نوع مقاله : مقاله علمی و پژوهشی

نویسنده

• فاطمه صفارسبزوار

استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

چکیده

سالخوردگی جمعیت یک نگرانی جهانی رو به رشد است و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. اگرچه مطالعات زیادی از دیدگاه جامعه‌شناسی، اقتصاد و سیاست عمومی به این موضوع پرداخته‌اند، اما سهم برنامه‌ریزی و طراحی فضاهای شهری در شیوه‌های فرزندپروری همچنان ناشناخته مانده‌ است. هدف از این مطالعه، شناسایی راهکارهای طراحی شهری است که می‌توانند از فرزندپروری مثبت حمایت نمایند. برای دستیابی به هدف تحقیق از روش مدل‌سازی ساختاری (روش تحلیل عاملی تأییدی) استفاده گردید. جامعه آماری این پژوهش، والدین دارای فرزند در سنین 3 تا 12 سال، ساکن مناطق شهری مختلف می‌باشند و از روش نمونه‌گیری در دسترس با استفاده از مهدکودک‌ها، مدارس ابتدایی و مراکز بهداشت شهری استفاده شده است. حجم نمونه در پژوهش حاضر نیز 390 نفر می‌باشد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده و از نرم‌افزارهای SPSS22 و Smart PLS3 برای تحلیل داده‌ها استفاده شده است. مطابق با یافته‌های پژوهش، (1) محیط‌های سالم، جذاب و ایمن، که از طریق مداخلاتی مانند فضاهای بازی در دسترس، جذاب و رایگان برای کودکان حاصل می‌شود؛ (2) محیط‌های یادگیری مثبت، که با ادغام یادگیری مبتنی بر بازی در بافت‌های شهری روزمره و توسعه مناظر یادگیری بازیگوش در نزدیکی مناطق مسکونی تسهیل می‌شود؛ و (3) کاهش خستگی والدین، که توسط طراحی فضاهای عمومی فراگیر برای والدین و فرزندان و همچنین دسترسی بهتر به خدمات حمایتی و آموزش و اقداماتی از این قبیل پشتیبانی می‌شود، تأثیر معناداری در فرزندپروری مثبت دارند. این یافته‌ها ظرفیت طراحی شهری را برای حمایت از والدین در جهت فرزندپروری مثبت نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

• طراحی فضای شهری
• فرزندپروری مثبت
• تحلیل عاملی تأییدی
• سالخوردگی جمعیت

موضوعات

• طراحی شهری

عنوان مقاله [English]

Urban Design Strategies to Foster Contexts of Positive Parenting

نویسنده [English]

• Fatemeh Saffarsabzevar

Assistant Professor, Faculty of Architecture & Urbanism, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran.

چکیده [English]

Objective: This study aims to identify urban design strategies that can support positive parenting.

Methods: To achieve the research goal, structural modeling (confirmatory factor analysis) was employed. The statistical population of the study consists of parents with children aged 3 to 12 years residing in various urban areas. A convenience sampling method was employed in kindergartens, elementary schools, and urban health centers, yielding a sample size of 390 participants. Data collection was conducted using a researcher-designed questionnaire, and the data were analyzed using SPSS 22 and Smart PLS 3 software.

Results: The findings reveal that: (1) healthy, attractive, and safe environments—achieved through interventions such as accessible, engaging, and free play spaces for children; (2) positive learning environments—facilitated by integrating play-based learning into everyday urban contexts and developing playful learning landscapes near residential areas; and (3) reducing parental fatigue—supported through the design of inclusive public spaces for parents and children, as well as improved access to supportive services, education, and similar initiatives—have a significant impact on positive parenting.

Conclusions: Research results highlight the potential of urban design to support parents in fostering positive parenting practices

کلیدواژه‌ها [English]

• Urban space design
• positive parenting
• confirmatory factor analysis
• population aging