نوع مقاله : مقاله علمی و پژوهشی

نویسندگان

• محمد مهدی عزیزی ¹
• فرشاد نوریان ²
• جواد مهدیان پور ³

¹ استاد، دانشکده شهرسازی، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

² دانشکده شهرسازی، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

³ دانشجوی دکتری، دانشکده شهرسازی، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

همزمان با توسعه شهرنشینی بخش‌هایی از شهرها به تدریج نادیده گرفته شده و دچار فرسودگی می‌شوند. تشدید فرسودگی بافت‌های شهری به همراه تغییرات و تحولات در نظریه‌ها، رویکردها و طرح‌های نوسازی و بهسازی چالش‌های متعددی را برای مدیران و برنامه‌ریزان شهری ایجاد کرده است. در این راستا، بازآفرینی شهری به‌عنوان یک رویکرد جامع برای اصلاح و بهبود نواقص رویکردهای گذشته مورد توجه قرار گرفته است. با این حال، اجرای سیاست‌های بهسازی و نوسازی در عمل با چالش‌هایی مواجه است که عمدتاً ناشی از پیچیدگی موضوع، تعارضات زمینه‌ای و فاصله میان نظریه و عمل می‌باشد. هدف این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر تحقق‌پذیری سیاست‌های نوسازی و بهسازی در محله ولیعصر تهران است. برای دستیابی به این هدف ابتدا به بازخوانی ادبیات نظری مربوط به بهسازی و نوسازی شهری، پراگماتیسم و تحقق‌پذیری پرداخته و پس از تدوین چارچوب نظری با بهره‌گیری از روش‌های تحلیلی و تطبیقی، معیارها و شاخص‌های مربوطه استخراج گردید. اطلاعات زمینه‌محور از طریق مصاحبه با ذی‌نفعان اصلی جمع‌آوری، کدگذاری و با استفاده از تحلیل شبکه ارزیابی گردید. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در محله ولیعصر تهران موانع اصلی تحقق پذیری شامل کیفیت پایین ساخت، تعارضات میان ذینفعان، ضعف در مدیریت و نظارت ، عدم انعطاف‌پذیری و نیازمحوری ، طولانی شدن زمان ساخت، مشکلات تأمین مالی و اسکان موقت ساکنان و عدم کارایی دفاتر توسعه محلی می‌باشد. در نهایت مدل پیشنهادی عمل‌گرا مبتنی بر چهار معیار اصلی شامل کیفیت برنامه نوسازی و بهسازی، کیفیت مدیریت، ارزیابی و نظارت،کیفیت عملکرد پیمانکاران و کیفیت مشارکت ارائه شد.

کلیدواژه‌ها

• نوسازی و بهسازی شهری
• عملگرایی
• تحقق پذیری
• شهر تهران

موضوعات

• برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

Feasibility of Renovation and Revitalization Policies in Tehran Neighborhoods Using a Pragmatic Approach: A Case Study of Vali Asr Neighborhood, Tehran

نویسندگان [English]

• Mohammad Mehdi Azizi ¹
• Farshad Nourian ²
• javad mahdian pour ³

¹ Professor, School of Urban Planning, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran

² Associated Professor, School of Urban Planning, College of Fine Arts, University of Tehran

³ PhD Student, School of Urban Planning, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

As urbanization intensifies, certain urban areas increasingly experience urban decay and deterioration, raising significant concerns among urban managers, planners, and scholars. Theories, programs, and urban plans addressing the renovation and revitalization of deteriorating urban areas have undergone substantial conceptual and procedural transformations. Urban regeneration is now proposed as a comprehensive and optimal approach to address the deficiencies of previous strategies and to enhance them. However, despite some successful precedents, the complexity of the subject, inherent conflicts, and specific contextual characteristics have resulted in considerable inefficiencies in implementing and realizing renovation and revitalization policies. This has created a noticeable gap between theory and practice. This issue is particularly pressing in Iranian metropolises, especially Tehran, where experts and urban managers assert that it demands focused attention. Consequently, this research primarily investigates the feasibility of renovation and revitalization policies in Tehran's neighborhoods. To achieve this, the study explores the concepts of renovation, revitalization, pragmatism, and feasibility through a comprehensive review of specialized literature, and by identifying new elements and relationships, evaluates previous research findings as foundational data, employing descriptive-analytical and descriptive-comparative methods. The study aims to provide answers to the research questions, establish a framework conducive to developing a pragmatic model, and identify key factors influencing the feasibility of urban renovation and revitalization policies. Additionally, interviews with key stakeholders have been instrumental in guiding the research. The findings indicate that, in the current context of the Vali Asr neighborhood, criteria such as oversight in the renovation and revitalization process, construction and completion timelines, the qualifications of builders, the effectiveness of facilitators, and the quality of construction participation contracts are of utmost importance. Ultimately, the study proposes a pragmatic model based on approaches to renovation and revitalization, pragmatism, and feasibility.

کلیدواژه‌ها [English]

• Urban Renovation and Revitalization
• Pragmatism
• Feasibility
• Tehran