نوع مقاله : مقاله علمی و پژوهشی

نویسندگان

• سیما پیری ¹
• اکبر اصغری زمانی ²
• شهریور روستایی ³

¹ دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

² استاد گروه برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

³ استاد گروه برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

پدیده تفکیک همراه با رشد سریع شهرنشینی به یک مسئله اصلی برای پایداری کلان شهرها تبدیل شده است. با افزایش نقش صنعت، تکنولوژی و دانش، تقسیم کار بیشتری در کلان شهر تبریز صورت گرفته و تفکیک در ساختار فضایی کلان شهر تبریز بیشتر نمایان گشته است. هدف تحقیق بررسی شدت تفکیک فضایی-اقتصادی گروه های شغلی به عنوان معرف مولفه درآمد و نحوه توزیع طبقات شغلی در ساختار فضایی کلان شهر تبریز در سال 1390 براساس رهیافت ریخت شناسانه است. روش تحقیق کمی، از نظر هدف توصیفی محور و از نظر نوع، کاربردی است. براساس داده های سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 ، داده های شغلی در سطح بلوک های آماری در دو حالت فضایی و ساختاری مورد تحلیل قرار گرفته اند. بعد ساختاری (غیرفضایی) جهت سنجش شدت تفکیک گروه های شغلی از طریق چهار شاخص تک گروهی کلاسیک تفکیک و سه شاخص محلی، بعد فضایی جهت تحلیل نحوه توزیع فضایی گروه های شغلی در سطح کلان شهر تبریز از روش تراکم هسته ای کرنل استفاده شده است. نتایج حاکی از تفکیک متوسط به پائین گروه های شغلی بالا و پائین براساس شاخص های کلاسیک است. در حالی که طبقه شغلی متوسط تفکیک متوسط به بالا (0/60) را نشان می دهد. با توجه به نتایج موران ساختار فضایی طبقات شغلی در کلان شهر تبریز خوشه ای زیاد می باشد. الگوی فضایی با توجه به نتایج تراکم هسته ای کرنل برای طبقه شغلی بالا چندمرکزی پراکنده، طبقه شغلی متوسط چندمرکزی و طبقه شغلی پائین الگوی شبه حلقوی و پیوسته دارد.

کلیدواژه‌ها

• تفکیک فضایی
• ساختار فضایی
• گروه های شغلی
• کلان شهر تبریز

موضوعات

• جغرافیا و برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

Investigating the Spatial-Occupational Segregation in the Spatial Structure of Tabriz Metropolis

نویسندگان [English]

• sima piri ¹
• akbar Asghari Zamani ²
• shahrivar rostaei ³

¹ PhD student in Geography and Urban Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, Tabriz University, Tabriz, Iran.

² Professor, Department of Urban and Regional Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, Tabriz University, Tabriz, Iran.

³ Professor, Department of Urban and Regional Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, Tabriz University, Tabriz, Iran.

چکیده [English]

The segregation along with the rapid growth of urbanization has become a main issue for the sustainability of megacities. With the increase in the role of industry, technology and knowledge, the division of work has taken place in Tabriz metropolis and the segregation in the structure of Tabriz metropolis has increased in this region. The purpose of the research is to investigate the intensity of spatial-economic segregation of occupational groups as a representative of the income component and the way of dividing occupational groups in the structure of the metropolitan area of Tabriz in 2011, using a phenomenological approach. The research method is quantitative-descriptive in terms of type, practical in terms of purpose. The data of the general census of population and housing in 2011, occupational data at the statistical level have been analyzed in two spatial and non-spatial modes. To measure the intensity of segregation of occupational groups through four classical single-group indicators and three local indicators. To analyze the functioning of the space of occupational groups at the level of Tabriz metropolis, the Kernel density method is used. The results indicate a moderate to low segregation of high and low occupational groups of classical indicators. In the middle occupational group, it shows a medium to high segregation (0.60). According to Moran's, the structure of occupational groups in the metropolis of Tabriz is clustered. Spatial pattern according to kernel for scattered polycentric high occupational group, polycentric middle occupational group, and low occupational group has a semi-circular and continuous pattern.

کلیدواژه‌ها [English]

• Spatial Segregation
• Spatial Structure
• Occupational Groups
• Tabriz Metropolis