نوع مقاله : مقاله علمی و پژوهشی

نویسندگان

• محمدرضا پورمحمدی ¹
• شهریور روستایی ²
• لعیا حسینی فرد ³

¹ استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

² دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

³ دانشجوی دکتری گروه جغرافیاو برنامه ریزی شهری، دانشکده پردیس بین المللی ارس تبریز دانشگاه تبریز،تبریز، ایران

چکیده

توجه به وجود عناصر معماری در فضاهای شهری بر هویت تاثیر می‌گذارد. به‌طوری‌که عدم توجه به آن منجر به آشفتگی در فضاهای شهری می‌شود. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، مطالعه تطبیقی عناصر معماری و شهرسازی در هویتبخشی به فضاهای شهری دو محله بافت متمایز تاریخی و نوساز در کلانشهر تبریز میباشد. این پژوهش از نظر هدف،‌ کاربردی و بر اساس ماهیت،‌ توصیفی – تحلیلی بر اساس شاخص‌های سه گانه کالبدی، فرهنگی و اجتماعی می‌باشد. بنابراین از روش پیمایش و پرسشنامه بسته بر اساس طیف لیکرت، استفاده شده‌است. جامعه آماری این پژوهش نیز بر اساس جمعیت دو محله طبق بلوک‌های آماری سال 1395 و فرمول کوکران،‌ 380 نفر محاسبه شده‌است. برای تحلیل متغیرها،‌ از نرم افزار SPSS و آزمون T دو نمونه مستقل و مدل‌‌سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار Smart PLS 4 استفاده شده‌است. یافته‌‌‌‌های پژوهش نشان میدهد که بر اساس بالا بودن میانگین نمرات در آزمون تی دو نمونه مستقل، محله مقصودیه از نظر عناصر معماری و شهرسازی در هویت بخشی به فضاهای شهری در وضعیت مطلوب و محله ولیعصر با میانگین پایین نمرات در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. بر اساس ضرایب مسیر در تکنیک معادلات ساختای، در محله مقصودیه،‌ عناصر فرهنگی با مقدار ضریب 541/0 در رتبه اول و عناصر کالبدی و اجتماعی با مقادیر ضریب 365/0 و 242/0 به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارد. در محله ولیعصر عناصر اجتماعی با مقدار ضریب 381/0 در رتبه اول و عناصر کالبدی و فرهنگی با مقادیر ضریب 359/0 و 337/0 به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

• مفهوم فضا
• فضای شهری
• ‌ هویت
• ‌ زیبایی‌شناسی فضاهای شهری

موضوعات

• جغرافیا و برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

a comparative study of the role of architectural and urban planning elements in identifying urban spaces, a case study of Tabriz metropolis

نویسندگان [English]

• Mohammadreza Pourmohammadi ¹
• shahrivar rostaei ²
• laya hosseinifard ³

¹ Professor, Department of Geography and Urban Planning, Tabriz University, Tabriz, Iran.

² Associate Professor of Geography and Urban Planning, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran

³ phd student of department of geography and urban planning .Tabriz university. Tabriz. Iran

چکیده [English]

Paying attention to the existence of architectural and urban elements in urban spaces affects identity. So that not paying attention to it leads to chaos in urban spaces. In this regard, the aim of the current research is a comparative study of architectural and urban planning elements in giving identity to the urban spaces of two neighborhoods of distinct historical and modern contexts in Tabriz metropolis. This research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical based on the three indicators of physical, cultural and social. In this regard, a survey method and a closed questionnaire based on the Likert spectrum have been used. The statistical population of this research is also calculated based on the population of two neighborhoods according to the statistical blocks of 2015 and Cochran's formula, 380 people. In order to analyze the variables, SPSS software and T-test of two independent samples were used, and structural equations were modeled using Smart PLS 4 software. The findings of the research show that based on the high average scores in the t-test of two independent samples, the Maqsoodiyeh neighborhood is in a favorable situation in terms of architectural and urban planning elements in the identity of urban spaces, and the Waliasr neighborhood is in a favorable situation. It is unfavorable. Also, based on the coefficients of the path in the technique of structural equations, in Maqsodieh neighborhood, cultural elements with a coefficient value of 0.541 are in the first place, and physical and social elements are in the next ranks with coefficient values of 0.365 and 0.242, respectively. . In Waliasr neighborhood, social elements with a coefficient value of 0.381 are in the first place, and physical and cultural elements are in the next ranks with coefficient values of 0.359 and 0.337, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• concept of space
• urban space
• identity
• aesthetics of urban spaces