طراحی شهری
آزاده مهاجرمیلانی؛ هما عصارزاده
چکیده
پدیده شهرنشینی، تحولات گسترده‌ای را در سطح شهرها رقم زد که غالباً همبستگی کافی با نیازهای اجتماعی ندارد. از این رو در چند دهه اخیر، برنامه‌ریزی پیرامون بهبود تعاملات اجتماعی در فضاهای شهری بعنوان نقطه عطفی در تحولات شهرسازی شناخته شده‌است. این پژوهش شناسایی زیرساخت‌های شهری پاسخگو به نیازهای عابر پیاده را بعنوان یکی از اساسی‌ترین ...
بیشتر
پدیده شهرنشینی، تحولات گسترده‌ای را در سطح شهرها رقم زد که غالباً همبستگی کافی با نیازهای اجتماعی ندارد. از این رو در چند دهه اخیر، برنامه‌ریزی پیرامون بهبود تعاملات اجتماعی در فضاهای شهری بعنوان نقطه عطفی در تحولات شهرسازی شناخته شده‌است. این پژوهش شناسایی زیرساخت‌های شهری پاسخگو به نیازهای عابر پیاده را بعنوان یکی از اساسی‌ترین شیوه‌های برقراری ارتباطات اجتماعی ضروری دانست و در پاسخ به این پرسش که طراحی محیط چه تأثیری بر حرکت عابر پیاده در فضای شهری میگذارد، رویکردی ترکیبی از تحلیل نحوفضا و برداشت میدانی در نمونه موردی میدان تجریش تا میدان قدس انجام‌داد. این روش، تفسیر جامعی از تأثیر کالبد بر ادراک و رفتار حرکتی شهروندان ارائه می‌کند و منجر به شناسایی تغییرات کالبدی مناسب جهت بهبود قابل توجه تعاملات اجتماعی می-شود. نتایج تحلیل‌ها نشان داد که حرکت عابر پیاده به‌گونه‌‌ای همسو با عناصر شاخص شهری جریان می‌یابد. همچنین، پیوستگی پیاده‌روها و ایجاد مناطق ایمن عبور عابر پیاده مؤلفه‌های کلیدی در درجه بعدی شناخته‌شدند. این پژوهش، ترکیب پوشش گیاهی با مسیرهای حرکتی را در افزایش جذابیت و تمایل برای راه‌رفتن مؤثر یافت و تأکید دارد که یکپارچه‌سازی مؤلفه‌های طبیعی و مصنوع در طراحی محیط شهری، نه تنها بهبود جریان حرکت پیاده و کیفیت فضاهای شهری را در پی دارد، بلکه بطور مستقیم بر افزایش تعاملات اجتماعی و پویایی فضاهای شهری مؤثر است. یافته‌های این پژوهش میتواند به برنامه‌ریزان و طراحان شهری کمک کند تا با درک بهتر از ارتباط بین طراحی محیط و رفتار اجتماعی، محیط‌های شهری پویاتر و کارآمدتری را طراحی کنند.
طراحی شهری
محمدتقی پیربابایی؛ عاطفه صداقتی؛ محمدرضا عزتی مهر
چکیده
توده و فضا به عنوان دو عنصر کلیدی در طراحی‌شهری، نقش مهمی در شکل‌گیری محیط‌های ساخته شده ایفا می‌کنند. با‌این-حال، در بسیاری از پروژه‌های مسکن مهر و ملی، به دلیل اولویت‌دهی به ساخت سریع و کم‌هزینه، کیفیت فضاهای عمومی و تعاملات‌اجتماعی ساکنان نادیده گرفته‌شده‌است. این پژوهش با بررسی نمونه‌های مختلف در شهرهای ایران نظیر سهند، ...
