مقاله علمی و پژوهشی
برنامه ریزی شهری
میرنجف موسوی؛ نیما بایرام‌زاده
چکیده
هدف اصلی این پژوهش ارزیابی سطح تحقق شاخص‌های شکوفایی شهری در شهر خوی از منظر ساکنین می‌باشد. پژوهش حاضر از منظر هدف کاربردی و از منظر روش توصیفی-تحلیلی است. در این پژوهش گردآوری اطلاعات به‌صورت کتابخانه‌ای و میدانی انجام‌گرفته است. جامعه‌ی آماری این پژوهش ساکنین شهر خوی می‌باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 383 محاسبه شده ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش ارزیابی سطح تحقق شاخص‌های شکوفایی شهری در شهر خوی از منظر ساکنین می‌باشد. پژوهش حاضر از منظر هدف کاربردی و از منظر روش توصیفی-تحلیلی است. در این پژوهش گردآوری اطلاعات به‌صورت کتابخانه‌ای و میدانی انجام‌گرفته است. جامعه‌ی آماری این پژوهش ساکنین شهر خوی می‌باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 383 محاسبه شده است که به صورت تصادفی ساده در محدوده شهر خوی توزیع گردیده است. روایی پرسشنامه‌ها توسط اساتید رشته جغرافیا و شهرسازی مورد تأیید واقع شده است. پایایی پرسشنامه‌ها توسط آزمون آلفای کرونباخ و با مقدار کلی 862/0 مورد تایید قرار گرفته است. جهت تجزیه‌و‌تحلیل داده‌های گردآوری شده از نرم‌افزارهای GIS، SPSS و مدل محقق ساخت استفاده شده است این مدل با خوشه‌بندی ابعاد شکوفایی شهری به ارزیابی وضعیت موجود می‌پردازد. در نهایت در جهت ارزیابی ارتباطات درونی ابعاد شکوفایی شهری از مدل تصمیم‌گیری چند شاخصه دیمتل استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشانگر این است که مطابق نتایج مدل تحقق شاخص‌های شکوفایی شهری، شهر خوی با مقدار 7/67 در خوشه متوسط قرار گرفته است که نشانگر این است که مطابق نظر ساکنین این شهر، اقدامات صورت گرفته در این شهر در حوزه‌های بهره‌وری، توسعه زیرساخت، کیفیت زندگی، برابری و مشارکت اجتماعی، پایداری محیط‌زیست و حکمروایی شهری سبب تحقق شاخص‌های شکوفایی شهری در این شهر نشده‌است. مطابق نتایج مدل دیمتل بعد توسعه زیرساخت با مقدار (D) 332/8 تأثیرگذارترین و بعد کیفیت زندگی با مقدار (R) 526/8 و مقدار (D+R) 520/16 به عنوان تأثیرپذیرترین بعد، بیشترین ارتباط را با سایر ابعاد دارد.
مقاله علمی و پژوهشی
برنامه ریزی شهری
فریدون بابایی اقدم؛ رحیم حیدری چیانه؛ قاسم رحیمی فرد
چکیده
گردشگری به‌عنوان یک عامل در رقابت‌پذیری شهری مطرح است. شناخت عوامل بهبوددهندۀ رقابت‌پذیری شهری از طریق گردشگری در بازارهای ملی و بین‌المللی موجب تسهیل برنامه‌ریزی برای توسعة شهرها می‌شود. یکی از ابزارهای مناسب برای ایجاد سازمانی پویا و هدفمند به‌کارگرفتن الگوهای مدیریتی نو به‌ویژه مدیریت کیفیت جامع است. هدف مدیریت کیفیت جامع، ...
