نوع مقاله : مقاله علمی و پژوهشی

نویسندگان

• حسن محمودزاده ¹
• فیروز جعفری ²
• غزال حقی ³

¹ استاد گروه برنامه ریزی و منطقه ای دانشگاه تبریز

² دانشیار گروه برنامه ریزی شهری و منطقه ای دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز

³ کارشناس ارشد مدیریت شهری گروه برنامه ریزی شهری و منطقه ای دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز

چکیده

منطقه صاحب‌الامر تبریز، به عنوان بخشی از بافت تاریخی شهر، با چالش‌های متعددی از جمله ناکارآمدی بافت شهری، دسترسی‌های نامناسب، ریزدانگی قطعات مسکونی، هم‌جواری کاربری‌های ناسازگار (به ویژه میدان تره‌بار) و آسیب‌های ناشی از آن مواجه است. این مسائل منجر به کاهش کیفیت زندگی ساکنین، رکود اقتصادی و افت جایگاه اجتماعی منطقه شده و ضرورت بازآفرینی آن را اجتناب‌ناپذیر ساخته است. پژوهش حاضر با هدف ارائه طرح‌ها و سیاست‌های بازآفرینی بافت غربی بازار شتربان با رویکرد توسعه پایدار انجام شده است. این پژوهش از روش ترکیبی (کیفی-کمی) بهره برده است. در بخش کیفی، داده‌ها از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی گردآوری شده و با استفاده از تحلیل سوات، راهبردهای کلی بازآفرینی شناسایی شده‌اند. یافته‌های سوات نشان داد که راهبرد محافظه‌کارانه مناسب‌ترین استراتژی برای محدوده مورد مطالعه است. در بخش کمی، برای اولویت‌بندی دقیق‌تر راهبردها، از مدل تحلیل شبکه‌ای استفاده شده است. در این مدل، معیارها و زیرمعیارهای مؤثر در بازآفرینی پایدار منطقه شناسایی و روابط بین آن‌ها تحلیل شده است .نتایج تحلیل مدل شبکه ‌ای نشان داد که سه راهبرد اصلی در بازآفرینی این محدوده ویژه‌ای دارند که شامل؛ بافت تاریخی و فرهنگی شهری به عنوان اولویت نخست، ارتقای کیفیت تجربه گردشگری و ایجاد حس خاطره‌انگیزی به عنوان اولویت دوم و ساماندهی فضاهای شهری و بهبود زیبای است. این راهبردها با تمرکز بر حفظ و احیای میراث فرهنگی، بهبود تجربه بازدیدکنندگان و ارتقای کیفیت محیطی، به جذب گردشگران، بهبود کیفیت زندگی ساکنین، رونق اقتصادی و در نهایت، تحقق توسعه پایدار در محدوده صاحب‌الامر و بازار شتربان غربی کمک می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

• راهبردهای باز آفرینی شهری
• توسعه و مدیریت پایدار شهری
• طراحی مسیرهای گردشگری
• فرآیند تحلیل شبکه‌ای
• صاحب الامر -بازار شتربان تبریز

موضوعات

• برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

Assessment of Regeneration Strategies for Deteriorated Urban Fabrics with an Approach to Sustainable Urban Development (Saheb-al-Amr Area - Bazar Shotorban, Tabriz)

نویسندگان [English]

• Hassan Mahmoudzadeh ¹
• Firouz Jafari ²
• Ghazal Haghi ³

¹ Professor, Department of Urban and Regional Planning, University of Tabriz

² Associate Professor, Department of Urban and Regional Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz

³ MSc urban management, Department of Urban and Regional Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz

چکیده [English]

Abstract

The article discusses the significant transformations in urban development that occurred in the late 20th and early 21st centuries, leading to the emergence of "urban regeneration" as a response to uncontrolled development and a focus on economic growth. This approach emphasizes community participation and integrates economic, social, environmental, and cultural dimensions, evolving into the concept of "sustainable urban regeneration." The historic Sahib al-Amr district and Shotorban Bazaar in Tabriz is highlighted as an area in need of regeneration due to its cultural value but current physical deterioration, social decline, and economic challenges.

The study aims to identify and prioritize strategies for regenerating this district using a mixed-methods research design, including SWOT analysis and the Analytic Network Process (ANP) model. Key findings suggest that successful regeneration requires strategies that strengthen the area's historical identity, enhance tourism, organize urban spaces, and promote public participation. The top priority identified is "Strengthening the Historical and Cultural Identity of the Urban Fabric," followed by enhancing tourism experiences, organizing urban spaces, and promoting community awareness and participation. The study emphasizes the need for a comprehensive approach that addresses various aspects of sustainability for effective urban regeneration.

کلیدواژه‌ها [English]

• Urban regeneration strategies
• sustainable urban development and management
• design of tourism routes
• network analysis process
• Sahib Al-Amr - Shetraban Bazaar
• Tabriz