بیشتر
توده و فضا به عنوان دو عنصر کلیدی در طراحی‌شهری، نقش مهمی در شکل‌گیری محیط‌های ساخته شده ایفا می‌کنند. با‌این-حال، در بسیاری از پروژه‌های مسکن مهر و ملی، به دلیل اولویت‌دهی به ساخت سریع و کم‌هزینه، کیفیت فضاهای عمومی و تعاملات‌اجتماعی ساکنان نادیده گرفته‌شده‌است. این پژوهش با بررسی نمونه‌های مختلف در شهرهای ایران نظیر سهند، بجنورد، گلبهار، شیروان، رشت، پولادشهر و گلمان به دنبال شناسایی الگوهای غالب در سازماندهی توده‌ها و فضاها و تأثیر آن‌ها بر کیفیت-زندگی ساکنان است. پژوهش حاضر به لحاظ روش یک مطالعه‌ی تطبیقی میباشد. روش گردآوری اطلاعات بصورت مطالعات کتابخانه‌ای، مشاهدات میدانی و پرسشنامه در بازه زمانی یکسان صورت‌گرفته‌است. تحلیل اطلاعات از طریق نرم‌افزارSPSS26 و با بهره از روش میانگین امتیازات و آزمون فریدمن، انجام شد. با توجه به نتایج بدست آمده، الگوی طراحی و ساخت طرح‌های مسکن مهر و ملی در شهرهای مختلف ایران از یک چارچوب واحد تبعیت کرده‌است. با توجه به سه مولفه کالبدی-فضایی، عملکردی و منظر-زیبایی نمونه‌های بررسی‌شده از وضعیت مناسبی برخوردار نبودند. به‌طوری که پولادشهر در مولفه‌های کالبدی-فضایی و منظر-زیبایی با کسب امتیازات 3.4 و 3.05 بیشترین امتیاز را دارد. شهر رشت نیز با کسب امتیاز 3.26 در مولفه‌ی عملکردی دارای بیشترین امتیاز است. با توجه به نتایج نهایی بدست‌آمده، پولادشهر به نسبت سایر شهرهای مورد مطالعه به‌ترتیب در جایگاه اول و گلمان در رتبه آخر قرار گرفته‌است. نتایج این پژوهش میتواند به‌عنوان مبنایی برای بازنگری در سیاست‌های طراحی و بهبود کیفیت فضایی پروژه‌های توسعه مسکن در ایران، مورد استفاده قرار گیرد.
طراحی شهری
مینا زادعابد شاقاجی؛ سارا سلیمانی
چکیده
بازارها به‌عنوان فضاهای جمعی و عناصر حیاتی در ساختار شهری، نقش قابل توجهی در تداوم حیات اجتماعی-فرهنگی شهرها ایفا می‌کنند. دلبستگی به مکان، به عنوان عاملی کلیدی در افزایش رضایتمندی کاربران، وفاداری به فضا و تداوم حضور مخاطبان، نیازمندبررسی عمیق ابعاد تأثیرگذار است. این پژوهش با هدف سنجش ابعاد مؤثر بر دلبستگی به مکان در بازار قیصریه ...