بیشتر
گردشگری به‌عنوان یک عامل در رقابت‌پذیری شهری مطرح است. شناخت عوامل بهبوددهندۀ رقابت‌پذیری شهری از طریق گردشگری در بازارهای ملی و بین‌المللی موجب تسهیل برنامه‌ریزی برای توسعة شهرها می‌شود. یکی از ابزارهای مناسب برای ایجاد سازمانی پویا و هدفمند به‌کارگرفتن الگوهای مدیریتی نو به‌ویژه مدیریت کیفیت جامع است. هدف مدیریت کیفیت جامع، ایجاد تحول در شیوه عملکرد و فعالیت‌های سازمانی است؛ لذا می‌بایست به‌منظور درک صحیح از اهمیت مدیریت کیفیت جامع و میزان اثربخشی آن، باوری عمیق نسبت به مفاهیم، فلسفه و همچنین مبانی اصولی آن ایجاد شود. هدف از این پژوهش شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر در پیاده‌سازی مدیریت کیفیت جامع دررابطه‌با رقابت‌پذیری گردشگری با استفاده از مدل DPSIR در مراکز اقامتی تبریز است. این پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی است که از میان 14 نفر از خبرگان( اساتید و متخصصان رشته برنامه ریزی شهری- مدیریت- هتلداری) در خصوص موضوع پژوهش به روش نمونه‌گیری هدفمند برگزیده شدند. ابتدا از سه اصول مطرح و معروف مدیریت کیفیت فراگیر (اصول چهارده‌گانه دمینگ - نظریه سینک - اصول شش‌گانه رجب‌بیگی و سلیمی) برای پرسش‌شوندگان سؤال‌هایی از طریق پرسشنامه و مصاحبه پرسیده شد و پس از جمع‌آوری اطلاعات، از مدل DPSIR بهره گرفته شد و سپس با استفاده از روش موردنظر (اصول شش‌گانه رجب‌بیگی و سلیمی) و متغیرهای تأثیرگذار آن (تعهد، رضایت مشتری، واقع‌گرایی، مشارکت و همکاری، آموزش، بهبود مستمر) دررابطه‌با رقابت‌پذیری گردشگری شهری در مراکز تبریز شناسایی شد.
مقاله علمی و پژوهشی
برنامه ریزی شهری
رقیه داوری زرنقی؛ محسن کلانتری
چکیده
شهرها سیستم های پیچیده و بسیار وابسته هستند که در برابر خطرات مختلف آسیب پذیر هستند. باتوجه به رشد شهر ها و گسترش آنها رویکرد تاب آوری یکی از حیاتی ترین راه حل ها برای مقابله با این آسیب پذیری است. این مطالعه به منظور بررسی مطالعات تاب آوری شهری در برابر تغییرات اقلیمی در ایران با استفاده از روش فراتحلیل انجام شده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی ...
بیشتر
شهرها سیستم های پیچیده و بسیار وابسته هستند که در برابر خطرات مختلف آسیب پذیر هستند. باتوجه به رشد شهر ها و گسترش آنها رویکرد تاب آوری یکی از حیاتی ترین راه حل ها برای مقابله با این آسیب پذیری است. این مطالعه به منظور بررسی مطالعات تاب آوری شهری در برابر تغییرات اقلیمی در ایران با استفاده از روش فراتحلیل انجام شده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و ماهیت آن کاربردی-توسعه ای است.جامعه آماری پژوهش را فصلنامه های معتبر و مورد تایید وزارت علوم، کنفرانس های داخلی و پایان نامه های دانشگاه ها تشکیل می دهد. یافته‌ها نشان می‌دهد که از سال 2013، تمرکز فزاینده‌ای بر موضوع تاب‌آوری شهری در برابر تغییرات اقلیمی شده است و محققان و جغرافی‌دانان توجه ویژه‌ای به این موضوع دارند. بررسی ها نشان می دهد که ابعاد اکولوژیکی و زیست محیطی و شناسایی و بحث در مورد ابعاد و شاخص های تاب آوری در اکثر مطالعات مشهود است. مطالعات موردی در پژوهش به طور کلی بر شهرهای بزرگ ایران متمرکز شده است. نتایج حاکی از آن است که شهرها از نظر تاب آوری به ویژه در بعد اجتماعی و کالبدی دارای نقاط ضعف مشهودی هستند. این ضعف ها در شهرهای بزرگتر که رشد جمعیت را تجربه می کنند، آشکارتر است.این پژوهش نیز حاکی از وجود خلأهای فراوان درزمینه تاب آوری شهری است که محققان باید در مطالعات آتی خود به این موارد توجه داشته باشند.
