoods of the historical-cultural fabric of Tabriz city)
نویسندگان [English]
- Mahdieh Tahooni 1
- Elham Tahooni 2
1 Ph.D. in Geography and Urban Planning, Lecturer at Technical and Vocational University
2 Master of Architectural Engineering
چکیده [English]
Paying attention to the increase in the number of urban regeneration projects in recent decades, it is very important to pay attention to the social dimensions in it. Based on this, social capital as one of the social potentials of the neighborhood is a concept that has gained special importance in regeneration. Considering the necessity of the topic, this research has investigated the role of social capital in the regeneration of the northern neighborhoods of the historical-cultural fabric of Tabriz city. The current research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of method. The tool for collecting information is library and documentary sources and field (questionnaire). The most important effective factors have been identified and the relationships between the factors have been investigated using the path analysis model in Smart Pls. Reliability and validity are checked with composite reliability and convergent validity, the amount of which for all variables is above 0.7 and 0.5, respectively, indicating good reliability and validity. The results of the path analysis model show that the independent variables of the present study are dependence on the environment, trust, social participation and civic participation, respectively, with path coefficients of 0.471, 0.295, 0.223 and 0.138 at a significance level of 0.5. p < 0 has had a positive and significant effect on the dependent variable of the research, which among the examined indicators has the most effect with a coefficient of 0.471 related to the variable of dependence on the environment and membership in local institutions with (0.842) has the most effect on regeneration A stable city, the northern neighborhoods have a historical-cultural context of Tabriz city.
کلیدواژه‌ها [English]
- Social capital
- urban regeneration
- path analysis
- Tabriz city
- احمدی، مارال؛ عندلیب، علیرضا؛ ماجدی، حمید؛سعیده زرآبادی، زهرا السادات. (1398). تحلیلی بر جایگاه سرمایه های اجتماعی در بازآفرینی بافت فرسوده تاریخی محله امامزاده یحیی با بکارگیری معادالت ساختاری، دوره3 ،شماره 5 ،تابستان 1398، صفحه 49-63.
- ادبی، مورا. (1387). بازآفرینی زبان الگوهای مشترک میان لایه‌های قدیم جدید شهر، اولین همایش بافت‌های فرسوده شهری، چشم‌انداز توسعه پایدار، ارزش‌ها و چالش‌ها، اهواز، شماره 1.
- اصغری، مرتضی؛ احمدی، فرشته؛ طغیانی، شیرین ؛ استادی، مریم. (1397). اولویت‌بندی مکانی پروژه‌های راهبردی بومی‌سازی نوزایی شهری در محله شهید هاشمی نژاد مشهد، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال سی و سوم، شماره دوم، شماره پیاپی129.
- ایزدفر، نجمه؛ رضایی، محمدرضا. (1399). شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر بازآفرینی پایدار شهری با رویکرد آینده‌پژوهی (مورد شناسی: بافت ناکارآمد شهر یزد)، جغرافیا و آمایش شهری، دوره 10، شماره 34، بهار 1399، صفحه 109-130.
- ایزدی،آرزو؛ ناسخیان، شهریار؛ محمدی، محمود. (1397). تبیین چارچوب مفهومی بازآفرینی پایدار بافت های تاریخی (بررسی اسناد، بیانیه ها و منشورهای بازآفرینی)، مطالعات باستان شناسی پارسه، سال دوم، شماره6، زمستان 1397، صفحه 161-177.
- آقایی زاده، اسماعیل؛ حسام، مهدی؛ محمدزاده، ربابه. (1398). بررسی سرمایه اجتماعی در فرآیند بازآفرینی شهری در بافت های مسئله دار شهری- نمونه: شهر رشت، مطالعات ساختار و کارکرد شهری، سال ششم، شماره ی 19، تابستان ١٣٩٨ ، صفحه ١٦٧-١٤٥.
- بحرینی، سید حسین؛ سعید ایزدی، محمد؛ مفیدی، مهرانوش. (1393). رویکردها سیاست‌های نوسازی شهری (از بازسازی تا بازآفرینی شهری پایدار)، فصلنامه مطالعات شهری، دوره سوم، شماره نهم، شماره پیاپی 18
- پاک سرشت، سلیمان. (1393). ملاحظات و راهبردهای ارتقای سرمایه اجتماعی، راهبرد فرهنگ، بهار، دوره ٧ ،شماره 25، صفحه 71-104.
- پوراحمد، احمد؛ کشاورز، مهناز؛ علی اکبری، اسماعیل؛ هادوی، فرامرز. (1396). بازآفرینی مورد مطالعه ناکارآمدی شهری بافت های پایدارمنطقه 10 شهر تهران)، فصلنامه آمایش محیط، شماره 37 ، صفحه 167-194.
- حبیبی، کیومرث. (1386). بهسازی و نوسازی بافت‌های کهن شهری، چاپ اول، تهران.
- حبیبی، محسن؛ خیبری، سمانه. (1396). سیاست بازآفرینی شهری: دیدگاه‌ها و ضرورت‌ها، نشریه شهرسازی و معماری هفت شهر، دوره 4 شماره 62 ، پاییز 1397: صفحه 22-27.
- رسولی اقدم، نسرین؛ غفاری گیلانده، عطا؛ نظم فر، حسین.(1395). تحلیلی بر تاثیرات اکولوژیکی در ابعاد توسعه شهر با استفاده ازمدل Swot نمونه موردی محله ابراهیم آباد شهر اردبیل،اولین کنفرانس بین المللی مخاطرات طبیعی و بحران های زیست محیطی ایران، راهکارها و چالش ها،اردبیل،https://civilica.com/doc/549329
- سریزدی، حمیدرضا؛ جلالی، آرش. (1387). بررسی تحقق‌پذیری توسعه پایدار در بهسازی بافت فرسوده شهری با تأکید بر مشارکت مردمی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP، همایش منطقه‌ای معماری و معماری پایدار و شهرسازی ایذه.
