نوع مقاله : مقاله علمی و پژوهشی
نویسندگان
1 استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز
2 کارشناسی ارشد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز
چکیده
رشد شهری روزافزون در دهه‌های اخیر چالش‌های متعددی در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی را متوجه شهرها و ساکنان آن کرده است. بنابراین، ضرورت مطالعه و پژوهش در زمینه زیست پذیری شهری و پیاده مداری در جهت سالم زیستن جامعه شهری، بیش از پیش نمایان می‌شود. زیست پذیری و پیاده مداری مفاهیمی هستند که در نهایت، شهری به دور از آلودگی‌ها، ترافیک مزمن، مشکلات زیست محیطی، اقتصادی و کالبدی را برای شهروندان به ارمغان می‌آورد. اصطلاح زیست پذیری اشاره به درجه تامین ملزومات یک جامعه بر مبنای نیازها و ظرفیت افراد آن جامعه دارد. این پژوهش با هدف سنجش وضعیت زیست‌پذیری در منطقه 2 کلانشهر تبریز با تاکید بر پیاده مداری به انجام رسید که در آن چهار بعد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و پیاده مداری بر اساس گویه هایی در قالب پرسشنامه و بر مبنای نظرات شهروندان ساکن در منطقه مورد سنجش واقع شد. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی با هدف کاربردی می‌باشد. داده‌ها با بهره‌گیری از نرم افزار EXCEL, ARCGIS, SPSS و آزمون های آماری با t-test و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده که به صورت نقشه ارائه شده، بیان‌گر این است که وضعیت زیست‌پذیری در کل منطقه 2 بالاتر از متوسط می‌باشد. در سطح نواحی، بالاترین امتیاز زیست پذیری متعلق به ناحیه 3، و در مقابل ناحیه 1 کمترین امتیاز را کسب کرده است. همچنین نتایج نشانگر این است که ارتباط معنا داری بین پیاده مداری و زیست پذیری در منطقه مورد مطالعه وجود دارد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Measuring the urban livability with emphasis on the pedestrian approach (Region 2 of Tabriz Metropolis)
نویسندگان [English]
- Mohammad Reza Pourmohammadi 1
- Majid Paydar 2
1 Professor of Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz
2 M.Sc., Department of Geography and Urban Planning, University of Tabriz
چکیده [English]
Urbanization as the second revolution in human culture, has caused a change in human relations with each other and far with the rapid growth of urbanization and increasing problems in the field of housing, job creation and income, providing public health and physical and mental health, increasing environmental problems Biodiversity.The present study is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of nature. The data required for analysis were collected using a questionnaire and the Likert scale. The validity of the questionnaire was confirmed and its reliability was confirmed by Cronbach's alpha of 0.793. Dependent variables in the present study, which include walkability and livability, which is a set of economic, social, environmental and physical variables as an independent variable using EXCEL, ARCGIS, SPSS software and statistical tests with t- Pearson test and correlation were analyzed. Based on the results of T-test in the environmental dimension, the condition of all areas in livability is appropriate. In the pedestrian dimension, the most responses in the very high category belonged to the condition of cleaning the lane and maintaining the pedestrian space, which accounted for 14.6% of the responses. Based on the results of the T-test, the pedestrian in the three areas obtained an average higher than 3, which indicates the appropriate condition of the pedestrian in the eyes of the respondents. In general, based on the results of a single-sample t-test for areas, among the three areas of the study area, the best situation in the pedestrian dimension belongs to area 2 with an average difference of 5.93%. In the next ranks are Zones 3 and 1, respectively, and in the field of livability, based on the results obtained as presented in the map, it indicates that the livability situation in the whole Zone 2 is higher than average
کلیدواژه‌ها [English]
- Livability
- Pedestrian Approach
- Region 2
- Urban Sustainable Development
- ایراندوست،کیومرث. عیسی لو، علی اصغر. شاهمرادی،بهزاد(1394). شاخص زیست پذیری در محیط شهری (مطالعه موردی: بخش مرکزی قم). فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، شماره13، صص101-118
- حافظ نیا، محمدرضا(1391). مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، . انتشارات سمت، تهران.
- خراسانی، محمد امین (1392)؛ "تبیین زیست پذیری روستاهای پیرامون شهری با رویکرد کیفیت زندگی مطالعه موردی شهرستان ورامین" استاد راهنما محمدرضا رضوانی، استاد مشاور سید حسن مطیعی لنگرودی و مجتبی رفیعیان، جغرافیا و برنامهریزی روستایی، تهران، دانشگاه تهران
- رفیعیان، مجتبی؛ صدیقی اسفندیار؛ پورمحمدی، مرضیه(1390). امکان سنجی ارتقاء کیفیت محیط از طریق پیاده راه سازی محورهای شهری. مورد: خیابان ارم بخش مرکزی شهر قم. فصلنامه مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای، سال سوم، شماره یازدهم، صص41-56
- ساسان پور، فرزانه؛ تولایی، سیمین؛ اسدآبادی، حمزه(1393). سنجش و ارزیابی زیست پذیری شهری در مناطق بیست و دو گانه کلانشهر تهران. فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای. سال پنجم. شماره 18،صص27-42
- صالحی، رحمان و شیخی، زهرا(1394). ایجاد فضای شهری با مشارکت شهروندان با رویکرد پیاده مداری،نخستین همایش ملی جامعه، معماری و شهر.