مقاله علمی و پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
هادی سلیمانی مقدم؛ سعید حسین آبادی؛ زهرا ابراهیمی
چکیده
هدف این پژوهش ارزیابی مؤلفه‌های شکوفایی شهری در وضع موجود و شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر آینده شکوفایی شهری در شهر قاین است. برای ارزیابی وضع موجود از روش میدانی و با ابزار پرسشنامه به سنجش نظرات مردم در مورد شاخص‌های مختلف شکوفایی شهری در 5 بعد بهره‌وری، زیرساخت‌ها،کیفیت زندگی، عدالت و مشارکت و پایداری محیطی پرداخته شد. در این راستا، ...
بیشتر
هدف این پژوهش ارزیابی مؤلفه‌های شکوفایی شهری در وضع موجود و شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر آینده شکوفایی شهری در شهر قاین است. برای ارزیابی وضع موجود از روش میدانی و با ابزار پرسشنامه به سنجش نظرات مردم در مورد شاخص‌های مختلف شکوفایی شهری در 5 بعد بهره‌وری، زیرساخت‌ها،کیفیت زندگی، عدالت و مشارکت و پایداری محیطی پرداخته شد. در این راستا، حجم نمونه 350 نفری از ساکنان این شهر به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. برای تحلیل این داده‌ها از روش T تک نمونه‌ای استفاده شد. نتایج نشان داد که شکوفایی شهری قاین در کل در حد متوسط است. بعد بهره‌وری اقتصادی در حد متوسط، زیرساخت‌ها و پایداری محیطی در حد متوسط به بالا و کیفیت زندگی و مشارکت در حد پایین است. در بخش دوم پژوهش، با بهره‌گیری از نظر متخصصان و با استفاده از روش تحلیل اثرات متقاطع( ساختاری) در نرم‌افزار MICMAC به دسته‌بندی عوامل مؤثر بر شکوفایی شهری و شناسایی پیشرانهای کلیدی مؤثر بر آینده شکوفایی شهری در شهر قاین پرداخته شد. به‌گونه‌ای که متغیرهای شکوفایی به 5 دسته عوامل تأثیرگذار، تأثیرپذیر، دووجهی، مستقل و تنظیمی تقسیم شدند. در نهایت تأثیرگذارترین متغیرها بر اساس مجموع تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم شناسایی شدند که شامل این موارد می‌شود: ظرفیت راه‌اندازی کسب‌وکارهای جدید، مشارکت مردم در امور شهر، فرصت‌های شغلی،سیستم آب‌رسانی، ظرفیت بازار شهر برای پاسخگویی به نیاز شهر، اوقات فراغت، درآمد خانوارها،کیفیت معابر، امکانات گردشگری،کیفیت مدارس، فرصت‌های شغلی برای زنان، دسترسی به پارک، کتابخانه‌های عمومی ، دسترسی به اینترنت و سیستم حمل‌ونقل و توان مردم برای خرید خانه
مقاله علمی و پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
پارسا احمدی دهرشید؛ احمد پوراحمد؛ حسین منصوریان؛ امیررضا خاوریان گرمسیر
چکیده
باتوجه‌به تأثیرات عمیق بحران‌های بهداشتی بر کیفیت زندگی و سلامت ساکنان، این تحقیق به شناسایی و تحلیل راهبردهای تحقق الگوی مسکن سالم در مواجهه با بیماری‌های همه‌گیر آتی در منطقه سه شهر سنندج می‌پردازد. هدف اصلی این مطالعه بررسی و توسعه استراتژی‌هایی است که بتوانند به بهبود ویژگی‌های مسکن و افزایش آمادگی برای بحران‌های بهداشتی ...