بیشتر
بازارها به‌عنوان فضاهای جمعی و عناصر حیاتی در ساختار شهری، نقش قابل توجهی در تداوم حیات اجتماعی-فرهنگی شهرها ایفا می‌کنند. دلبستگی به مکان، به عنوان عاملی کلیدی در افزایش رضایتمندی کاربران، وفاداری به فضا و تداوم حضور مخاطبان، نیازمندبررسی عمیق ابعاد تأثیرگذار است. این پژوهش با هدف سنجش ابعاد مؤثر بر دلبستگی به مکان در بازار قیصریه اصفهان – نمونه‌ای شاخص از فضاهای شهری با پیشینه‌ای تاریخی – به روش ترکیبی (اکتشافی) و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری شامل ۳۸۴ نفر از کاربران فعال فضا (کسبه، خریداران، ساکنان و شاغلان) است که با روش نمونه‌گیری تصادفی و بر اساس فرمول کوکران انتخاب شدند. داده‌ها با نرم‌افزار SPSS26 و آزمون‌های آماری تحلیل گردید. یافته‌ها نشان‌دهنده وضعیت مطلوب بازار قیصریه از منظر شاخص دلبستگی به مکان است. چهار بعد اصلی شناسایی‌شده – هویت‌مکانی، دلبستگی‌عاطفی، وابستگی به مکان و پیوند اجتماعی – در کنار عوامل فردی و زمانی، چارچوب این ارزیابی را تشکیل می‌دهند. بر اساس تحلیل‌های آماری، مؤلفه‌های عاطفه مکانی (با اولویت اول) و هویت مکانی بیشترین تأثیر را در شکل‌گیری حس دلبستگی داشته‌اند، در حالی که وابستگی به مکان و پیوند اجتماعی با اختلافی معنادار، نقش کمتری ایفا کرده‌اند. این نتایج بر اهمیت غلبه ابعاد عاطفی-هویتی بر ابعاد عملکردی در فضاهای تاریخی-فرهنگی تأکید دارد و لزوم توجه به این شاخص‌ها را در برنامه‌ریزی‌های احیا و نگهداشت بافت‌های شهری آشکار می‌سازد. مطالعه حاضر الگویی کاربردی برای طراحی و بازآفرینی فضاهای تجاری-تاریخی ارائه می‌دهد که قادر است پلی میان نیازهای معاصر و اصالت مکانی برقرار کند.
طراحی شهری
مانا وحیدبافنده؛ محمدرضا پورجعفر؛ مجتبی رفیعیان
چکیده
یک محیط شهری مطلوب میتواند به مردم احساس راحتی و آسایش بدهد و به ترویج احساسات مثبت عمومی کمک کند. با این حال، در روند توسعه سریع شهری، محیط شهری پرتراکم و پربار، تنش و اضطراب ذهنی مردم را برانگیخته و به احساسات منفی کمک کرده است. با این حال، واقعیت این است که فقدان اطلاعات مفید در مورد رابطه بین محیط‌های شهری چند بعدی و احساسات مانع ...
بیشتر
یک محیط شهری مطلوب میتواند به مردم احساس راحتی و آسایش بدهد و به ترویج احساسات مثبت عمومی کمک کند. با این حال، در روند توسعه سریع شهری، محیط شهری پرتراکم و پربار، تنش و اضطراب ذهنی مردم را برانگیخته و به احساسات منفی کمک کرده است. با این حال، واقعیت این است که فقدان اطلاعات مفید در مورد رابطه بین محیط‌های شهری چند بعدی و احساسات مانع از پیشرفت به سمت درک اینکه کدام عناصر در شهرها بر احساسات عمومی تأثیر می‌گذارند و چگونه می‌توان محیط ساخته‌شده شهری را برای ساخت فضاهای شهری انسانی بهبود بخشید. مسئله مهمی که در برنامه‌ریزی و طراحی شهری معمولاً به احساسات شهروندان توجه نمی‌شود، عدم در نظر گرفتن ارتباط عمیق بین فضاهای شهری و احساسات روزمره مردم است که میتواند منجر به ایجاد شهرهایی با فضاهای بی‌رنگ و بی‌روح شود. هدف پژوهش تبیین و شناسایی محورهای غالب در تحقیقات مرتبط با لایه "احساسات شهری" با بهره گیری از ابزار مرور نظام مند و فراتحلیل میباشد. به منظور بررسی هدف پژوهش از روش فراتحلیل و مرور نظام مند استفاده شده است و مقالات علمی فارسی و انگلیسی جامعه آماری پژوهش را تشکیل داده است. جستجو ها به صورت دستی و مبتنی بر کلید واژه های مرتبط (احساسات، مطالعات شهری) و بر اساس نوع فرضیه مطرح شده حدود 2086 پژوهش شناسایی شده است. دستاورد نهایی این پژوهش چهارچوب نظری از ابعاد و مولفه های موثر بر شکل گیری احساسات در شهرها در جهت ارتقای کیفیت شهری آن ها میباشد.