- صالحی، اسماعیل؛ خسروی، محمدرضا؛ احمدی، علی(1390). بررسی راهکارهای ارتقاء سرزندگی شهری در بافت های فرسوده، مطالعه موردی: محله جولان همدان، مجله شهر نقش پردازان، دوره3، شماره1،صص37-48
- کاشانی جو، خشایار(1385). اهمیت فضاهای پیاده در شهرهای هزاره سوم. فصلنامه جستارهای شهرسازی. سال پنجم. شماره 17-18، صص40-51
- محمدی، مریم. خلوصی، امیرحسن(1392). تبیین شاخصهای موثر بر افزایش قابلیت پیادهمداری به منظور ارتقای پایداری اجتماعی در محلات(چیذر). معماری و شهرسازی پایدار، سال اول(2)، 13-27
- معینی، سید محمد مهدی(1385). افزایش قابلیت پیادهمداری گامی به سوی شهرسازی انسانیتر، هنرهای زیبا،(27). صص5-16
- موحد،علی. رشیدی،اصغر. تولایی،سیمین. موسوی، میرنجف.(1395). تحلیل فضایی منطقه کلانشهر تبریز با رویکرد زیست پذیری. نشریه فضای جغرافیایی دانشگاه آزاد اهر، شماره1، 1-15
- مرکز آمار ایران (1395). سالنامه استان آذربایجان شرقی،شهرستان تبریز.
- American institute of architects (AIA), (2005) what makes a community livable.
- BLAGA, O. E. (2013). Pedestrian zones as important urban strategies in redeveloping the community-case study: Alba Iulia Borough Park. Transylvanian Review of Administrative Sciences, 9(38), 5-22
- Brambilla, R., & Longo, G. (1977). For Pedestrians Only: Planning. Design, and Management of Traffic-free Zones, Whitney Library of Design, New York, NY.
- Cowan, Robert (2005). The dictionary of urbanism illustrated by Lucinda rogers preface by sir peter hall, streetwise.
- Plus, C. (2003). A Sustainable Urban System: the Long Term Plan fir Greater Vancouver, Vancouver, Canada. Cities PLUS.
- Casellati, A. (1997). The Nature of Livability in Lennard, S.H.S Von Ungern-Sternberg, H.L. Lennard (Eds). Making Cities Livable. International Making Cities Conferences California, USA: Gondolier Press.219-233
- Economist intelligence unit (2012), A summary of the livability ranking and overuiew, EIU
- Hass-Khao, C. (1993). Impact of Pedestrianization and traffic calming on retailing: A Review of evidence from and UK. Transportation policy, Vol,1 Issue1, pp 21-23
- Hung, W. T., Manandhar, A., & Ranasinghe, R. S. A. (2010). A walkability survey in Hong Kong, memory stick.
- Landry, C. (2000). Urban vitality: A new source of urban competitiveness. Archis, (12), 8-13.
- Larice, M. A. (2005). Great neighborhoods: The livability and morphology of high density neighborhoods in urban North America. University of California, Berkeley.
- Norris, Tyler and M. Pittman (2000). The health community’s movement and the coalition for heal theirs cities and communities, public health reports 115: 118-124
- ODPM, (2002), office of the deputy prime minister planning policy Guidance note 3 housing London: ODPM
- Ottawa County Planning Commission. (2004). Ottawa County Urban Smart Growth. Planning and Grants Department.
- Radcliff, B. (2001). Politics, markets, and life satisfaction: The political economy of human happiness. American political science review, 95(4), 939-952.
- Randall, G. & Holcombe (2004). The new urbanism versus the market process. The Review of Austrian Economics, 17(2), 285-300.
- Salzano, E. (1997). Seven aims for the livable city in lennard. SHS von Ungern-Sternberg, HL Lennard (eds.). Making Cities Livable-International Making Cities Livable Conferences.
- State of western Australia (2003), liveable neighbourhood: community design code, western Australian planning commission, perth
- Timmer, V, & Seymoar, N.k (2005). The livable city. Proceedings of the world urban forum 2006Vancouver, Canada: international centers for sustainable cities,45-65
- Yassin, H. H. (2019). Livable city: An approach to pedestrianization through tactical urbanism. Alexandria Engineering Journal, 58(1), 251-259
- World Bank (2000). Cities in Transition _ World Bank Urban and Local Government Strategy, the World Bank, Washington, D.C.
)