نوع مقاله : مقاله علمی و پژوهشی

نویسندگان

• عاطفه بابائی ¹
• رحیم هاشم‌پور ²
• زینب عادلی ³

¹ کارشناسی ارشد طراحی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده معماری شهرسازی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران

² دانشیارگروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران

³ استادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران

چکیده

در دهه‌های اخیر، رشد و گسترش شهرنشینی و توسعه شتابان شهرها، مشکلات و معضلات عدیده‌ای را برای فضاهای شهری همراه داشته است. این تاثیرات خصوصا در بافت‌های تاریخی و مرکزی بسیار مشهود و ملموس بوده است . هدف از این پژوهش بازآفرینی محله دباغان به عنوان هسته تاریخی و اولیه شهر قزوین با تاکید بر ارتقای حس دلبستگی مکانی آن است. این محله علی رغم ویژگی‌های خاص معماری و شهرسازی، دچار ناکارآمدی کالبدی و عملکردی شده‌است. این پژوهش از نوع کاربردی با رویکرد کمی است. روش گردآوری ‌داده‌ها به صورت کتابخانه‌ای، اسنادی، مطالعات میدانی و توزیع پرسشنامه است. با توجه به جمیت محله و ‌بر اساس فرمول کوکران با ضریب اطمینان 95%، تعداد حجم نمونه برابر با 362 بدست آمده است. جهت تجزیه و تحلیل معناداری میانگین وزنی داده‌ها از آماره تست تی استفاده شده‌است. همچنین با بهره‌گیری از تکنیک سوات کمی QSPM راهبردها تدوین و سپس اولویت بندی شدند. در این راستا، شاخص‌ها و معیارهای موثر بر ارتقای حس دلبستگی مکانی از دل مرور ادبیات نظری شناسایی شد. پنج معیار فردی، اجتماعی- فرهنگی، محیط زیستی، اقتصادی و کالبدی- بصری تعریف و ذیل آن‌ها شاخص‌هایی تعریف گردید. درنهایت راهبردهای ایجاد فضاهای باز عمومی سرزنده، برجسته سازی و احیای ابنیه تاریخی موجود در محله، ایجاد اختلاط کاربری با توسعه کاربری‌های وابسته به زندگی روزمره و گردشگری، ایجاد مرکز محله و واحد همسایگی و توسعه فضای کسب و کار به ترتیب الویت‌بندی شدند و براساس آنها نقشه راهبردی محله و راهکارها جهت طراحی در محله دباغان ارائه شدند.

کلیدواژه‌ها

• بافت تاریخی
• بازآفرینی شهری
• دلبستگی مکانی
• محله دباغان

موضوعات

• طراحی شهری

عنوان مقاله [English]

Regeneration historical neighborhoods with the approach of resident's place attachment (Case study: Dabbaghan neighborhood of Qazvin city)

نویسندگان [English]

• atefeh babaei ¹
• Rahim Hashempour ²
• Zeinab َAdeli ³

¹ Master of Urban Design, Department of Urban Design, Faculty of Architecture , and Urban Planning, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran

² Associate Professor, Department of Urban Design, Faculty of Architecture and Urban Planning, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran

³ Assistant Professor, Department of Urban Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran

چکیده [English]

In recent decades, the growth and expansion of urbanization and the rapid development of cities have brought with them numerous problems and dilemmas for urban spaces. These effects have been particularly evident and tangible in historical and central contexts. The aim of this research is to regeneration the Dabbagh neighborhood as the historical and primary core of Qazvin city with an emphasis on improving its sense of place attachment. Despite its special architectural and urban planning features, this neighborhood has suffered from physical and functional inefficiency. This research is of an applied type with a quantitative approach. The data collection method is library, documentary, field studies and questionnaire distribution. According to the neighborhood's population and based on the Cochran formula with a confidence level of 95%, the sample size was 362. The t-test statistic was used to analyze the significance of the weighted average of the data. Also, after identifying the status of the indicators in the neighborhood, strategies were developed and then prioritized using the QSPM quantitative SWOT technique. In this regard, indicators and criteria effective in promoting a sense of place attachment were identified through a review of theoretical literature. Five criteria were defined: personal, socio-cultural, environmental, economic, and physical-visual were defined. Ultimately, the strategies of creating vibrant public open spaces, highlighting and revitalizing existing historical buildings in the neighborhood, creating a mix of uses with the development of uses related to daily life and tourism, creating a neighborhood center and neighborhood unit, and developing business space were prioritized in order, and based on them, a neighborhood strategic map and solutions for neighborhood design were presented.

کلیدواژه‌ها [English]

• Historical texture
• Urban regeneration
• Place attachment
• Dabbaghan neighborhood