طراحی شهری
لیلا رحیمی؛ جعفر جباری؛ ابراهیم خلیل عباسی
چکیده
امروزه ازدیاد جمعیت، باعث معضلات کثیری هم‌چون جرائم مختلف، فقدان ایمنی و امنیت، بروز بحران کیفیت و ... شده-است که این امر توجه برنامه‌ریزان و طراحان شهری را به موضوع نورپردازی به عنوان یکی از عناصر مهم بهبود کیفیت محیط شهری جلب کرده است. پژوهش حاضر با توجه به اهمیت این موضوع و ارتباط آن با رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی2، ...
بیشتر
امروزه ازدیاد جمعیت، باعث معضلات کثیری هم‌چون جرائم مختلف، فقدان ایمنی و امنیت، بروز بحران کیفیت و ... شده-است که این امر توجه برنامه‌ریزان و طراحان شهری را به موضوع نورپردازی به عنوان یکی از عناصر مهم بهبود کیفیت محیط شهری جلب کرده است. پژوهش حاضر با توجه به اهمیت این موضوع و ارتباط آن با رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی2، به منظور افزایش نظارت طبیعی، تشخیص چهره افراد، نورپردازی مناسب معابر و در نتیجه‌ی آن تقلیل معضلاتی چون عدم امنیت می‌پردازد.هدف از پژوهش حاضر ارزیابی، مقایسه و ارائه راه‌حل‌هایی در جهت پیشگیری از جرم و افزایش امنیت با به‌کارگیری مناسب منابع نور در شهرهای جدید است. برای نیل به این هدف، وضعیت کنونی فاز 1و 3 شهر جدید سهند از طریق مطالعات میدانی و اطلاعات جمع‌آوری شده و با استفاده از نرم‌افزار شبیه‌سازی حرفه‌ای رلوکس نسخه 2017 و با در نظر داشتن استانداردهای ملی و بین‌المللی نورپردازی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به‌دست آمده نشانگر عدم نورپردازی مناسب در محدوده فاز 3 و فقدان تناسب آن با استانداردهای بین‌المللی است. این مهم در فاز 1 شهر جدید سهند، مطابق با استانداردها بوده و از میزان جرائم پایینی برخوردار است. در نتیجه، در تحقیق حاضر، پیشنهادهایی برای محدوده فاز3 ارائه شده که شامل افزایش منابع نور معابر، تعبیه منابع نور در مقیاس انسانی، افزایش میانگین شدت روشنایی افقی و عمودی و توجه به مکان‌های مهم محدوده از جمله ورودی اصلی و کاربری‌های تجاری هستند.
طراحی شهری
اصغر مولایی؛ سارا راشکی
چکیده
زبان در حوزه شهرسازی می تواند دارای واژگان دستور زبان و قواعد و مفاهیمی مربوط به مولفه های مختلف باشد که این قواعد و دستور زبان حاوی تجارب و الگوها و روش هایی در خلق فضا و توده و آفرینش مکان های عمومی و خصوصی و به طور کلی بافت شهری است که با استفاده از فرهنگ، اقلیم و فناوری های ساخت و ساز در طول زمان ایجاد شده است. این پژوهش با هدف استخراج ...