بیشتر
باتوجه‌به تأثیرات عمیق بحران‌های بهداشتی بر کیفیت زندگی و سلامت ساکنان، این تحقیق به شناسایی و تحلیل راهبردهای تحقق الگوی مسکن سالم در مواجهه با بیماری‌های همه‌گیر آتی در منطقه سه شهر سنندج می‌پردازد. هدف اصلی این مطالعه بررسی و توسعه استراتژی‌هایی است که بتوانند به بهبود ویژگی‌های مسکن و افزایش آمادگی برای بحران‌های بهداشتی کمک کنند. از نظر روش‌شناسی، این مطالعه از نظر هدف کاربردی، متکی بر روش آمیخته و از یک رویکرد توصیفی – تحلیلی در تجزیه و تحلیل‌ها بهره می‌برد. محدوده موردمطالعه این پژوهش منطقه سه شهر سنندج است؛ همچنین جامعه آماری این پژوهش را کارشناسان حوزه برنامه-ریزی زمین و مسکن این منطقه تشکیل می‌دهد. نتایج این پژوهش بر لزوم شناسایی و پیاده‌سازی راهبردهای مؤثر برای تحقق الگوی مسکن سالم در مواجهه با بحران‌های بهداشتی آینده تأکید دارد. تحلیل SWOT و QSPM نشان داد که برای دستیابی الگوی مسکن سالم، لازم است راهبردهایی همچون برنامه‌های جامع و هماهنگ تدوین شده، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی تشویق شود و سیستم‌های نظارتی و آمادگی تصمیم‌گیران بهبود یابد. تقویت نقاط قوت، بهره‌برداری از فرصت‌ها، و اصلاح نقاط ضعف و تهدیدها، به‌ویژه در زمینه‌های نظارتی و اجرایی، از اهمیت بالایی برخوردار است. اجرای راهبردهای پیشنهادی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و سلامت جامعه کمک کرده و زمینه‌ساز طراحی و ساخت مسکن مقاوم‌تر برای مقابله با بیماری‌های همه‌گیر آینده باشد. این راهبردها با ارتقای شفافیت و کارایی در فرایندهای تصمیم‌گیری و افزایش اعتماد عمومی به سیستم‌های نظارتی، به موفقیت در دستیابی به اهداف توسعه‌ای و استراتژیک در حوزه مسکن کمک خواهند کرد.
مقاله علمی و پژوهشی
برنامه ریزی شهری
فیروز جعفری؛ شهریور روستایی؛ احمد کریمی
چکیده
بازآفرینی شهری به عنوان یکی از مهمترین راهبردهای توسعه شهری پایدار، به بهبود کیفیت زندگی، کاهش نابرابری‌های اجتماعی، ارتقاء پایداری محیطی و توسعه اقتصادی مناطق شهری می‌پردازد. این مقاله به تحلیل بنیان‌های نظری بازآفرینی شهری و ارائه یک الگوی بهینه برای بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد شهری در شهرهای ایران اختصاص دارد. با بهره‌گیری ...
بیشتر
بازآفرینی شهری به عنوان یکی از مهمترین راهبردهای توسعه شهری پایدار، به بهبود کیفیت زندگی، کاهش نابرابری‌های اجتماعی، ارتقاء پایداری محیطی و توسعه اقتصادی مناطق شهری می‌پردازد. این مقاله به تحلیل بنیان‌های نظری بازآفرینی شهری و ارائه یک الگوی بهینه برای بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد شهری در شهرهای ایران اختصاص دارد. با بهره‌گیری از نظریه‌های تولید فضا و نئولیبرالیسم هنجاری، مفاهیم پیچیده بازآفرینی شهری مورد بررسی قرار گرفته و نقش عوامل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در شکل‌دهی به فضاهای شهری تبیین شده است. این پژوهش از نظر هدف بنیادی و براساس ماهیت و روش تحقیق، توصیفی تحلیلی است. نظریات مطرح در این زمینه گردآوری و مورد بررسی قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان داد که نظریه تولید فضا و نئولیبرالیسم هنجاری از نظریه های غالب در مطالعه بازآفرینی شهری هستند. تحلیل و طبقه بندی نظریات نشان داد که نظریات مطرح در این زمینه به هفت گروه اجتماعی-اقتصادی، محیطی، فرهنگی-تاریخی، مدیریت شهری، اقتصادی، فضایی-کالبدی و امنیت شهری تقسیم می شوند. هرکدام از این نظریات به تحلیل و پوشش ابعادی از بازآفرینی شهری می پردازند. درنهایت براساس نگاه سیستمی به ارایه الگوی پیشنهادی برای بازآفرینی شهری در ایران پرداخته شد. در این الگو نظریات مطرح شده در قالب ابعاد هفت گانه براساس شرایط و مختصات مکان مورد مطالعه نیاز به تعدیل دارند تا پیاده سازی طرح های بازآفرینی شهری منطبق بر اصل جهانی فکر کن و محلی عمل کن، باشد. این الگو می تواند برای توسعه شهری در ایران مورد استفاده قرار گیرد.