- شـرکت عمـران و بهسـازی شـهری ایـران. (1391). چارچـوب جامـع بازآفرینـی شـهری پایـدار، وزارت راه و شهرسـازی،
- صباغی، عاطفه. (1392). تدوین سازوکار به‌کارگیری بازآفرینى شهرى در مواجهه با بافت‌های فرسوده شهرى مطالعه موردى: محله جولان شهر همدان، پژوهش‌های شهری هفت حصار، سال اول شماره 4.
- فلامکی، منصور. (1397). بازنده سازی بناهای شهرهای تاریخی، چاپ سیزدهم،انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
- موحد، علی؛ گلی،علی؛ یزدی، پگاه. (1392). کارکرد رهیافت بازآفرینی پایدار شهری محلّه های حاشیه نشین (مطالعه ی موردی: محلّه ی سعدی شیراز)، پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره 45 ، شماره 1 ( پیاپی 83)، بهار 1392، صفحه 105-122.
- یزدی، فضل‌الله؛ نظریان، اصغر. (1387). بافت‌های قدیمی و فرسوده شهری، سیاست‌ها و راهبردها (موردمطالعه شهرضا)، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال پنجم، شماره 20.
- Assefa, G. and Frostell, B., (2007), Social Sustainability and Social Acceptance in\technology Assessment: A Case Study of Energy Technologies, Technologies in Society (29), pp:63-78.
- Blessi, G. Tremblay, D. Sandri, M & Pilati, T., (2012), New trajectories in urban regeneration processes: Cultural capital as source of human and social capital accumulation – Evidence from the case of Tohu in Montreal, Cities, 29 (6), PP: 397-407.
- Bottero, Bragaglia, F. Caruso, N. Datola, G. Anna, F., (2020), Experimenting community impact evaluation (CIE) for assessing urban regeneration programmes: The case study of the area 22@ Barcelona, Cities, Voll:99, pp:20-36.
- Chandan, S., Kumar, A., (2019), Review of urban conservation practices in historic cities, J. Emerg. Technol,No: 10, pp: 74–84.
- Clark, J. and Wise, W., (2018), Urban renewal, community and participation : theory, policy and practice, Publisher:Springer, Cham, Switzerland.
- Colantonio, A. and Dixon, T., (2011), Urban Regeneration and Social Sustainability: Best Practice from European Cities, Cities, pp:18-36.
- Couch, Ch. F. and S. Percy, S., (2008), Urban regeneration in Europe, Blackwell Science Ltd. Crisp J, Pelletier D, Duffield C, Adams A, Nagy SU. The Delphi method?. Nursing research 1997 Mar 1;46(2):116-8.
- Hassan, G. F., (2012), Regeneration as an approach for the development of informal settlements in Cairo metropolitan, Alexandria Engineering Journal, NO:51, PP: 229-239.
- Hemphill, L., McGreal, S., and Berry, J., (2004), An indicator-based approach to measuring sustainable urban regeneration performance, Part 2: Empirical evaluation and casestudy analysis. Urban Studies, 41, PP: 757–772.
- Kearns, A., (2004), Social Capital, Regeneration and Urban Policy, Centre for Neighbourhood Research Paper 25, http://www.neighbourhoodcentre.org.uk.
- Korkmaz, C. and Balaban, O., (2020), Sustainability of urban regeneration in Turkey: Assessing the performance of the North Ankara Urban Regeneration Project, Habitat International, Voll:95, pp:63-87.
- Landry, C., (1995), The Art of Regeneration: Urban Renewal Through Cultural Activity, Demos Press.170P.
- Lang, T., (2005), Insights in the British Debate about Urban Decline and Urban Regeneration, Working Paper. Erkner. Leibniz-Institute for Regional Development and Structural Planning.
- Lin, N., (1999), Building a network theory of social capital, Connections, 22(1), pp: 28–51.
- Middleton, A., Murie, A., & Groves, R., (2005), Social capital and neighbourhoods that work, Urban Studies, 42(10), PP: 1711-1738.
- Nakano, S. and Washizu, A., (2021), Will smart cities enhance the social capital of residents? The importance of smart neighborhood management, Cities, 115, PP: 1-21.
- Nosratabadi, S., Mosavi, A., Keivani, R., Ardabili, S., Aram, F., (2019), State of the Art Survey of Deep Learning and Machine Learning Models for Smart Cities and Urban Sustainability, Proceedings of the International Conference on Global Research and Education, Balatonfüred, Hungary, 4–7 September 2019; Springer: Cham, Germany.
- Putnam, R. D., (2020), Bowling alone: The collapse and revival of American society, New York: Simon and Schuster.
- Roberts, and Sykes, H., (2000), Urban Regeneration, SAGE Publications, New Delhi.
- Shaw, K. and Butler,T., (2020), Urban Regeneration, International Encyclopedia of Human Geograph, No:14, pp:97-103.
- Shin, B., (2022), Determinants of social capital from a network perspective: A case of Sinchon regeneration project using exponential random graph models, Cities, 120, PP: 1-9.
- Zhai, Binqing, and Mee Kam Ng., (2013), Urban regeneration and social capital in China: A case study of the Drum Tower Muslim District in Xi’an, Cities, 35, PP: 14-25.
)