بیشتر
زبان در حوزه شهرسازی می تواند دارای واژگان دستور زبان و قواعد و مفاهیمی مربوط به مولفه های مختلف باشد که این قواعد و دستور زبان حاوی تجارب و الگوها و روش هایی در خلق فضا و توده و آفرینش مکان های عمومی و خصوصی و به طور کلی بافت شهری است که با استفاده از فرهنگ، اقلیم و فناوری های ساخت و ساز در طول زمان ایجاد شده است. این پژوهش با هدف استخراج دستور زبان طراحی شهری در بافت‌های با ارزش با تاکید بر بافت تاریخی سیستان انجام شده‌است که مهمترین پرسش در این راستا این میباشد که مولفه‌های شکل‌گیری قواعد دستور زبان طراحی شهری سیستان کدامند؟ شیوه انجام این پژوهش ترکیبی از شیوه های توصیفی،تحلیلی و موردی می باشد. نتایج مطالعات مبانی نظری نشانگر آن است که مولفه‌های موثر بر فرم و فضای کالبدی شهر شامل مولفه‌های جغرافیایی، اقلیمی، فرهنگی، اجتماعی، کالبدی و منظر شهری است. دستور زبان طراحی شهری منطقه سیستان متاثر از جنبه ها و متغیرهای فرهنگی و جغرافیایی هویت بخشی است که در فرم بافت تجلی یافته است. که آن را در منظر بیرونی بافت در قالب گنبدها، دریچه های مشبک، خارخانه ها و نماها می توان ملاحظه نمود. اغلب این فرم ها و اجزا و عناصر فضای کالبدی علاوه بر جنبه های اقلیمی و کارکردی دارای وجه فرهنگی هستند که سبک زندگی منحصر بفرد سیستانی متاثر از مولفه های مذکور را خلق می نماید.از دیگر الگوهای زبان طراحی شهری این منطقه چاه نیمه ها که به عنوان فضاهای عمومی و همگانی هستند
طراحی شهری
آناهیتا آزادگر؛ هانیه یوسفی شهیر
چکیده
همه‌گیری به معنای اپیدمی گسترده بیماری‌های مسری به‌طور هم‌زمان در چندین قاره جهان است، با آغاز همه‌گیری کووید- 19 همه مناسبات جهانی ازجمله مسائل شهری دچار دگرگونی عظیمی شدند و با تعطیلی برخی کسب‌وکارها، مدارس و دانشگاه‌ها و دیگر مکان‌های عمومی، شهرها سکوتی طولانی‌مدتی را تجربه کردند. با توجه به اهمیت مبحث پاسخ‌دهی فضاهای ...
بیشتر
همه‌گیری به معنای اپیدمی گسترده بیماری‌های مسری به‌طور هم‌زمان در چندین قاره جهان است، با آغاز همه‌گیری کووید- 19 همه مناسبات جهانی ازجمله مسائل شهری دچار دگرگونی عظیمی شدند و با تعطیلی برخی کسب‌وکارها، مدارس و دانشگاه‌ها و دیگر مکان‌های عمومی، شهرها سکوتی طولانی‌مدتی را تجربه کردند. با توجه به اهمیت مبحث پاسخ‌دهی فضاهای شهری (خیابان‌ها) و ضرورت انجام چنین مطالعاتی در حوزه برنامه‌ریزی شهری، مرتبط با شرایط ایجادشده درنتیجه بیماری‌های همه‌گیر، مقاله پیش رو به دنبال بررسی تأثیر بیماری‌های همه‌گیر به‌طور خاص کووید- 19 بر برنامه‌ریزی شهری و شهرسازی ازلحاظ بازنگری بر طراحی فضاهای شهری از بُعد پاسخ‌دهی خیابان‌ها در شرایط اوج بیماری بامطالعه نمونه‌های بین‌المللی و تحلیل آن‌ها با ماتریس سوات و تکنیک QSPM در راستای یافتن راهبردهایی جهت افزایش پاسخ‌دهی این فضاها در کلان‌شهر تبریز در شرایط ویژه ذکرشده است. تجزیه‌وتحلیل شاخص‌های موردنظر، بر اساس روش در پیش‌گرفته شده این پژوهش نشان داد که رویکرد، جهت بهبود شرایط خاص همه‌گیری‌ها در این حوزه باید با توجه بیشتر به نقاط قوت موجود و بهره‌برداری از فرصت‌ها دنبال شود، همچنین مؤلفه‌های فاصله‌گذاری، محدود کردن دسترسی سواره، تقویت حالت‌های فعال و افزایش دسترسی به فضاهای سبز به‌عنوان مؤثرترین شاخص‌های این پژوهش معرفی می‌شوند.
