نوع مقاله : مقاله علمی و پژوهشی

نویسندگان

• مینا زادعابد شاقاجی ¹
• سارا سلیمانی ²

¹ گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

² گروه معماری. دانشکده هنر و معماری. دانشگاه کردستان

چکیده

بازارها به‌عنوان فضاهای جمعی و عناصر حیاتی در ساختار شهری، نقش قابل توجهی در تداوم حیات اجتماعی-فرهنگی شهرها ایفا می‌کنند. دلبستگی به مکان، به عنوان عاملی کلیدی در افزایش رضایتمندی کاربران، وفاداری به فضا و تداوم حضور مخاطبان، نیازمندبررسی عمیق ابعاد تأثیرگذار است. این پژوهش با هدف سنجش ابعاد مؤثر بر دلبستگی به مکان در بازار قیصریه اصفهان – نمونه‌ای شاخص از فضاهای شهری با پیشینه‌ای تاریخی – به روش ترکیبی (اکتشافی) و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری شامل ۳۸۴ نفر از کاربران فعال فضا (کسبه، خریداران، ساکنان و شاغلان) است که با روش نمونه‌گیری تصادفی و بر اساس فرمول کوکران انتخاب شدند. داده‌ها با نرم‌افزار SPSS26 و آزمون‌های آماری تحلیل گردید. یافته‌ها نشان‌دهنده وضعیت مطلوب بازار قیصریه از منظر شاخص دلبستگی به مکان است. چهار بعد اصلی شناسایی‌شده – هویت‌مکانی، دلبستگی‌عاطفی، وابستگی به مکان و پیوند اجتماعی – در کنار عوامل فردی و زمانی، چارچوب این ارزیابی را تشکیل می‌دهند. بر اساس تحلیل‌های آماری، مؤلفه‌های عاطفه مکانی (با اولویت اول) و هویت مکانی بیشترین تأثیر را در شکل‌گیری حس دلبستگی داشته‌اند، در حالی که وابستگی به مکان و پیوند اجتماعی با اختلافی معنادار، نقش کمتری ایفا کرده‌اند. این نتایج بر اهمیت غلبه ابعاد عاطفی-هویتی بر ابعاد عملکردی در فضاهای تاریخی-فرهنگی تأکید دارد و لزوم توجه به این شاخص‌ها را در برنامه‌ریزی‌های احیا و نگهداشت بافت‌های شهری آشکار می‌سازد. مطالعه حاضر الگویی کاربردی برای طراحی و بازآفرینی فضاهای تجاری-تاریخی ارائه می‌دهد که قادر است پلی میان نیازهای معاصر و اصالت مکانی برقرار کند.

کلیدواژه‌ها

• دلبستگی به مکان
• بازار
• بازار قیصریه اصفهان
• هویت مکان

موضوعات

• طراحی شهری

عنوان مقاله [English]

Analyzing the effective dimensions on measuring the place attachment in the market (Case study: Qaisarieh Bazaar, Isfahan)

نویسندگان [English]

• Mina Zadabed Shaghaji,, ¹
• Sara Soleimani ²

¹ Department of architecture, Faculty of art and architecture, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran

² Department of architecture. Faculty of art and architecture. University of Kurdistan

چکیده [English]

Place attachment as one of the most important factors in evaluating the relationship between humans and the environment and creating a high-quality human environment expresses a person's deep emotional relationship with a place. Bazaar, as collective space, is part of the urban environment in many cities around the world, and the sustainability of these spaces is crucial. Therefore, considering that the survival of a commercial space depends on the presence of customers, this research has been conducted with the aim of identifying and prioritizing the dimensions of place attachment in markets (case example: Qaysarieh market) so that it can use the results obtained to strengthen the sense of attachment to Place in the market to take an effective step.

The research method of this research was mixed and qualitative and quantitative. In the qualitative part, by reviewing the subject literature and content analysis, the effective dimensions in place attachment were extracted.In the quantitative part, The analysis of the data obtained from the questionnaires was conducted using SPSS26 statistical tests. The sampling method was random, and the statistical population of the study, based on Cochran's formula, included 384 users of the space, shopkeepers, and residents around the area.

The findings of the research indicate the appropriate situation of the Qaisarieh market in Isfahan in terms of attachment to the place, so that despite the passage of time, this market has been able to maintain its nature as a distinct and unique market.. Four influential dimensions in creating a sense of attachment to the market, in addition to individual and temporal factors, include: place identity, emotional attachment, place dependence, and social connection. According to the audience, the most significant impact comes from the component of emotional place attachment, followed by place identity in creating a sense of attachment to the Qeysarieh Bazaar.

کلیدواژه‌ها [English]

• Place attachment
• market
• Qeysarieh Bazaar of Isfahan
• place identity